تیم ملی فوتبال ایران، با هدایت سرمربی پرتغالی‌اش در یک‌قدمی صعود به جام جهانی 2018 روسیه قرار گرفته است. نکته قابل توجه این است که کی‌روش، در انتخاب تیم خود برای صعود به جام جهانی روسیه، دست خود را به گروهی از بازیکنان دراز کرده که محصول عملکرد انفرادی اوست.
یه گزارش تابناک ورزشی، امروز بازیکنانی ازاین‌دست شاید اگر مربی دیگری، هدایت تیم ملی را برعهده داشت، در ترکیب اصلی تیم ملی جایی نداشتند: اشکان دژاگه، رضا قوچان‌نژاد، سعید عزت‌اللهی، علی‌رضا جهانبخش، سردار آزمون، میلاد محمدی، مرتضی پورعلی‌گنجی و....
در دوره‌های گذشته، وابستگی به مهره‌های سرخابی همواره در تیم ملی فوتبال کشورمان موج می‌زد. اگر به این دوره‌ها نگاهی بیندازیم و نام‌های پانزده بازیکن اصلی تیم ملی را مرور کنیم، خواهیم دید که در هر دوره، بازیکنان غیر سرخابی به تعداد امروز در تیم ملی حاضر نبوده‌اند. ذکر این نکته لازم است که در این بررسی، بازیکنانی که در تیم‌های سرخابی رشد و برای خودشان شهرت و اعتباری دست‌وپا کرده‌اند؛ اما بعدها از این تیم‌ها جدا شده‌اند، در گروه بازیکنان این دو تیم به‌شمار آمده‌اند.
جام جهانی ۱۹۷۴؛ ترکیب تاریخی سرخابی
در رقابت‌های مقدماتی جام جهانی ۱۹۷۴ آلمان‌غربی، تنها سه بازیکن بودند که در ترکیب تیم‌های تاج (استقلال) و پرسپولیس حضور نداشتند. در آن دوره، بازیکنان تیم ملی کشورمان در گروه‌های سه‌گانة زیر تقسیم شده بودند:
* بازیکنان تاج (استقلال): ۱. ناصر حجازی؛ ۲. منصور رشیدی؛ ۳. اکبر کارگرجم؛ ۴. علی جباری؛ ۵. جواد قراب؛ ۶. کارو حق‌وردیان؛ ۷. غلام‌حسین مظلومی؛
* بازیکنان پرسپولیس: ۱. جعفر کاشانی؛ ۲. ابراهیم آشتیانی؛ ۳. علی پروین؛ ۴. حسین کلانی؛ ۵. صفر ایران‌پاک؛
* بازیکنان غیرسرخابی: ۱. پرویز قلیچ‌خانی؛ ۲. غلام وفاخواه؛ ۳. مجید حلوایی.
البته قلیچ‌خانی هم از خانواده تاج (استقلال) بود؛ اما در آن زمان، در تیم کیان حضور داشت. گفتنی است که بازیکنان دیگری همچون حاج‌رحیمی‌پور و جان‌ملکی نیز در گروه بازیکنان غیرسرخابی بودند. در آن دوره، تیم ملی کشورمان به‌دلیل باخت سه بر صفر مقابل استرالیا، از صعود به دور نهایی بازماند.
جام جهانی ۱۹۷۸؛ آغاز روح حرفه‌ای
با آغاز جام تخت‌جمشید، راه‌های رسیدن به جام جهانی هموارتر شد. بین سال‌های ۱۳۵۲ تا ۱۳۵۷، این رقابت‌ها بالاترین دستة لیگ فوتبال ایران محسوب می‌شد. در رقابت‌های مقدماتی جام جهانی ۱۹۷۸ آرژانتین، ترکیب تیم ملی کشورمان در سه گروه زیر جای گرفتند:
* بازیکنان تاج (استقلال): ۱. ناصر حجازی؛ ۲. نصرالله عبداللهی؛ ۳. حسن روشن؛ ۴. حسن نظری؛ ۵. آندرانیک اسکندریان؛ ۶. غلام‌حسین مظلومی؛ ۷. محمدرضا عادل‌خانی؛ ۸. ایرج دانایی‌فرد؛
* بازیکنان پرسپولیس: ۱. علی پروین؛ ۲. محمد صادقی؛ ۳. علی‌رضا عزیزی؛
* بازیکنان غیرسرخابی: ۱. حسین کازرانی؛ ۲. ابراهیم قاسم‌پور؛ ۳. غفور جهانی؛ ۴. حسن نایب‌آقا.
