مشارکت صندوق بازنشستگی صداوسیما در مالکیت امتیازی که صداوسیما می‌دهد!

صندوق بازنشستگی صداوسیما از طریق یکی از شرکت‌های خود در مالکیت یکی از تلویزیونی‌های اینترنتی مشارکت کرده که صدور امتیاز آن از سوی صداوسیما رخ می‌دهد و این صندوق می‌توانسته به جای چنین مشارکتی، به صورت مستقیم چنین امتیازی را بدون پرداخت هزینه از معاونت فضای مجازی صداوسیما دریافت کند. فراتر از این چنین پرسشی مطرح است که آیا منطقی است بخشی مرتبط با سازمان صداوسیما که رگولاتوری تلویزیون اینترنتی را برعهده دارد، خود در کسب و کار این حوزه و در رقابت با بخش خصوصی ورود کند؟

به گزارش «تابناک»؛ سازمان صداوسیما اواخر سال 93 با اعلام فراخوانی برای اعطای مجوز تلویزیون اینترنتی از متقاضیان خواست تا به صحنه بیایند و در نتیجه این فراخوان، به پنج شرکت‌ واجد شرایط مجوز داد اما چندی بعد با روی کار آمدن رئیس جدید در صدا و سیما، این سازمان مجوزهای صادره که در قالب کنسرسیومی که ظاهراً محوریت آن شرکت رسانه آینده ایرانیان شد را ملغی اعلام کرد. یکی از مشارکت کنندگان در این کنسرسیوم، شرکت خدمات مسافرتی و جهانگردی سیماپرواز جام جم متعلق به صندوق بازنشستگان صداوسیما بود.

سازمان صدا و سیما بار دیگر در شهریورماه سال 1395 برای اعطای مجوز اپراتوری تلویزیون اینترنتی با شرایط جدید فراخوان داد که 5 شرکت انتخاب شده در مرحله قبلی در اولویت پذیرش قرار داشتند و پس از بررسی نهایی نیز سرانجام مجوز اپراتوری تلویزیون تعاملی به همان 5 شرکت اعطا شد و شرکت‌های آسمان با برند فام، ایرانسل با برند لنز، باران تلکام با برند آیو، تراشه سبز با برند تیوا و نشر الکترونیک با برند شمیم مجوز اپراتوری تلویزیون تعاملی را گرفتند.

اکنون مشخص شده صندوق بازنشستگان در مالکیت تلویزیون تیوا مشارکت کرده و این مالکیت را از شرکت تراشه سبز خریده است. ظاهراً رقم خرید نه با در نظر گرفتن ارزش برند، بلکه صرفاً بر اساس ارزش دارایی‌ها اعم از نرم افزار و سخت افراز مطابق با قیمت کارشناس رسمی بوده اما مسائلی فراتر از این مطرح است.

نخست اینکه اساساً اگر صندوق بازنشستگان قصد چنین سرمایه گذاری داشت، چرا راساً اقدام به چنین عملی نزد و یک بستر IPTV یا OTT مطلوب خودش را ایجاد نکرد. ممکن است عنوان شود که باید یکی از شرکت‌های عضو کنسرسیوم بود تا چنین مجوری را دریافت کرد. آیا تلویبیون که عملاً یک OTT است -هرچند برخی امکانات نظیر پخش اختصاصی را ندارد- اساساً جزو این کنسرسیوم محسوب می‌شود؟! در واقع با توجه به آنکه در این حوزه صاحب اختیار صداوسیما است، چرا از اساس این بخش به صورت کلی به صندوق بازنشستگان صداوسیما واگذار نشد، تا از آن طریق برای بازنشستگان صداوسیما بتوان کسب درآمد کرد؟

موضوع دیگر اینکه چرا نیوا انتخاب شده است؟! بر اساس آخرین گزارشی که «تابناک» توانسته به آن دسترسی پیدا کند و متعلق به معاونت فضای مجازی سازمان صداوسیما است، میزبان بازدید تیوا از 29 اسفند 97 تا 17 فروردین 98 فقط 6355 بازدید (نه حتی کاربر) بوده است! برای درک بهتر موقعیت محصول خریداری شده، باید یادآوری کرد رقبایش در همین مدت بر اساس آمار رسمی معاونت فضای مجازی صداوسیما چه میزان بازدید داشته‌اند.

بر اساس گزارش رسمی مورد اشاره، لنز در همین دوره 8.5 میلیون بازدید، آنتن 21.8 میلیون بازدید، آیو 2.4 میلیون بازدید و فام 29 هزار بازدید داشته‌اند. در واقع تیوا کم مخاطب‌ترین IPTV بوده که از صداوسیما مجوز گرفته است. البته شنیده‌های «تابناک» حکایت از آن دارد که وضعیت این آی پی تی وی به خصوص در حوزه جذب یوزر در طول شش ماه اخیر بهتر شده اما قاعدتاً با در نظر گرفتن این گزارش معاونت فضای مجازی، چنین انتخابی جای تامل است.

با این حال سوای این دو پرسش که اساساً با توجه به اینکه صداوسیما خود تعیین کننده قوانین و بازار در این حوزه است و نشانه‌اش فعالیت تلویبیون خارج از این کنسرسیوم است، چرا مستقیماً به صندوق بازنشستگان نیز مجوز نداده و همچنین چرا ضعیف‌ترین آی پی تی وی در رقابت نوروزی خریداری شده، پرسش دیگری نیز قابل طرح است که فراتر از کیفیت این اتفاق و درباره ماهیت وقوع این مداخله است.

آیا اساساً منطقی است بخشی از صداوسیما (ولو آنکه به صورت شکلی منفک از صداوسیما است اما متولیانش توسط صداوسیما منصوب می‌شوند) در حوزه‌ای با بخش خصوصی رقابت کند که صداوسیما قرار بوده رگولاتوری را برعهده داشته باشد؟ حتی اگر انصاف رعایت شود، آیا برای بخش خصوصی قابل هضم است که یکی از رقبایش متعلق به صندوق بازنشستگان صداوسیما باشد و آیا اساساً به لحاظ روانی فعالان بخش خصوصی در این حوزه می‌توان هضم کنند که این رقابت منصفانه پیش خواهد رفت؟