آیا خودروسازان قبل از تامین قطعه اقدام به پیش فروش خودرو کرده اند؟

طی چهل روز گذشته دو خودروساز بزرگ کشورمان سه پیش فروش را انجام دادند. دو پیش فروش مربوط به شرکت سایپا و یک پیش فروش مربوط به شرکت ایران خودرو بود. آمارها نشان می دهند که دو خودروساز بزرگ در مجموع 153 هزار خودرو را پیش فروش نموده اند. مصاحبه اخیر دبیر انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه سازان ابهامات جدیدی را در مورد این پیش فروش ها ایجاد کرده است که برای رفع این ابهامات با وی مصاحبه ای را ترتیب دادیم.

به گزارش «تابناک اقتصادی»، از ابتدای سال جاری بازار خودروهای داخلی متلاطم شد و دو خودروساز بزرگ کشورمان به بهانه هایی چون افزایش قیمت ارز و افزایش هزینه های تولید خودرو از جمله هزینه دستمزد کارگران اقدام به افزایش سر به خود خودروهای تولید داخل نمودند. این کار با اعتراضاتی همراه شد اما محمد شریعتمداری وزیر صنعت، معدن و تجارت طی مصاحبه ای به این افزایش قیمت ها چراغ سبز نشان داد و گفت اگر این افزایش قیمت ها بیش از 9.5 درصد باشد، غیرقانونی است! این یعنی اینکه خودروسازان مجاز بودند تا 9.5 درصد افزایش قیمت داشته باشند. به هر صورت با تمام فراز و نشیب ها، ماجرای افزایش قیمت خودروها تا خرداد ماه ادامه داشت تا اینکه شورای رقابت رسماً میزان افزایش قیمت خودروهای سه خودروساز داخلی را اعلام کرد. در تاریخ 22 خرداد ماه سال جاری شورای رقابت اعلام کرد که قیمت محصولات سه شرکت خودروسازی ایران خودرو، سایپا و مدیران خودرو مجاز هستند که 5.6 تا 7.1 درصد افزایش یابند.

با آغاز تحریم های خودرویی در مورخه 16 مرداد 1397، دوباره بازار خودرو و قیمت خودروهای تولید داخل با تکانه هایی رو به رو شد و با تعطیلی دو هفته ای خودروسازان داخلی کار به جایی رسید که قیمت خودروی پراید در بازار آزاد به بیش از 40 میلیون تومان افزایش یافت.

دولت و مجلس برای آن که اندکی از این افزایش قیمت خودروهای داخلی بکاهند و بازار را به تعادل برساند با خودروسازان جلساتی را برگزار کردند و به خودروسازان دستور پیش فروش خودروها را دادند. دو خودروساز بزرگ داخلی با شرایط عجیب و غریبی اقدام به پیش فروش خودروها نمودند و این پیش فروش ها هم با استقبال گسترده ای همراه شد. از جمله این شرایط عجیب و غریب این بود که قیمت قطعی خودروها در روز تحویل مشخص خواهد شد. در سه پیش فروش صورت گرفته طی یک ماه اخیر ایران خودرو و سایپا در مجموع 153 هزار دستگاه خودرو را پیش فروش نموده اند که سهم سایپا 100 هزار دستگاه خودرو و سهم ایران خودرو 53 هزار دستگاه خودرو بود.

با به پایان رسیدن این پیش فروش ها و در مورخه 21 مهر 1397 مصاحبه ای از آرش محبی نژاد دبیر انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه سازان در رسانه های منتشر شد که در این مصاحبه ذکر شده بود که تامین قطعات مورد نیاز بیش از ۱۰۰ هزار خودروی پیش فروش شده از سوی خودروسازان نیازمند ۶ هزار میلیارد تومان نقدینگی است. محبی نژاد گفته بود: قطعه سازان در صورت تامین شدن به موقع قطعات مورد نیاز و ترخیص آنها از گمرک و همچنین فراهم شدن نقدینگی مورد نیاز، قادر به پاسخگویی به نیاز خودروسازان در برنامه پیش فروش ها خواهند بود.

این مصاحبه ابهاماتی را در مورد این پیش فروش ها ایجاد کرد. ابهامات ایجاد شده شامل این موارد بود که اولا از این مصاحبه این گونه برداشت می شد که اگر نقدینگی مورد نیاز قطعه سازان (6 هزار میلیارد تومان) تامین نشود آن ها قادر به پاسخگویی به نیاز خودروسازان در برنامه پیش فروش خودروها نخواهند بود و ثانیا به نظر می رسد خودروسازان قبل از آن که با قطعه سازان برای تامین قطعات این خودروهای پیش فروش شده صحبت کنند و به توافق برسند اقدام به پیش فروش خودروها نموده اند. برای رفع این ابهامات به سراغ دبیر انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه سازان رفتیم و با وی مصاحبه ای را ترتیب دادیم.

محبی نژاد در گفتگو با خبرنگار تابناک اقتصادی در ابتدا بیان کرد که ماجرای 6 هزار میلیارد تومان نقدینگی برای تامین قطعات خودروهای پیش فروش شده درست نیست و اصل ماجرا این است که قطعه سازان به میزان 6 هزار میلیارد تومان مطالبات معوق از خودروسازان دارند که از این میزان حدود 4500 میلیارد تومان متعلق به دو خودروساز بزرگ کشورمان می باشد. وی افزود: برای آن که صنعت قطعه سازی از رونق نیفتد ما نیازمند آن هستیم که این مطالبات معوق به قطعه سازان پرداخت شود.

بررسی های ما نشان می دهد که طبق جدول زیر میزان حداقل نقدینگی که از پیش فروش خودروها عاید خودروسازان شده است حدود دو هزار میلیارد تومان می باشد که با قرار گرفتن این مبلغ در اختیار قطعه سازان به نظر می رسد بخشی از مطالبات معوق دو خودروساز بزرگ کشور به قطعه سازان پرداخت شود و تا حدودی مشکل نقدینگی قطعه سازان نیز حل گردد. با فرا رسیدن موعد تحویل اولین خودروهای پیش فروش شده دوباره نقدینگی جدیدی به خودروسازان تزریق می شود که آن ها می توانند دوباره این نقدینگی را برای تامین قطعات سایر خودروهای پیش فروش شده به قطعه سازان بپردازند.

محبی نژاد در مورد ابهام دوم ایجاد شده نیز گفت بین خودروسازان و قطعه سازان معمولاً قراردادهایی جهت تامین قطعات وجود دارد اما در مورد پیش فروش های اخیر نیاز به وجود قرارداد نبود چرا که قیمت فروش خودروها در این پیش فروش ها به نرخ روز تعیین می شود و بنابراین خودروسازان قطعات را به هر قیمتی خریداری کنند با همان قیمت اقدام به محاسبه قیمت روز خودروهای پیش فروش شده خواهند کرد.

در انتها می توان این گونه بیان نمود که اولاً بهتر است خودروسازان، بخشی از مطالبات معوق خود به قطعه سازان را پرداخت کنند تا نقدینگی مورد نیاز قطعه سازان جهت تامین این قطعات فراهم شود و ثانیاً به دلیل باز بودن قیمت خودروهای پیش فروش شده و تحویل آن ها به نرخ روز، خودروسازان نیازی ندیده اند که قبل از پیش فروش خودروها با قطعه سازان جهت تامین قطعات این خودروهای پیش فروش شده، مذاکره کنند.