دید و بازدید‌های عیدانه که در فرهنگ ایرانی جایگاه غیر قابل انکاری دارند، از سویی و از سویی دیگر سنت ارزشمند میهمان نوازی که ایرانی‌ها به آن شهرت جهانی دارند، سبب می‌شود تا همه ساله آن‌ها در پی استقبال هر چه بهتر از عید نوروز باشند؛ واقعیتی که بخشی از آن مستلزم خرید‌های عیدانه است و به همین دلیل در روز‌های پایانی سال جنب و جوشی مثال زدنی بر بازار شهر‌های مختلف حاکم است.
به گزارش سایت
«آزادی»، در روز‌های پایان سال یکی از شلوغ‌ترین فضا‌های شهری، بازار و مراکز خرید عمومی است که جمعیت زیادی از مردم برای خرید به این مناطق مراجعه می‌کنند. در این بین، بازار‌های بزرگ شهری با معنا و مفهومی قدیمی و کارکرد‌های سنتی که دارند، امروزه نیز محل خرید جمع زیادی از مردم است و لقب قلب تپنده خرید‌های نوروزی را به خود اختصاص می‌دهند.
لحظه تحویل سال و نخستین روز سال جدید هم به گونه‌ای در تقویم قرار گرفته که ناخواسته با فراهم کردن تعطیلات مقدماتی بیشتر، زمان بیشتری به شهروندان داده است تا با آرامش خاطر و حوصله بیشتر، خرید‌های نوروزی خود را انجام کنند.
با این وجود هرچه به روز و ساعت‌های پایانی سال ۱۳۹۷ نزدیک می‌شویم، بر شمار شهروندانی که برای خرید به بازار‌ها مراجعه می‌کنند، افزوده می‌شوند. این مهم را می‌توان از جمعیت پر شماری برداشت کرد که به صورت مشخص به بازار اصلی تهران حوالی محله ۱۵ خرداد مراجعه می‌کنند و گویا مشکلات اقتصادی نیز بر کمیت آن‌ها اثر منفی نگذاشته است.
در این بین، اما موضوع بسیار مهم که باید در فراسوی جمعیت پرشمار حاضرین در بازار به دنبال یافتن پاسخی مشخص برای آن بود، قدرت خرید شهروندان اس؛ موضوع بسیار مهمی که اکنون به یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌های خریداران و نیز فروشندگان تبدیل شده است.
برای اطلاع میدانی از حال و هوای بازار تهران و نیز قدرت خرید آن‌ها در مقایسه با سال‌های گذشته به این بازار رفتیم و ضمن گذاری بر کوچه پس کوچه‌های بازار تهران با برخی فروشندگان و مشتریان نیز هم کلام شدیم.
برای کسانی که چند ماهی است به بازار نیامده اند، شاید جالب‌ترین نکته‌ای که در آغاز ورود با آن برخورد خواهند کرد، حذف دستفروش‌ها و شنیده نشدن صدای بلند آن‌ها باشد که مدام کالای خود را معرفی می‌کنند؛ دستفروشانی که در وصف حال و احوال آن‌ها پیشتر گفته می‌شد، ناچارند محل استقرار خود را معیار هر متر مربع از افرادی مشخص اجاره کنند.
حالا دیگر خبری از دست فروش‌ها نیست و مشتریان برای خرید نیاز‌های خود باید به دالان‌های بازار مراجعه و خرید خود را از این طریق تهیه کنند. جدا از دست فروشان، دیگر خبری از دور گرفتن‌های فروشندگان ارز نیست و بازار با آرامشی عجیب، اما مشتریانی پر شمار به استقبال مشتریان نوروزی اش رفته است.
به رغم آنکه بسیاری از کوچه پس کوچه‌های بازار بزرگ تهران شلوغ است و تردد پر تعداد شهروندان به وضوح دیده می‌شود، به راسته طلا و جواهر فروشان که می‌رویم، خلوتی عجیبی چشم ما را به خود جلب می‌کند؛ موضوعی که البته تا حدودی بی ارتباط با اوضاع اقتصادی مردم هم نیست.
نکته عجیب دیگر که به سادگی از کنار آن نمی‌توان گذشت، جمعیت زیاد شهروندان در راهرو‌های بازار و در عین حال خلوتی مغازه‌ها و مهم‌تر از آن دست‌های خالی شهروندان است. گویی بسیاری از شهروندان این بار نه برای خرید واقعی بلکه برای تفریح و گردش به بازار آمده اند. چرا که بر خلاف سال‌های قبل این بار همراه هر فردی که بازار مراجعه کرده است، کوله باری از خرید دیده نمی‌شود!
برای اطلاع از میزان رضایت مردم از شرایط اقتصادی و نیز قدرت خرید آن‌ها با چند نفر از مراجعه کنندگان به بازار هم کلام شدیم؛ گفتگو‌هایی که تقریباً مشابه هم بود و عمده اظهار نظر کنندگان از شرایط بازار و قیمت‌ها به شدت گلایه‌مند بودند.
یکی از مشتریان خانم که با دو دختر خود به بازار آمده بود در همین رابطه به «آزادی» گفت: امسال برای خود و همسرم خریدی انجام نمی‌دهیم، اما دو دختر دارم که اصرار بر خرید لباس شب عید دارند و واقعاً چاره‌ای جز خرید برای آن‌ها نداریم. با امید اینکه قیمت‌ها در بازار ارزان‌تر از مکان‌های دیگر باشد به بازار آمدیم، اما واقعاً قیمت‌ها چندان تفاوتی با سایر فروشگاه‌های تهران ندارد. تنها حسن بازار تنوع جنس آن است و امیدوارم بتوانیم خرید خوبی داشته باشیم.
در رابطه با قدرت خرید با مادر دیگری هم کلام شدیم؛ مادری یک نوزاد کوچک نیز در کالسکه به همراه داشت و همسرش برای خرید شیرینی و تنقلات وارد یکی از مغازه‌ها شده بود. او در رابطه با سئوال مشخص ما گفت: امسال شرایط اقتصادی مردم در مقایسه با سال قبل بدتر شده و این موضوع در مورد ما هم صادق است. با همسرم قرار گذاشتیم که از خرید آجیل شب عید صرف نظر کنیم و با خرید شیرینی و شکلات از میهمانان عید پذیرایی ساده‌ای داشته باشیم. در مورد خرید پوشاک هم ترجیح دادم تنها کالا‌هایی را خریداری کنم که در طول سال از بین رفتند. برای مثال کفش سال قبلم هنوز کهنه نشده و علی رغم کفش‌های زیبایی که در بازار دیدم، از خرید کفش صرف نظر کردم.
مرد میانسالی نیز با نام «قاسم» که در حال خرید آجیل بود، در مورد خرید شب عید و قدرت خریدش گفت: شرایط اقتصادی من به عنوان یک کارمند در مقایسه با سال قبل بدتر شده و امکان خرید بسیاری از کالا‌های مورد نیاز را نداشتم، ولی اصرار خانواده و به صورت مشخص فرزندانم در مورد اینکه باید آجیل شب عید را خریداری کنیم، ناگزیرم کرد که نسبت به خرید آجیل اقدام کنم. البته آجیل کم خریده ام و امیدورام میهمانان هم مراعات حال ما را بکنند. (با خنده)
هر چه به ظهر نزدیک می‌شویم، شمار حاضران در بازار بیشتر می‌شود و راهرو‌های دیگر جای سوزن انداختن نیست. دو پسر جوان که از قرار معلوم پوشاک خود را از بازار تهیه کرده اند، با ما همکلام می‌شوند. اولی که «امیر حسین» نام دارد در مورد خریدش به «آزادی» گفت: قیمت‌ها در مقایسه با سال قبل افزایش نیافته بود. من پارسال یک شلوار با قیمت ۱۰۰ هزار تومان خرید کردم، امسال همان شلوار را ۹۰ هزار تومان پیدا کردم. به نظر من در حوزه پوشاک قیمت‌ها چندان افزایش نداشته است. البته در هر صورت پدرم باید پرداخت هزینه‌های من را انجام دهد و من چندان در مورد جزئیات دیگر خرید‌های خانواده نیستم.
در خیابان اصلی بازار که در امتداد خیابان ۱۵ خرداد است، خانواده‌هایی را می‌بینیم که پس از خرید مفصل دور هم نشسته اند و ناهار می‌خورند. تصور ما این است که آن‌ها بنا دارند بعد از یک استراحت و خوردن غذا دوباره به خرید برگردند و توشه خریدشان را کامل کنند.
«محمد» که یکی از اعضای همین خانواده هاست و با همسرش به بازار آمده و در حال استراحت است، در مورد قدرت خرید و کیفیت خرید‌های خود و خانواده اش گفت: من و همراه همسرم از غرب تهران به بازار تهران آمدیم. بازار خیلی شلوغ است و خرید در این شرایط واقعاً عذاب آور است. قیمت‌ها نیز با دیگر فروشگاه‌های تهران چندان تفاوتی ندارد. همانطور که می‌بینید اکثر مردم هم خرید قابل توجهی انجام نداده اند. ما هم شاید برگردیم و از محل خودمان خرید کنیم.
«امیر» یکی از فروشندگان پوشاک که در پاساژی کوچک فروشندگی می‌کند، هم در مورد قدرت خرید مردم به «آزادی» گفت: شرایط همه مثل هم است. هر کس به میزان خودش قدرت خریدشن کاهش یافته است، اما به هر صورت مردم از خوراکشان در هر صورت نمی‌گذرند. همین الان شما اگر در بازار چرخی بزنید، می‌بینید که مردم اکثر خریدهایشان مربوط به مواد غذایی است و کمتر در پی خرید پوشاک است.
آنچه در بازار تهران دیده می‌شود، می‌توان در یک کلام جنب و جوش و حیات یک شهر توصیف کرد؛ جنب و جوشی که به امید فرا رسیدن سال بهتر در میان مردم ایجاد شده و به احتمال زیاد تا سال تحویل سال نیز ادامه خواهد داشت.
