به گزارش تابناک یکی از مهمترین راههای مراقبت از سلامت قلب این است که علائم و نشانهها را بشناسید، چه این علائم نامحسوس و خفیف باشند و چه بینهایت آشکار و شدید.
به سختی میتوانید در حالت دراز کشیده نفس بکشید
تنگی نفس در حالت دراز کشیده یا اُرتوپنیا، یکی از شایعترین علامتهای نارسایی قلبی است. این عارضه باعث میشود شما در حالت دراز کشیده نتوانید به راحتی نفس بکشید. افرادی که این بیماری را دارند اغلب مجبورند زیر سر خود را با چند بالش بلند کنند و بخوابند؛ زیرا وقتی صاف دراز میکشند احساس میکنند در حال خفه شدن هستند.
این علائم میتوانند واقعاً آزاردهنده باشند و حتی باعث شوند نصف شب از خواب بیدار شده و بنشینند. حتی شاید ترجیح دهند شبها نشسته بخوابند. این افراد ممکن است به سرفه بیفتند که علت آن گرفتگی راههای هوایی در اثر تجمع مایعات در ریه است.
اگر شبها مجبورید از دو یا چند بالش استفاده کنید تا سرتان آنقدر بالاتر قرار بگیرد که بتوانید دراز بکشید و نفس بکشید، پس قلبتان دچار نارسایی است و باید زودتر به پزشک مراجعه کنید.
پاهایتان متورم شدهاند
اگر متوجه شدهاید پاهایتان به طور غیرمعمول متورم به نظر میرسند، این میتواند علامت نارسایی قلبی باشد. وقتی قلب دچار نارسایی میشود، خون را خوب پمپاژ نمیکند. در نتیجه خون در سیستم جریان خون تجمع یافته و نتیجهی آن تجمع مایعات است. این مایعات اضافی بر اثر جاذبه در قسمت پایینتنه یعنی در قوزک پاها جمع شده و سبب تورم میشوند.
اگر متوجه شدید پاها یا قوزک پاهایتان یا هر قسمت دیگری از بدن متورم شدهاند، باید به پزشک مراجعه کنید.
احساس خستگی میکنید
احساس خستگی یکی دیگر از علائم شایع نارسایی قلبی است؛ زیرا اندامهای اصلی از جمله مغز، خون کمتری دریافت میکنند. البته بیشتر ما گاهی احساس خستگی میکنیم، اما خستگی مداومی که طولانیمدت شده و با استراحت رفع نمیشود، زنگ هشدار است. احساس خستگی که به مرور زمان ایجاد شده و کمکم بیشتر میشود و از سطح انرژی و انگیزه و تمرکزتان کم میکند میتواند بر سلامت هیجانی و روانیتان اثر بگذارد. اگر احساس میکنید خستگیتان عادی نیست و علائم دیگر را نیز دارید حتماً باید به پزشک مراجعه کنید.
فشارخونتان بالاست
هرچند افرادی که دچار نارسایی قلبی پیشرفته هستند میتوانند فشارخون پایین داشته باشند؛ اما یکی از علتهای نارسایی قلبی، تغییراتی در قلب است که در اثر بالا بودن مداوم فشارخون ایجاد میشود. بیشتر افراد وقتی فشارخونشان بالاست، آن را احساس نمیکنند و به همین دلیل، فشارخون بالا را قاتل خاموش مینامند. پس وضعیت فشار خون خود را مرتباً چک کنید.
کفشهایتان اندازهتان نیستند
همانطور که گفتیم یکی از علامتهای نارسایی قلبی، تورم پاها از جمله تورم قوزک پاست. شاید این تورم به اندازهای نباشد که با چشم دیده شود، اما ممکن است آن را زمانی احساس کنید که کفشهایتان برایتان تنگ شوند یا بعد از این که جورابهایتان را درآوردید، خطی روی قوزک پاهایتان به جا مانده باشد. اگر با چنین تجربهای مواجه شدید بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
هنگام ورزش، نفس کم میآورید
اگر به طور کل از نظر فیزیکی فعال هستید و اخیراً متوجه شدهاید با تنفستان مشکل دارید، این مسئله میتواند فراتر از خستگی ورزشی باشد. کسانی که نارسایی قلبی شدید دارند، تمام مدت دچار مشکل تنفسی هستند. اما علائم اولیهی نارسایی قلبی زمانی رخ میدهد که تنگی نفس با افزایش فعالیت بدنی روی میدهد. به تنفستان دقت کنید، خصوصاً حین ورزش.
شکم درد دارید
نارسایی قلبی منجر به تجمع مایعات اضافی میشود. هر چند این مایعات اغلب وارد پاها میشود؛ اما ممکن است در شکم نیز تجمع کند که نتیجه آن شکم درد است. شکم درد میتواند علتهای فراوانی داشته باشد، بنابراین همیشه این مسئله را پیش از هر تصمیمی با پزشک مطرح کنید.
