چند روز پیش بود که وزیر آموزش و پرورش اعلام کرد «زورمان به مافیای کنکور نمی‌رسد.» البته این فقط اظهار نظر محمد بطحایی نیست حالا بسیاری از مسئولان آموزش و پرورش این موضوع را تأیید می‌کنند که وضعیت سنجش و پذیرش دانشجو در این سال ها به گونه‌ای بوده است که کنکور به یک صنعت تبدیل شده است.
به گزارش ایران آنلاین، موضوعی که دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش هم بر آن تأکید می‌کند و بر این باور است که مافیای کنکور با گردش مالی میلیاردی، کیف دانش‌آموزان را سنگین‌تر می‌کنند. آنها به خاطر قدرت مالی که دارند تبلیغات متنوعی در صدا و سیما انجام می‌دهند و همین تبلیغات موجب می‌شود تا خانواده‌ها به این مؤسسات اعتماد کنند. آنطور که دکتر مهدی نوید ادهم می‌گوید خانواده‌ها باید باور کنند که مؤسسات کنکور کار فو ق العاده‌ای برای بچه هایشان نمی‌کنند. همین حالا هم رتبه‌هایی تک‌رقمی داریم که در روستا زندگی می‌کنند و اصلاً با مؤسسات کمکآموزشی آشنایی ندارند. با دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش درباره مافیای کنکورگفت‌و‌گویی کردیم که می‌خوانید.
چند وقتی است که موضوع مافیای کنکور مطرح شده است وزیر آموزش و پرورش هم اعلام کرد که زورمان به مافیای کنکور نرسیده است. آیا واقعاً این مافیا در حوزه کنکور وجود دارد؟
بله مافیای کنکور در کشور وجود دارد و به صورت سازماندهی شده‌ای هم در حال فعالیت هستند. این هم به خاطر وجود کنکور در کشور است. ما باید به سمتی حرکت کنیم تا کنکور را حذف کنیم. کنکور فرآیند یاددهی و یادگیری نظام آموزشی را مختل کرده است، گردش مالی مافیای کنکور، آموزش و پرورش را متأثر کرده است. ما این روزها با مافیایی روبه‌رو هستیم که به هیچ عنوان نمی‌خواهند دست از فعالیت بردارند.
منظور شما از مافیا دقیقاً چه کسانی هستند؟
اجازه بدهید بحث را حقیقی نکنیم منظور دقیقاً همان مؤسسات و آموزشگاه های کنکور و انتشاراتی‌هایی است که با اسم‌های عجیب و غریب این روزها فعالیت می‌کنند. از نظرم مافیا همان گروهی هستند که مدافع کنکورند و این آزمون را به صنعت تبدیل کرده‌اند. افرادی که می‌خواهند شیوه سنجش و پذیرش دانشجو به شیوه تست زنی باشد و مدیر و معلم را به چالش می‌کشند تا از کتاب‌های انتشارات خود در کلاس درس استفاده کنند. این مؤسسات به آشفته بازار کتاب‌ها در بین خانواده‌ها هم دامن می‌زنند.
اغلب اولین بار اسم مؤسسات کنکور و ادعاهای وسوسه برانگیزشان را از شبکه‌های مختلف صدا و سیما شنیده‌ایم. این سازمان چقدر در پرورش مافیای کنکور نقش داشته است؟
باید بگویم صداوسیما باعث دیده شدن این مؤسسات شده است. این اقدام هم فقط برای مسئولان صدا و سیما جنبه درآمد زایی دارد. متأسفانه مسئولان صداوسیما نمی‌دانند که با این اقدامشان چه لطمه‌ای به خانواده‌ها و دانش‌آموزانشان می‌زنند. ما بارها این موضوع را به صدا و سیما تذکر داده‌ایم حتی چندبار با آنها نامه نگاری کردیم اما آنها فقط به مسائل مالی توجه دارند.
آیا مسئولان صدا وسیما جواب نامه نگاری شما را داده‌اند؟
بله. نوشتند به خاطر درآمد بالا این تبلیغات را قبول می‌کنند. ما مخالف هستیم و فکر می‌کنم باید قانونی را در این باره در مجلس به تصویب برسانیم.
چقدر نمایندگان مجلس با شما در زمینه حذف مافیا همراه هستند؟
نمایندگان مشکل خاصی با موضوع ندارند. حتی با برخی از آنها حرف زدیم و مشکلات را در زمینه کنکور مطرح کردیم آنها بسیار همراه بودند.