جام جهانی ۱۹۹۰؛ بازهم وابستة سرخابی‌ها
در رقابت‌های مقدماتی جام جهانی ۱۹۹۰ ایتالیا، بازهم روح سرخابی‌ها در کالبد ترکیب تیم ملی کشورمان جریان داشت. در آن دوره که تیم ایران در صعود به جام جهانی ناکام ماند، گروه‌های سه‌گانة تیم ملی کشورمان را این بازیکنان تشکیل می‌دادند:
* بازیکنان استقلال: ۱. رضا حسن‌زاده؛ ۲. عبدالصمد مرفاوی؛ ۳. محسن گروسی؛ ۴. جواد زرینچه؛
* بازیکنان پرسپولیس: ۱. مرتضی کرمانی‌مقدم؛ ۲. فرشاد پیوس؛ ۳. کریم باوی؛ ۴. محمدحسن انصاری‌فرد؛ ۵. مرتضی فنونی‌زاده؛ ۶. مجتبی محرمی؛
* بازیکنان غیرسرخابی: ۱. احمدرضا عابدزاده؛ ۲. سیروس قایقران؛ ۳. علی افتخاری؛ ۴. مهدی فنونی‌زاده؛ ۵. سیدمهدی ابطحی.
جام جهانی ۱۹۹۴؛ تلخ‌کامی‌ها
با ظهور تیم‌های پاس و کشاورز، بازیکنان این دو تیم درکنار بازیکنان سرخابی، ترکیب تیم ملی ایران را در رقابت‌های مقدماتی جام جهانی ۱۹۹۴ آمریکا تشکیل دادند. در آن دوره، گروه‌های سه‌گانة بازیکنان تیم ملی کشورمان به‌شرح زیر بود:
* بازیکنان استقلال: ۱. جواد زرینچه؛ ۲. احمدرضا عابدزاده؛ ۳. رضا حسن‌زاده؛ ۴. امیر قلعه‌نویی؛ ۵. مجید نامجومطلق؛
* بازیکنان پرسپولیس: ۱. جواد منافی؛ ۲. حمید درخشان؛ ۳. حمیدرضا استیلی؛ ۴. محمد خاکپور؛
* بازیکنان غیرسرخابی: ۱. نادر محمدخانی؛ ۲. علی دایی؛ ۳. علی‌اصغر مدیرروستا؛ ۴. بهزاد غلام‌پور؛ ۵. سیدمهدی ابطحی؛ ۶. سیدابراهیم تهامی.
جام جهانی ۱۹۹۸؛ بازوی قدرتمندی به‌‌نام پرسپولیس
پرسپولیس دهة ۱۳۷۰، با درایت مدیرانش تیمی قدرتمند بود و بیشتر بازیکنان تیم ملی کشورمان در رقابت‌های مقدماتی جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه، در آن تیم حضور داشتند. ترکیب گروه‌های سه‌گانة بازیکنان تیم ملی ایران در آن دوره عبارت بود از:
* بازیکنان استقلال: ۱. علی‌رضا منصوریان؛ ۲. مهدی پاشازاده؛
* بازیکنان پرسپولیس: ۱. احمدرضا عابدزاده؛ ۲. رضا شاهرودی؛ ۳. محمدعلی (افشین) پیروانی؛ ۴. مهرداد میناوند؛ ۵. کریم باقری؛ ۶. علی دایی؛ ۷. نیما نکیسا؛ ۸. حمیدرضا استیلی؛ ۹. نعیم سعداوی؛ ۱۰. یحیی گل‌محمدی؛
* بازیکنان غیرسرخابی: ۱. خداداد عزیزی؛ ۲. محمد خاکپور؛ ۳. علی‌اکبر استاداسدی.
