مخالفت فیلمسازان با افشای لیست‌‌های چند ده میلیاردی

با وجود سپری شدنِ هفته‌های پیاپی از انتشار تازه ترین لیست منابع میلیاردی توزیع شده میان شماری از فیلمسازان، در کنار سکوت معنادار خانه سینما، مخالفت گروهی از فیلمسازان را شاهد بودیم که هرچند اعتراضات را علنی بیان نکردند، هم در تماس با مسئولان سینمایی و هم در تماس با بخش فرهنگی «تابناک»، نسبت به انتشار این اطلاعات گلایه کردند و مدعی شدند، این رقم‌ها اساساً باید تحت عنوان کمک بلاعوض به آنها تعلق می‌گرفت!

به گزارش «تابناک»؛ پس از راه اندازی سامانه دسترسی آزاد به اطلاعات، به درخواست نگارنده در اقدامی بی‌سابقه در تاریخ سینما، لیست فیلم‌هایی از بنیاد سینمایی سازمان سینمایی در حدفاصل سال‌های 1390 تا 1396 به دبیر تابناک اعلام و سپس همان لیست با حذف بخش مجموع توسط این بنیاد راساً نیز منتشر شد. آن گونه که فارابی اعلام کرده، دست کم 329 فیلم در حد فاصل 1390 تا 1396 از منابع عمومی استفاده کرده‌اند که این میزان بیش از 83 میلیارد و هشتصد و سی و پنج میلیون تومان دریافت داشته‌اند.

بر اساس این لیست، 10.1 میلیارد تومان از 83 میلیارد تومان پرداختی فارابی به فیلم «رستاخیز» به کارگردانی احمدرضا درویش رسیده که در کنار 7.2 میلیارد تومان، پرداختی مؤسسه رسانه های تصویری به این فیلم مجموعاً 17.3 میلیارد شده است! در رده بعدی نیز فیلم «چ» به کارگردانی ابراهیم حاتمی کیا با 6.1 میلیارد تومان دریافتی قرار دارد و در این میان شمار فیلم‌هایی که دریافت‌های میلیاردی داشته‌اند، کم نیست.

در ادامه متکی بر درخواستی دیگری از سوی سرویس فرهنگی «تابناک»، مؤسسه رسانه‌های تصویری لیست بیش از 22 میلیارد و سیصد میلیون تومان کمک به فیلم‌های سینمایی از سال 1388 تا انتهای سال 1395 را منتشر کرد. برلین منفی هفت با 2 میلیارد و چهارصد میلیون (مشارکت)، قلاده‌های طلا با هشتصد و نود و هشت میلیون (مشارکت)، گزارش یک جشن با 853 میلیون (خرید حق مالکیت)، خرس با 700 میلیون (مالکیت) تلفن همراه رئیس جمهور با 654 میلیون (خرید حق مالکیت)، خانه پدری با 500 میلیون (خرید حقوق)، آشغال‌های دوست داشتنی با 550 میلیون (خرید حقوق) و آیین هم آوایی با 490 میلیون (خرید حق مالکیت) بیشترین رقم را دریافت کرده بودند.

سپس متکی بر درخواست دیگری از سوی سرویس فرهنگی «تابناک»، مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی نیز لیست کمک‌ یا مشارکت‌های میلیاردی به فیلم‌های سینمایی را منتشر کرد. در این لیست نیز لاله با 6 میلیارد و پانصد و پنجاه میلیون تومان، شهابی از جنس نور با 2 میلیارد و چهارصد میلیون تومان + 300 هزار دلار ارز، رنج و سرمستی با یک میلیارد و چهارصد و شانزده میلیون، ساکن خانه چوبی با 630 میلیون تومان، رستم و سهراب با 580 میلیون، گیرنده با 580 میلیون، قلب سیمرغ با 544 میلیون، سلام بر فرشتگان با 529 میلیون، ناهید با 500 میلیون، متولد 65 با 471 میلیون، آبتین با 415 میلیون، آسمان هشتم با 452 میلیون، کاکا با 446 میلیون، نمره 4 با 420 میلیون، پستچی سه بار در نمی‌زند با 393 میلیون، مصائب چارلی با 354 میلیون، گیتا با 338 میلیون، دزد رویا با 319 میلیون بیشترین دریافتی‌های بالای سیصد میلیون را داشته‌اند.

اکنون پیگیری‌ها برای انتشار اطلاعات سال‌های پیشین نیز از سوی «تابناک» در جریان است تا سازمان سینمایی جزئیات کامل‌تری را پیش روی افکارعمومی قرار داده باشد. با این حال آنچه شواهد نشان می‌دهد، سینماگران دل خوشی از این افشاگری‌ها ندارند و بسیاری از سینماگران در طیف‌های مختلف به ویژه تهیه کنندگان با افشای این اطلاعات مخالف هستند و چنین اقدامی را ضربه به وجهه عمومی‌شان تلقی می‌کنند. جدی‌ترین مخالفان در ارتباط با نشر این اطلاعات مالی، گروهی از تهیه کنندگان سینما هستند که از قضا قدرتمندترین گروه در سینمای ایران تلقی می‌شوند.

شماری از سینماگران در تماس با بخش فرهنگی «تابناک» نسبت به انتشار این لیست‌ها گلایه‌مند بودند. برخی ادعا کردند کمکی دریافت نکرده و برخی دیگر رقمی به مراتب کمتر از آنچه اعلام شده را دریافت کردند و گروه دیگری مدعی شدند این کمک‌ها را کامل تسویه کرده‌اند و حتی یک ریال بدهی به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ندارند. هیچ‌ یک از این سه گروه در گفت و گوی رسمی این موضع را بیان نکرد و پیشنهاد «تابناک» به برخی از این چهره‌های سینمایی برای بیان ادعاهایشان در قالب گفت‌وگو با پاسخ منفیِ آنها مواجه شد.

شنیده‌های «تابناک» حکایت از آن دارد که شماری از این سینماگران در تماس با برخی مسئولان سینمایی ضمن انتقاد شدید از انتشار این لیست‌ها، خواستار انتشار اخبار اصلاحی شدند که در آن تأکید شده باشد، آنها رقم‌های کمتری دریافت و این رقم‌ها را تسویه کرده‌اند. طبیعتاً مسئولان سینمایی زیر بار این درخواست نرفتند و به همین دلیل مطلبی در همین راستا در یکی از خبرگزاری‌ها منتشر شده که بخش‌هایی از اطلاعات مندرج در آن خلاف واقعیت است.

انتظار می‌رفت هیأت مدیره خانه سینما از شفاف سازی اطلاعات در حوزه سینما استقبال کند اما این مجموعه نیز در قبال اقدام اخیر سازمان سینمایی سکوت کرده است. چنین به نظر می‌رسد که شفاف سازی اقدام ارزشمندی، مشروط به آنکه سراغ ما نیاید و اگر قرار باشد شفافیت اطلاعات در حوزه‌های مختلف عملیاتی شود، بزرگ‌ترین مخالفانش همان اشخاصی هستند که در حوزه‌های مختلف شعار شفافیت می‌دهند.