عملکرد کلیهتان نامناسب است
نارسایی قلبی معمولاً همراه با اختلال عملکرد دیگر اندامها از جمله کلیه است. از علائم اختلالات کلیوی میتوان به خستگی، خوابآلودگی، خشکی پوست و نیاز بیشتر به ادرار کردن و دیدن خون یا کف در ادرار اشاره کرد. دیگر علائم معمول شامل تورم پاها و تنگی نفس حین بالا رفتن از پلهها میشوند، اما اگر کلیهها به خوبی کار کنند، این علائم ممکن است پوشش داده شوند. برای چکاپهای منظم به پزشک مراجعه کنید. پزشک میتواند علائم خاموش را شناسایی کند.
بالای کمرتان درد میکند
اگر در بالای کمرتان احساس درد و فشار میکنید آن را جدی بگیرید. درد بالای کمر بدون سابقهی هیچگونه آسیبی میتواند به قلبتان مرتبط باشد. درد و اسپاسم عضلانی میتواند موجب کمردرد شود؛ اما اگر بین دو کتف احساس درد میکنید و سابقهی آسیب ندارید، این درد احتمالاً به قلبتان ربط دارد. به پزشک مراجعه کنید تا از شما تست ورزش (تست استرس) بگیرید.
این تست ارزیابی میکند که قلبتان خوب پمپاژ میکند یا نه. پزشک فشارخونتان را چک کرده و ریتم قلبتان نیز بررسی میشود تا معلوم شود دچار بینظمی نیست. اگر الگوی ضربان قلبتان نامنظم باشد، یک تست قلبی دیگر توصیه میشود که معلوم میکند عروق کرونری دچار انسداد هستند یا نه و در صورت انسداد، لازم است عروق باز شوند.
ناگهان وزن اضافه کردهاید
اگر به طور غیرمنتظرهای وزن اضافه کردهاید میتواند علامت وجود مشکلی در قلب باشد. احتباس مایعات در بدن یکی از علامتهای نارسایی قلبی است. به طور کلی، افزایش وزن به دلیل مشکل قلبی، سریعتر از افزایش وزن به دلیل مصرف کالری زیاد روی میدهد. به بدنتان توجه کنید. اگر متوجه شدید ناگهان وزن اضافه یا کم کردهاید باید به پزشک مراجعه کنید.
هنگام پیادهروی در سربالایی دچار تنگی نفس میشوید
تنگی نفس حین بالا رفتن از سربالایی میتواند علامت بیماری عروق کرونری باشد. آنژین صدری به صورت احساس خستگی و تنگی نفس از علائم اولیهی بیماری قلبی است که در آن، عروق کرونری مسدود شده و جریان خون را محدود میکنند. وقتی در سربالاییها نفس کم میآورید، یعنی جریان خون به دلیل انسداد یکی از عروق کاهش یافته است. تست استرس قلب میتواند با تقلید از شرایط پیادهروی در سربالایی، قلبتان را بررسی کرده و معلوم کند دچار اختلالی در قلب و عروقتان هستید یا خیر.
احساس فشاری مانند گاستریت در سینهتان دارید
اگر احساس فشاری در سینهتان دارید که چیزی شبیه گاستریت یا ریفلاکس است و همراه با احساس منگی و گیجی است باید به پزشک مراجعه کنید. علائم ممکن است چند لحظهای ظاهر و سپس ناپدید شوند یا این که هر بار که بروز میکنند، طولانیتر از قبل وجود داشته باشند. خیلی از افراد علائم آنژین غیرثابت یا ریفلاکس شدید را دستکم گرفته و بهعنوان سوزش معده تلقی میکنند. درد در قفسه سینه را هرگز دستکم نگیرید.
در ساق پایتان احساس درد و خستگی دارید
اگر سابقهی مشکل قلبی دارید همیشه به هر دردی که در ساق پایتان تجربه میکنید اهمیت دهید. لنگی متناوب (Intermittent claudication) علامتی کلاسیک در پایین پا است که نشان میدهد گردش خون ضعیفی دارید و میتواند نشان بدهد در معرض یک حمله قلبی هستید. اگر سابقهی مشکلات قلبی دارید باید نسبت به تمام علائم مربوط به قلبتان حساس باشید.
دچار فک درد یا دنداندرد هستید
اگر ناگهان متوجه شدید فک یا دندانهایتان درد میکنند و ضمناً سردرد هم دارید میتواند علامت یک حمله قلبی باشد. این علامت در خانمها شایعتر است و معمولاً افراد به جای این که به متخصص قلب مراجعه کنند به دندانپزشک مراجعه میکنند. این درد ممکن است فقط چند دقیقه طول بکشد، اما متأسفانه بارها تکرار میشود.