این سؤال به این علت بود که در استیضاح وزیر که دو ماه پیش انجام شد برخی از مخالفان استیضاح مطرح کردند که چون آقای بطحایی می‌خواهد با مافیای کنکور مبارزه کند آنها استیضاح وزیر را کلید زدند؟
استیضاح حق نمایندگان مجلس است این موضوع را وزیر آموزش و پرورش هم بارها مطرح کرده است. وقتی این موضوع مطرح شد ما برنامه‌های خودمان را برای دفاع آماده کردیم. این موضوع را تأیید نمی‌کنم و امیدوارم کشور به این سمت نرود که مافیا تصمیم‌گیری برای کسی کنند. با این حال نمایندگان تصمیمشان بر اساس کارهای کارشناسی است.
آیا می‌توان با مافیای کنکور مبارزه کرد؟
حتماً باید جلوی این مؤسسات و انتشارات را گرفت. ما در وزارت آموزش و پرورش از تمام دستگاه های تصمیم گیر و سیاستگذار درخواست داریم تا به کمک ما بیایند تا بتوانیم این معضل را ریشه کن کنیم. البته باز هم معتقدم که کنکور باید حذف شود. با حذف کنکور می‌توانیم مافیا را کم رنگ کنیم.
چه کسانی از وجود مافیای کنکور سود می‌برند؟
همان جریاناتی که اجازه نمی‌دهند کنکور حذف شود. برخی افراد تمام توان خود را روی این موضوع گذاشته‌اند تا کنکور بماند. ما در آموزش و پرورش به دنبال فراگیری آموزش هستیم و تمام تلاشمان را می‌کنیم تا بچه‌ها با مفاهیم آموزش و خلاقیت آشنا شوند اما متأسفانه در کنکور این وضعیت دیده نمی‌شود.
بیشترین مشکلی که کنکور برای نظام آموزشی دارد چیست؟
مشهودترین آسیب کنکور، استرس‌هایی است که به دانش‌آموزان وارد می‌شود و سلامت و امنیت روانی آنها و خانواده هایشان را مورد توجه قرار داده است. کنکور بهداشت روانی دانش‌آموزان را نه تنها در دوره پیش دانشگاهی و دبیرستان بلکه دوره راهنمایی و ابتدایی را بهم ریخته است. آسیب دیگری که از کنکور ناشی می‌شود، مختل کردن فرآیند یاددهی و یادگیری نظام آموزشی است، چرا که کنکور به عنوان یک عامل مداخله‌گر جدی، روند فعالیت آموزشی و تربیتی آموزش و پرورش را دچار اختلال کرده است و اجازه تحقق اهداف آموزشی و پرورشی را نمی‌دهد و به دلیل فشار کنکور، آموزش در سطح دانش، محفوظات و اطلاعات سطحی متوقف شده و به لایه‌های تحقیق، تأمل و خلاقیت نرسیده است. فشارهای سنگین کنکور باعث شده تا دانش‌آموزان یادگیری تأمل‌برانگیزی بر موضوعات درسی نداشته باشند، ضمن آن‌که محصور کردن فعالیت آموزشی به مهارت تست‌زنی، آسیب دیگری است که به تبع از کنکور شکل گرفته است.
مافیای کنکور با استفاده از روش‌های آشکار و پنهان، کتاب‌های خود را وارد کیف دانش‌آموزان می‌کنند که همه این اتفاقات در سایه قدرت مالی رخ داده است. اکثر خانواده‌های ایرانی علی‌رغم تمام مشکلات معیشتی و مالی و اقتصادی که دارند، برای کلاس‌های کنکور فرزندان خود هزینه‌های هنگفتی صرف می‌کنند و این موضوع یکی از آسیب‌پذیر‌ترین بحث‌هایی است که در سایه کنکور شکل گرفته است. البته به نظام پذیرش دانشجو نیز نقدهایی وارد است.
چرا که فرآیند نظام پذیرش دانشجو نیز کارآمد نیست، در حال حاضر نسبت توزیع رشته‌های دانشگاهی متناسب با نیاز کشور و آمایش سرزمین نیست، به‌طوری که در برخی از رشته‌ها با انبوهی از فارغ‌التحصیلان مواجهیم. این در حالیست که در برخی از رشته‌ها نیز با کمبود نیروهای متخصص مواجهیم و این مشکلاتی است که از نابسامانی نظام پذیرش دانشجو در کشور نشأت گرفته است.
اگر نظام آموزشی کشور اعم از آموزش و پرورش و آموزش عالی را به عنوان یک نظام یکپارچه در نظر بگیریم، نظام آموزشی کشور مسئول است و باید پاسخگو باشد، چرا که هم در دبیرستان و هم در دانشگاه این مشکلات وجود دارد؛ در حالی که باید فرآیندی را طراحی کنیم که بهترین افراد برای بهترین صندلی‌های دانشگاه انتخاب شوند که بخشی از این وظیفه بر عهده آموزش و پرورش و بخشی دیگر نیز بر عهده نظام آموزش عالی کشور است.