جام جهانی ۲۰۰۲؛ پرسپولیس این‌بار، اما ناکام
در رقابت‌های مقدماتی جام جهانی ۲۰۰۲ کره‌جنوبی و ژاپن، درمجموع عملکرد تیم ملی ایران عالی بود؛ اما افسوس که تیم کشورمان باوجود پیروزی مقابل ایرلندجنوبی و بداقبالی، از صعود به مرحلة نهایی این دورة جام جهانی بازماند. در این دوره نیز، بیشتر بازیکنان تیم ملی کشورمان در پرسپولیس حضور داشتند. درادامه، به گروه‌های سه‌گانة بازیکنان تیم ملی اشاره می‌شود:
* بازیکنان استقلال: ۱. علی‌رضا واحدی‌نیکبخت؛ ۲. مجاهد خذیراوی؛ ۳. مهدی هاشمی‌نسب؛
* بازیکنان پرسپولیس: ۱. یحیی گل‌محمدی؛ ۲. کریم باقری؛ ۳. محمدعلی (افشین) پیروانی؛ ۴. مهرداد میناوند؛ ۵. علی کریمی؛ ۶. بهروز رهبری‌فرد؛ ۷. مهدی مهدوی‌کیا؛ ۸. پژمان جمشیدی؛ ۹. علی دایی؛ ۱۰. حامد کاویان‌پور؛
* بازیکنان غیرسرخابی: ۱. ابراهیم میرزاپور؛ ۲. رحمان رضایی.
جام جهانی ۲۰۰۶؛ آغاز دوبارة حرفه‌ای‌گری
برای حضور در رقابت‌های مقدماتی جام جهانی ۲۰۰۶ آلمان، برانکو ایوانکوویچ رفته‌رفته تیم ملی ایران را به تیمی منسجم و قدرتمند تبدیل کرد که به بازیکنان سرخابی چندان متکی نبود. در آن دوره، بازیکنان تیم ملی کشورمان در گروه‌های زیر تقسیم می‌شدند:
* بازیکنان استقلال: ۱. علی‌رضا واحدی‌نیکبخت؛ ۲. سهراب بختیاری‌زاده؛ ۳. غلام‌رضا عنایتی؛
* بازیکنان پرسپولیس: ۱. یحیی گل‌محمدی؛ ۲. علی دایی؛ ۳. علی کریمی؛ ۴. مهدی مهدوی‌کیا؛
* بازیکنان غیرسرخابی: ۱. ابراهیم میرزاپور؛ ۲. رحمان رضایی؛ ۳. حسین کعبی؛ ۴. محمد نصرتی؛ ۵. وحید هاشمیان؛ ۶. فریدون زندی؛ ۷. جواد نکونام؛ ۸. محرم نویدکیا.
جام جهانی ۲۰۱۰؛ به نیت علی دایی
در دوران مربیگری علی دایی در رقابت‌های مقدماتی جام جهانی ۲۰۱۰ آفریقای‌جنوبی، تیم ملی کشورمان از بازیکنانی متفاوت بهره می‌برد که برخی از آن‌ها، در حدواندازه‌های تیم ایران نبودند. در آن دوره درمقایسه‌با دوره‌های گذشته، تمرکز تیم ملی روی بازیکنان سرخابی کمتر بود. گروه‌های سه‌گانة بازیکنان تیم ملی ایران، عبارت بودند از:
* بازیکنان استقلال: ۱. سیدمهدی رحمتی: ۲. آندرانیک تیموریان؛ ۳. غلام‌رضا عنایتی؛ ۴. میلاد میداوودی؛
* بازیکنان پرسپولیس: ۱. علی کریمی؛ ۲. مهدی مهدوی‌کیا؛ ۳. غلام‌رضا رضایی؛ ۴. محسن خلیلی؛ ۵. محمد نوری؛
* بازیکنان غیرسرخابی: ۱. سیدهادی عقیلی؛ ۲. سیدجلال حسینی؛ ۳. احسان حاج‌صفی؛ ۴. حسین کعبی؛ ۵. مسعود شجاعی؛ ۶. جواد نکونام.
جام جهانی ۲۰۱۴؛ لنگ‌زدن در مسیر حرفه‌ای‌گری
در رقابت‌های مقدماتی جام جهانی ۲۰۱۴ برزیل، یک‌بار دیگر بهترین بازیکنان تیم ملی، بازیکنان تیم‌های سرخابی بودند. بااین‌حال درادامة رقابت‌ها، رفته‌رفته بازیکنان جدید و کم‌ادعا، مانند رحمان احمدی پا به‌عرصه نهادند. در آن دوره، این بازیکنان در گروه‌های سه‌گانه در ترکیب بازیکنان تیم ملی کشورمان حضور داشتند:
* بازیکنان استقلال: ۱. سیدمهدی رحمتی؛ ۲. امیرحسین صادقی؛ ۳. پژمان منتظری؛ ۴. مجتبی جباری؛ ۵. خسرو حیدری؛ ۶. آندرانیک تیموریان؛
* بازیکنان پرسپولیس: ۱. سیدجلال حسینی؛ ۲. مهرداد پولادی؛ ۳. کریم انصاری‌فر؛
* بازیکنان غیرسرخابی: ۱. رحمان احمدی؛ ۲. رضا قوچان‌نژاد؛ ۳. اشکان دژاگه؛ ۴. محمدرضا خلعتبری؛ ۵. احسان حاج‌صفی؛ ۶. مسعود شجاعی.
جام جهانی ۲۰۱۸؛ تیمی قدرتمند اما مستقل
در رقابت‌های مقدماتی جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه، تیم ملی کشورمان باوجود قدرت‌نمایی سرخابی‌ها، بازیکنان مستقل بسیاری دارد. گروه‌های سه‌گانة بازیکنان تیم ملی ایران عبارت‌اند از:
* بازیکنان استقلال : ۱. وریا غفوری؛ ۲. امید ابراهیمی؛ ۳. پژمان منتظری؛
* بازیکنان پرسپولیس: ۱. علی‌رضا بیرانوند؛ ۲. سیدجلال حسینی؛ ۳. رامین رضاییان؛ ۴. مهدی طارمی؛ ۵. وحید امیری؛
* بازیکنان غیرسرخابی: ۱. سعید عزت‌اللهی؛ ۲. سردار آزمون؛ ۳. میلاد محمدی؛ ۴. مرتضی پورعلی‌گنجی؛ ۵. علی‌رضا جهانبخش؛ ۶. رضا قوچان‌نژاد؛ ۷. احسان حاج‌صفی.
درحال‌حاضر، تمرکز تیم ملی بر سرخابی‌ها به‌قدری اندک است که با کنارگذاشتن بازیکنان این دو تیم، می‌توان تیمی قدرتمند و منسجم ساخت. در ترکیب زیر، هیچ بازیکنی از سرخابی‌ها حضور ندارند:
محمدرضا اخباری، میلاد محمدی، مرتضی پورعلی‌گنجی، احسان حاج‌صفی، سعید عزت‌اللهی، اشکان دژاگه، علی‌رضا جهانبخش، مسعود شجاعی، کریم انصاری‌فر، سردار آزمون و رضا قوچان‌نژاد.
جانشینان: مهدی ترابی، عزت‌الله پورقاز، دانیال ماهینی، عقیل کعبی، احسان پهلوان، علی کریمی و... .