دردی در قفسه سینهتان دارید که تا پشتتان میرسد
درد در قفسه سینه میتواند علامت هشداردهندهی یک حمله قلبی باشد. اما اگر احساس میکنید این درد تا کمرتان میرسد و مثل اثر یک چاقو، پشتتان تیر میکشد، احتمالاً آنوریسم آئورت است که بسیار خطرناک میباشد. به ترکیب علائم توجه کنید و اگر علائم گفته شده را داشتید حتماً به پزشک مراجعه نمایید.
حالت تهوع دارید و عرق میکنید
اگر احساس تهوع دارید و متوجه شدید ناگهان خیس از عرق شدهاید، میتواند علامت یک حمله قلبی باشد. معمولاً عرق زیاد در این حالت با درد در قفسه سینه همراه است. هر چند حالت تهوع و تعریق میتواند دلایل زیاد دیگری هم داشته باشند، اما اگر این علائم را با سایر نشانهها همراه داشتید، آنها را نادیده نگیرید.
در بازوی چپتان احساس ناراحتی میکنید
قلب شما در سمت چپ سینهتان است و به همین دلیل جایی که هنگام حمله قلبی، درد را در آن احساس خواهید کرد، بازوی چپتان است. این درد میتواند به صورت احساس کرختی یا گاهی احساس ناراحتی باشد که از سینه شروع شده و به سمت بازوی چپ میرود. اگر عضلهی بازویتان تحت کشش و فشار نبوده یا آسیبی ندیده است و ناگهان به دردی دچار شده که اذیتتان میکند، به پزشک مراجعه کنید.
هشیاریتان را از دست دادهاید یا غش کردهاید
اگر هشیاریتان را از دست دادهاید یا غش کردهاید، این احتمال وجود دارد که در میانهی یک حملهی قلبی باشید. این اتفاق سنکوپ نام دارد که گاهی میتواند به عنوان عارضهای ثانوی بعد از آریتمی یا ریتم نامنظم قلب حین یک حمله قلبی روی دهد. واضح است که در صورت غش یا از دست دادن هشیاری باید فوراً با پزشک تماس بگیرید.
تپش قلب غیرعادی دارید
قلب ما کارهای بسیار زیادی انجام میدهد بدون این که ما حتی بفهمیم. ما اغلب تنها زمانی متوجه قلبمان میشویم که خیلی به خودمان فشار میآوریم و قلبمان تندتر از حد معمول میزند؛ اما گاهی احساسی غیرعادی به صورت تپش قلب داریم. انگار چیزی درون سینهمان میکوبد یا حتی ضربههای دردناکی وارد میکند. تپش قلب زمانی رخ میدهد که ریتم قلب غیرعادی میشود و فرد را مطلع میکند. گاهی میتواند تپش قلب رخ دهد و ما ناآگاه بمانیم. تپش قلب معمولاً به دلیل اختلالی در مسیرهای الکتریکی قلب روی میدهد.
این اختلال میتواند ناشی از عواملی در سبک زندگی باشد، مثلاً مصرف زیاد کافئین یا الکل و سیگار و یا عوامل هیجانی مانند اضطراب و حمله پانیک. ضربان قلب اکتوپیک یا نابجا زمانی روی میدهد که سیگنالهای الکتریکی پیش از این که قلب ما فرصت کافی برای پُر شدن از خون داشته باشد به او دستور تپش و ضربان میدهند.
هم تپش قلب و هم ضربان اکتوپیک معمولاً اگر گهگاه رخ دهند بیخطرند؛ اما اگر مکرراً روی دهند میتوانند علامت یک عارضهی قلبی پنهان باشند. این عوارض شامل مشکلاتی در دریچهها، نارسایی قلبی و بیماری قلبی میشوند یا مربوط به عضلات و دیوارههای قلب هستند که بزرگ و ضخیم شدهاند.
اصلاً هیچ علامتی ندارید
ترسناکترین نوع حمله قلبی این است که اصلاً متوجهش نشوید. طبق گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها، یکپنجم حملات قلبی، تشخیص داده نمیشوند. در واقع، آسیب ناشی از حمله قلبی رخ میدهد، فقط فرد خودش متوجه آن نمیشود.
در مراجعه به پزشک سهلانگاری نکنید. اگر ریسک فاکتورهای بیماری قلبی را دارید، حتماً مراجعه به متخصص قلب به صورت روتین در برنامهتان باشد. اگر متوجه علامتی غیرعادی شدید، به آن بیتوجهی نکنید و با پزشک در میان بگذارید.
منبع: تبیان