شما در آموزش و پرورش چه اقدامی برای حذف کنکور کردید؟
سعی کردیم کتاب‌های مفهوم محور تولید شود که البته با اعتراض برخی‌ها مواجه شد. مثلاً کتاب دین و زندگی را بازنگری کردیم. عده‌ای به این کتاب اعتراض کردند و گفتند که این کتاب خوب نیست. برای این‌که دیگر نمی‌توانستند سؤالات تستی در آورند. ما برای ساماندهی کتاب کمک آموزشی مصوبه‌ای را در شورای عالی آموزش و پرورش داشتیم که کتاب‌هایی اجازه ورود به آموزش و پرورش را داشته باشند که استاندارد ما را رعایت کنند. اصل کتاب هم باید روی برنامه‌های آموزشی وزارت آموزش و پرورش باشد. همچنین ما برای جلوگیری از آزمون‌های زائد در مدارس ورود کردیم.
فکر می‌کنید موفق بودید؟
متأسفانه به دلیل عدم همکاری صدا و سیما و برخی از رسانه ها که کارهای تبلیغاتی بزرگی برای مؤسسات و انتشارات کنکور انجام می‌دهند بخشی از خانواده‌ها فکر می‌کنند موفقیت بچه هایشان در زندگی نیازمند رفتن به همین مؤسسات کنکور است و ما هم هر چقدر تلاش کنیم نمی‌توانیم آنچنان که باید موفق باشیم این اقدام یک عزم ملی می‌خواهد. بررسی رتبه‌های زیر هزار کنکور سراسری و مقایسه درصد قبولی دانش‌آموزانی که در کلاس‌های مؤسسات کمک آموزشی شرکت کرده‌اند با دانش‌آموزان پذیرفته‌شده از دل آموزش و پرورش، نشان می‌دهد که اتکا به توانمندی‌های خود و استفاده از ظرفیت معلمان و امکانات آموزش و پرورش برای کسب رتبه‌های قابل‌قبول کافی است. همین حالا هم رتبه‌هایی تک‌رقمی داریم که در روستا زندگی می‌کنند و اصلاً با مؤسسات کمکآموزشی آشنایی ندارند. این مؤسسات با جذب دانش‌آموزان مستعد و ارائه خدمات آموزشی نه‌چندان مؤثر، قبولی آنها را به اسم خودشان تمام می‌کنند.
معاون سابق متوسطه وزارت آموزش و پرورش چندی پیش اعلام کرده بود که در یک سال یکی از مؤسسات کنکور حاضر شده بود 25 دستگاه بنز به مدیران آموزش و پرورش بدهد که با آنها قرارداد امضا کند! چطور می‌شود مؤسسات آموزشی بتوانند تا این حد روی مسئولان وزارتی تأثیرگذار باشند.
آنها نفوذ ندارند، بلکه سرمایه دارند. سرمایه‌های آنها فریبنده است. بسیاری از مدیران و معلمان ما فریب و وسوسه این موضوعات را نمی‌خورند. البته به ما گزارش‌هایی می‌رسد که برخی از انتشاراتی‌ها با مدارس وارد مذاکره شدند ما هم موضوعات را بررسی می‌کنیم. اینطور نیست که مدارس رها باشند اما معلمان و مدیران ما خودشان با تخلفات برخورد می‌کنند.
گردش مالی این مؤسسات چقدر است؟
مافیای کنکور، گردش مالی میلیاردی دارند. آمار دقیقی ندارم اما گفته می‌شود بالای هزاران میلیارد تومان درآمد سالانه دارند. این مؤسسات توان مالی بالایی دارند در همه جا نفوذ می‌کنند، کیف دانش‌آموزان را سنگین می‌کنند و با استفاده از روش‌های آشکار و پنهان، کتاب‌های خود را وارد کیف دانش‌آموزان می‌کنند که همه این اتفاقات در سایه قدرت مالی رخ داده‌‌است. در برخی موارد، مؤسسات کمکآموزشی ایجاد شده‌اند که حتی آموزش و پرورش از ایجاد آنها بی‌اطلاع است. این را هم بگویم که تعرفه خدمات آموزشی این مؤسسات را هم آموزش و پرورش تعیین نمی‌کند و خودشان در‌این‌باره تصمیم می‌گیرند؛ لذا سازمان‌های نظارتی مثل تعزیرات، می‌توانند به این موضوع ورود کنند.
