برای حدود یک سال 400 خبرنگار از سراسر دنیا روی اسناد افشا شده از موساک فونسکا مشغول تحقیق و بررسی بوده اند؛ بزرگترین افشاگری در تاریخ تا کنون که شامل 4.8 میلیون ایمیل، 3 میلیون فایل پایگاه داده و 2.1 میلیون فایل PDF است و جمعا 2.6 ترابایت حجم اطلاعات آن است.
به گزارش «تابناک»، اما پرسش اینجاست که این بزگر ترین افشاگری تاریخ چگونه رخ داده است. آنچه تا کنون بیان شده به شکل خلاصه این است که یکی از کارمندان موساک فونسکا با روزنامه آلمای زوددویچه تماس گرفته و اسناد را با شرط مخفی ماندن هویت خود در اختیار این رسانه قرار داده است. بعدا زوددویچه این اسناد را در اختیار 400 خبرنگار از سراسر دنیا قرار داده تا تحقیقات پیرامون آن آغاز شود.
اما این تنها کلیت ماجراست و جزئیات بسیار جالب توجه تر از آنچه بیان شده، است. داستان از این قرار است که در اواخر سال 2014 منبعی که می خواسته تا این اسناد را فشا کند، با گزارشگر روزنامه زوددویچه با نام «باستین اوبرمایر» - Bastian Obermayer - تماس برقرار می کند. اما دلیلی که این منبع روزنامه زوددویچه و اوبرمایر را انتخاب کرده این است که پیش از آن این روزنامه و این گزارشگر مطالبی پیرامون موساک فونسکا خطاب به نهادهای نظارتی در آلمان منتشر کرده بودند
.
این منبع به گزارشگر می گوید، زندگی اش در خطر است و اصرار دارد که تماس های آنها از طریق کانال های امن رمزگذاری شده صورت پذیرد و از هرگونه تماس رو در رو خودداری خواهد کرد. وی به اوبرمایر می گوید که می تواند اطلاعاتی بیش از هر آنچه تا کنون دیده است، در اختیارش گذارد.
ارتباط این دو آغاز می شود و از طریق کانال های امن متعددی که هر بار نیز تغییر می کرده است، چندین مصاحبه پیرامن موضوع صورت می گیرد. شرط هر مصاحبه این بوده که تاریخچه مصاحبه قبلی و هر آنچه در آن رد و بدل شده است پاک شود. اوبرمایر به شکل خاص به هیچ نرم افزاری اشاره نکرده، ولی به این اشاره داشته که نرم افزار پیام رسان رمزگذاری شده و پروتکل های امن اینترنتی، رابطه آن دو را ممکن می کرده است.
همچنین این دو از یک رمز برای اطمینان استفاده می کرده اند و هر بار مصاحبه و گفت وگوی خود را با یک پرسش و پاسخ برای شناسایی هم آغاز می کردند. اوبرمایر اشاره کرده است: من می پرسیدم: «هوا آفتابیه؟» و او جواب می داد: «ماه داره می باره» یا هر جواب بی معنی دیگری مانند آن و به این طریق هر دوی ما از اینکه دیگری پشت خط نیست مطمئن می شدیم.
بعد از رد و بدل شدن چند سند ICIJ در جریان ماجرا قرار می گیرد و عملیات رسانه ای پیرامون موضوع آغاز می شود و در همین حال رد و بدل کردن داده ها و اسناد جدید ادامه می یابد. هیچ مشخص نشده که این منبع چگونه چندین گیگابایت اطلاعات را طی مصاحبه ها منتقل می کرده، ولی اوبرمایر اشاره نموده که در این مدت چیزهای زیادی در مورد رد و بدل کردن اطلاعات و داده ها از مسیرهای امن فرا گرفته است.
با همه اینها اوبرمایر هیچ گاه هویت افشا کننده اسناد را نفهمید. وی می گوید: من نام یا هویت این شخص را نمی دانم اما این شخص را به خوبی می شناسم. برای یک مدت زمان مشخص من حتی بیش از همسرم با او صحبت کرده ام
.
پس از آنکه اسناد کاملا در اختیار ICIJ قرار می گیرد، این نهاد از یک موتور جستجو با ضریب امنیتی بالا و مجهز به مکانیزم Two-Factor Authentication برای مجوز دادن به خبرنگاران جهت دسترسی به این اسناد بهره می گیرد و با استفاده از یک نرم افزار، گفت وگو و همکاری میان آنها را تسهیل می کند.
نکته جالب ماجرا آنجاست، هنوز همه اطالاعات فاش شده در این اسناد در اختیار عموم قرار نگرفته و این احتمال هست که برای آینده ای غیر قابل تخمین نیز در دسترس عموم قرار نگیرد و راز بزرگ این ماجرا همچنان این است که این حجم انبوه اسناد چگونه از شبکه و پایگاه داده موساک فونسکا سرقت شده است؟
ویدیو جزئیاتی از چگونگی رخ دادن بزرگترین افشاگری تاریخ را در «تابناک» ببینید:
