به تازگی جنگ تجاری آمریکا و چین وارد فاز جدیدی شده است و در مورخه ۲۵ اردیبهشت ماه سال جاری نیز آمریکا شرکت فناوری چینی هوآوی و ۷۰ شرکت وابسته به آن را در فهرست سیاه وزارت بازرگانی آمریکا قرار داد. سپس گوگل محصولات شرکت تلفن سازی هواوی را از بعضی آپدیتهای سیستم اندروید منع کرد. حالا پرسش این است که آیا با تحریمهای آمریکا علیه هوآوی، این شرکت بزرگ موبایل و تجهیزات مخابراتی میتواند به راحتی با ایران همکاری کند؟
به گزارش
تابناک اقتصادی، ریشه جنگ تجاری آمریکا و چین به دوم بهمن ماه ۱۳۹۶ باز میگردد زمانی که دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا تصمیم گرفت که تعرفههای سنگینی را برای واردات پنلهای خورشیدی و ماشین لباسشویی در نظر بگیرد. از آنجا که کمپانیهای چینی سهم گستردهای در صادرات این نوع اقلام به آمریکا داشتند، این تصمیم ترامپ مستقیماً آنها را هدف قرار میداد. در ادامه در اسفند ماه ۱۳۹۶ ترامپ بار دیگر برخلاف توافقنامه تجارت آزاد، تعرفه واردات فولاد به آمریکا را افزایش داد. این تصمیم عمدهترین صادرکنندگان فولاد به آمریکا یعنی کانادا، اتحادیه اروپا، کره جنوبی، مکزیک، برزیل، ژاپن و چین را نشانه گرفته بود. باز هم چین یکی از کشورهایی بود که از این تصمیم آمریکا متضرر میشد.
پس از آن، چین تصمیم گرفت که اقدامی تلافی جویانه در این زمینه انجام دهد و دفاع تجاری از خود را آغاز کند. از همین رو در اواسط فروردین ماه ۱۳۹۷ برای ۱۲۸ قلم کالای وارداتی از آمریکا تعرفههای جدیدی وضع کرد. این تصمیم شامل تعرفه ۱۵درصدی بر ۱۲۰ قلم کالا و تعرفه ۲۵ درصدی بر ۸ قلم کالای دیگر بود. در بیانیه وزارت دارایی چین هدف تعرفههای جدید، حراست از منافع چین و توازن ضررهای ناشی از اقدام آمریکا اعلام شده بود.
بعد از این جنگهای تعرفهای بین آمریکا و چین ادامه پیدا کرد و هر دو کشور بر روی کالاهای وارداتی یکدیگر تعرفههای سنگینی را وضع کردند.
در ۱۵ آذر ماه ۱۳۹۷ بود که پای ایران نیز به جنگ تجاری آمریکا و چین کشیده شد. در این تاریخ خانم وانژو منگ مدیر مالی ارشد و نائب رئیس شرکت چینی هوآوی در کانادا بازداشت شد و مقامات آمریکایی از دولت کانادا خواستند که نامبرده را به این کشور تحویل دهند. هر چند شرکت هوآوی در بیانیه اش اعلام کرد که همه قوانین و مقررات مربوط به آمریکا را رعایت کرده است، اما رسانههای آمریکایی گزارش دادند که آمریکا در حال تحقیق درباره هواوی به خاطر نقض بالقوه تحریمهای آمریکا علیه ایران است. برخی از مقامات قضائی در آمریکا پیشتر گفته بودند که برخی از مقامات و مدیران شرکت چینی هواوی حداقل از سال ۲۰۱۶ به انتقال و فروش محصولات و تجهیزات مخابراتی به کشورهای ممنوعه و تحت تحریم مشغول بوده و همکاریهای وسیع و گستردهای نیز با این کشورها داشته اند. در همین رابطه، در ۹ بهمن ماه ۱۳۹۷ وزارت دادگستری ایالات متحده آمریکا به صورت رسمی این شرکت را به تخلف، دور زدن و نقض تحریمهای اقتصادی علیه کشورهایی نظیر ایران متهم کرد و کیفرخواست جدیدی را که شامل ۱۳ اتهام مختلف علیه این شرکت تنظیم و منتشر کرد. در این کیفرخواست، وانژو منگ به فریب کاری، پنهان کاری، دور زدن و نقض تحریمهای اقتصادی آمریکا متهم شد. همچنین این وزارت خانه مدعی شد که هواوی از طریق یکی از زیرمجموعههایش در هنگ کنگ تحت عنوان SkyCom تحریمهای اقتصادی آمریکا علیه ایران را نقض کرده است.
پیش از این نیز دولت آمریکا شرکتهای آمریکایی را از فروش قطعات به شرکت ارتباطات زی تیای چین به دلیل نقض تحریمهای ایران منع کرده بود.
بعد از ماجرای بازداشت نائب رئیس شرکت هوآوی و بالا گرفتن تنشها بین دو کشور چین و آمریکا، دوباره این دو کشور در بهمن ماه سال گذشته با هدف پایان دادن به جنگ تجاری به پای میز مذاکره آمدند. این مذاکرات که حدود سه ماه به طول انجامید در اواسط اردیبهشت ماه سال جاری و با اجرایی شدن تهدیدات تجاری ترامپ و هدف قرار دادن چین با تعرفههای بالاتر عملاً با شکست مواجه شد. در روز جمعه ۲۰ اردیبهشت ماه ۱۳۹۸ واشنگتن تعرفه ۲۰۰ میلیارد دلار از واردات محصولات چینی را از ۱۰ به ۲۵ درصد افزایش داد. آمریکا دلیل این اقدام خود را بدعهدی چین اعلام کرد و پکن در واکنش به این اقدام وعده داده که تلافی خواهد کرد. در مورخه ۲۵ اردیبهشت ماه سال جاری نیز آمریکا شرکت فناوری چینی هوآوی و ۷۰ شرکت وابسته به آن را در فهرست سیاه وزارت بازرگانی آمریکا قرار داد. این بدان معنا بود که عرضه کنندگان آمریکایی برای فروش محصولات به این شرکت باید مجوز بگیرند.
به همین منظور در ۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۸ بود که طی خبری اعلام شد که گوگل محصولات شرکت تلفن سازی هواوی را از بعضی آپدیتهای سیستم اندروید منع کرده است. گوگل در بیانیهای گفت که در حال "پیروی از دستورات اخیر آمریکا است و پیامدهای آن را بررسی میکند. " این اقدام گوگل بدان معنا است که هواوی آپدیتهای امنیتی و حمایت فنی گوگل را از دست میدهد و تلفنهای جدید آن دیگر مجهز به اپهایی مثل یوتیوب، مپس وکروم نخواهند بود. البته این اپلیکیشنها از روی گوشیهای فعلی کاربران حذف نخواهد شد و همچنان کاربران فعلی قادر خواهند بود که از طریق گوگل پلی استور آنها را آپدیت کنند.
در مورخه ۲ خرداد ۱۳۹۸ نیز شرکت پاناسونیک ژاپن اعلام کرد این شرکت نیز در همراهی با فهرست شرکتهایی که در پی اقدام آمریکا علیه شرکت فناوری هوآوی چین از این شرکت فاصله گرفته اند، عرضه برخی قطعات به هوآوی را متوقف خواهد کرد.
البته در مورخه ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۸ وزارت بازرگانی دولت آمریکا اعلام کرد مجوز موقتی به هوآوی داده است تا بتواند به پشتیبانی از محصولات فعلی خود ادامه دهد. این مجوز محدود تا ۱۹ آگوست ۲۰۱۹ (۲۸ مرداد) اعتبار دارد و به هواوی اجازه میدهد که برای پشتیبانی از مشتریان فعلی خود، به همکاری با کمپانیهای آمریکایی ادامه دهد. این یعنی کمپانی مذکور در زمینه ارائه آپدیتهای نرم افزاری برای سخت افزارهای فعلی خود، میتواند همچنان با گوگل، اینتل، کوالکام و دیگر شرکتهای آمریکایی همکاری داشته باشد.
شایان ذکر است که در ۱ خرداد ۱۳۹۸ رویترز اعلام کرد که دولت آمریکا به دنبال آن است که تحریمهایی نظیر آنچه برای شرکت هوآوی وضع کرده است را برای شرکت چینی نظارت ویدئویی هیکویژن هم اعمال کند. این اخبار نشان میدهند که جنگ تجاری آمریکا و چین شدیدتر شده است و گویا صلحی در این زمینه شکل نخواهد گرفت.
به هر صورت آنچه در این بین مهم است، این است که آیا با تحریمهای آمریکا علیه هوآوی، این شرکت بزرگ موبایل و تجهیزات مخابراتی میتواند به راحتی با ایران همکاری کند؟
در این روزها که اوضاع بازار موبایل ایران خوب نیست شاید تحریمهای آمریکا علیه شرکت هوآوی، باعث شود تا این شرکت نقش بیشتری را در بازارهای ایران ایفا کند، کما اینکه در گذشته و در دوران تحریمهای قبلی نیز این شرکت با ایران همکاریهای را داشته است.
هواوی دومین سازنده بزرگ گوشیهای هوشمند در جهان است و چنین موفقیتی را بدون ورود به بازار آمریکا به دست آورده است. این شرکت در اروپا، آفریقا، آمریکای لاتین و آسیا به موفقیت گستردهای دست یافته و به عنوان مثال حالا گوشیهای این شرکت در روسیه پرفروشترین گوشیهای موجود در بازار هستند.
قبل از اعمال تحریمهای آمریکا علیه کشورمان و قبل از آن که شرکتهای بزرگ موبایل بازار ایران را به دلیل مصون ماندن از تحریمهای آمریکا ترک کنند آمار موسسه جی اف کی در زمینه سهم برندهای مختلف در بازار موبایل ایران نشان میدادکه سامسونگ ۵۱ درصد، هوآوی ۱۴ درصد، ال جی ۱۳ درصد، اپل ۱۱ درصد، اچ تی سی ۴ درصد، سونی ۲ درصد و سایر برندها ۵ درصد سهم فروش بازار را در اختیار داشته اند.
با خروج تمامی برندهای معتبر از بازار موبایل ایران و با توجه به تحریم هوآوی توسط آمریکا و همچنین قیمت به صرفه و امکانات کافی موبایلهای این شرکت، حالا هوآوی میتواند سهم بیشتری را از بازار ایران ببرد. البته برخی کارشناسان معتقدند که در صورت تداوم این تصمیم گوگل، شرکت هوآوی با چالش جدی مواجه خواهد شد و ممکن است همین موضوع باعث شود تا بازار ایران نیز تحت تاثیر قرار گیرد، اما باید به این نکته اشاره نمود که محصولات گوگل به طور کلی در چین فیلترند و کاربران از نمونههای جایگزینی که شرکتهای بایدو و تنسنت تولید کرده اند، استفاده میکنند و شاید هوآوی بتواند همین راه حل را در ایران نیز در پیش بگیرد. از طرفی امروزه بسیاری از گوشیهای برند شیائومی که در بازار ایران عرضه میشوند مجهز به رام چین هستند و به شکل پیش فرض امکان استفاده از سرویسهای گوگل را ندارند. اما کاربران ایرانی با روشهای جایگزین سرویسهایی مثل گوگل پلی را روی این گوشیها نصب و استفاده میکنند. همچنین گفته میشود که هواوی از سال ۲۰۱۲ برای زمانی که از طرف اندروید تحریم شود، مشغول توسعه سیستم عامل اختصاصی برای گوشیهای خود است. دو ماه قبل اریک ژو رئیس هیات مدیره هوآوی در گفتگو با رویترز در ارتباط با قطع اندروید اعلام کرده بود که اهمیتی ندارد چه اتفاقی میافتد. شاید تنها موضوعی که میتواند در این وسط کمی ایجاد مشکل کند دریافت به روزرسانیهای سیستم عامل اندروید است. به طور معمول گوگل نسخههای جدید اندروید را توسعه میدهد و منتشر میکند. کمی بعد هم به روزرسانیها برای نسخه متن باز اندروید عرضه میشوند. هواوی به نسخه متن باز اندروید دسترسی دارد و احتمالا با کمی فاصله زمانی میتواند به روزرسانیها را به دست کاربرانش برساند.
علاوه بر موبایل همان گونه که گفته شد شرکت هوآوی یکی از بزرگترین و برترین شرکتهای فعال در حوزه IT و مخابرات در دنیاست. این شرکت بزرگترین تولیدکننده محصولات مخابراتی در دنیاست و طبق آخرین اعلام و رده بندی مؤسسات معتبر تحقیقاتی Gartner و IDC این شرکت جزو شرکتهای برتر در بیش از ۱۰ زمینه مختلف فناوری اطلاعات میباشد و در بیش از ۱۷۰ کشور جهان فعالیت میکند.
شرکت هوآوی در ایران از طریق یکی از نمایندگیهای خود ارائه دهنده محصولات و خدمات، چون طیف وسیعی از تجهیزات شبکه شامل سوئیچ، روتر، تجهیزات وایرلس، تجهیزات انتقال نور و مایکروویو، تجهیزات اکسس GPON برای کسب و کارهای کوچک و متوسط و همچنین برای سازمان در مقیاسهای بزرگتر میباشد. همچنین هوآوی با سرمایه گذاری کلان بر روی واحد تحقیق و توسعه خود توانسته است جدیدترین محصولات سرور، ذخیره سازی، رایانش ابری و دیتاسنتر ماژولار و کانتینری را ارائه دهد. هوآوی ارائه دهنده محصولات مختلف دیگری، چون تلفن IP، سیستمهای ویدئو کنفرانش هوآوی، تجهیزات مرکز تماس نیز میباشد.
به هر صورت نباید فراموش کنیم که حضور در بازار ۸۰ میلیونی ایران برای بخش موبایل هوآوی جذابیت خاص خود را دارد و همچنین حالا که شرکتهای چینی مانند هوآوی تحت تحریم آمریکا قرار گرفته اند دیگر میتوانند با خیال راحت تری در بازار تجهیزات مخابراتی ایران فعالیت کنند. مسئولین باید قدر فرصت پیش آمده را بدانند و از پتانسیلهای شرکت بزرگی، چون هوآوی در موبایل و به خصوص در حوزه IT و مخابرات استفاده کنند.