از کشمکش بر سر اعمال حاکمیت در وی‌او دی تا ساخت سریال مشترک

در حالی که اختلاف بر سر نهاد متولی اعمال حاکمیت در حوزه وی‌او دی و شبکه نمایش خانگی میان بخشی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان صداوسیما پابرجاست، بخش دیگری از وزات فرهنگ و ارشاد اسلامی با همکاری معاونت فضای مجازی صداوسیما در حال ساخت سریال با همکاری صداوسیماست؛ روابط پیچیده‌ای که شگفتی شماری از ناظران را در پی داشته است.

به گزارش «تابناک»؛ افزایش سرعت اینترنت، بستر وب را فراتر از امکانی برای عرضه تولیدات کم حجم نظیر خبرهای مکتوب نموده و به طور مشخص، تولیدات گسترده صوتی و ویدیویی در حال پر کردن جای محتوای مکتوب هستند؛ اتفاقی که به واسطه افزایش گرایش از «خواندن» به «دیدن» و «شنیدن» است.

در همین راستا، «او تی تی / OTT»‌ها نظیر «آی پی تی وی / IPTV» و «وی او دی / VOD» جزو بسترهای تازه مورد توجه در فضای بین‌المللی و به تبع آن در ایران است که بخش دارای سوددهی بالا ویدیو در فضای تازه است و از قضا این بستر در ایران مناقشه برانگیز شده و حتی پای رسانه‌های آنلاین را نیز به میان کشید.

چندی پیش «تابناک» برای نخستین بار علت توقف صدور پروانه برای سریال‌ها و وی‌او‌دی‌ها را منتشر کرد و خبر داد، پس از آنکه اختیار صدور مجوز «وی او دی / VOD» یا ویدیوکلوب‌های اینترنتی از سازمان سینمایی سلب و به سازمان صداوسیما واگذار شد، اکنون مجوز صدور محتوا برای وی‌او‌دی‌ها نیز سرنوشت مشابهی یافته و با توجه به آنکه مصرف کننده اصلی سریال‌های تولید شده برای شبکه نمایش خانگی VOD‌ها هستند، تاکید شده که از این پس باید برای عرضه در وی او دی‌ها از صداوسیما مجوز دریافت کنند.

با در نظر گرفتن اینکه برخی سریال‌ها به این سمت و سو رفته‌اند که یا اساساً توزیع فیزیکی در شبکه نمایش خانگی نداشته باشند و یا این توزیع را بسیار محدود انجام دهند، در عمل نهادی که مجوز پخش سریال در VOD را صادر کند، متولی حوزه شبکه نمایش خانگی است. بدین ترتیب با وقوع این تغییرات، عملاً اختیارات از سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سلب و به سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی سازمان صداوسیما منتقل می‌شود. این تغییر مسیر صدور مجوز می‌تواند تاثیرات چشمگیری در فرآیند تولید داشته باشد.

این تغییر و تحولات قاعدتاً واکنش‌هایی داشت و کانون کارگردانان و فیلمنامه نویسان سینمای ایران به عنوان دو مجموعه صنفی در این زمینه واکنش نشان دادند. البته این نظر همه سینماگران نبود و گروهی از سینماگران بانفوذ در سینما موضع دیگری داشتند و از قضا از این اتفاق خوشحال بودند که عمدتاً ترجیح دادند سکوت کنند. در این میان، سیاست وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان سینمایی به عنوان متولی تخصصی این حوزه سکوت بوده و هیچ موضع‌گیری در این زمینه نداشته که اتفاق شگفت انگیزی است؛ اما نه به شگفت‌انگیزی همکاری با بخش رقیب در صداوسیما برای ساخت سریال!

در حالی که اختلاف بر سر نهاد متولی اعمال حاکمیت در حوزه وی‌او دی و شبکه نمایش خانگی میان سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از یک سو و معاونت فضای مجازی و سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر سازمان صداوسیما از سویی دیگر پابرجاست، مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت ارشاد در حال نخستین سریال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با موضوع سواد رسانه‌ای و فضای مجازی به نام چای‌نت با همکاری معاونت فضای مجازی صداوسیماست! در واقع این اتفاق به نوعی پذیرش نقش صداوسیما در حوزه اعمال حاکمیت بر تولید سریال از سوی بخش دیگری از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.

مشخص نیست آیا واقعاً کشمکشی در جریان است و یا اساساً ماجرا از نظیر مدیران وزارت فرهنگ و ارشاد تمام شده و خود را فاقد اختیار در این حوزه می‌دانند و در همین چارچوب پروژه مشترک وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و معاونت فضای مجازی سازمان صداوسیما کلید خورده است؟ آیا از این پس تهیه کنندگان شبکه نمایش خانگی به جای بهارستان، باید به جام جم مراجعه کنند یا این اتفاق یک ناهماهنگی سیاست گذاری و مدیریتی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است؟!