سرنوشت خودروهای دپو شده در گمرک به کجا خواهد رسید؟

در ۱۲ دی ماه سال ۱۳۹۷ بود که دولت سرانجام با ترخیص خودرو‌های دپو شده در گمرک موافقت کرد. با ایراداتی که رئیس کل بانک مرکزی به مصوبه دولت در این زمینه گرفت، در ۲۵ دی ماه این مصوبه تغییرات جزئی کرد و ابلاغ شد. صاحبان خودرو‌ها امیدوار بودند که در مهلت داده شده به خودرو‌های خود دست یابند.

به گزارش تابناک اقتصادی، مهلت این مصوبه چهار ماه بود و در این مدت به دلیل ناهماهنگی‌های موجود بین نهادها، تنها بخش کوچکی از خودرو‌ها از گمرک ترخیص شدند و دولت دوباره در اردیبهشت ماه سال گذشته مهلت ترخیص خودرو‌ها را دو ماه دیگر یعنی تا تیرماه ۱۳۹۸ تمدید کرد.

در نهایت مطابق با آمار‌های موجود طی مهلت تعیین شده از ۱۲ هزار و ۲۶۱ خودروی دپو شده در گمرک ۷۱۵۳ دستگاه خودرو ترخیص شدند و ۵۱۰۸ دستگاه دیگر در گمرکات ماندند.

تلاش‌های بسیاری برای ترخیص خودرو‌های باقی مانده در گمرک انجام شد، اما هیچ یک از این تلاش‌ها تا روز چهارشنبه ۱۶ بهمن ماه ۱۳۹۸ به نتیجه نرسید. در این روز سرانجام هیات دولت در جلسه خود با پیشنهاد ارائه شده در رابطه با تعیین تکلیف و ترخیص خودرو‌های مانده در گمرک موافقت کرد.

مصوبه دولت در ۲۹ اردیبهشت ماه سال جاری به پایان رسید؛ اما باز هم تعدادی از خودرو‌های دپو شده در گمرک نتوانستند در مهلت قانونی ترخیص شوند.

چه تعداد خودرو در گمرک باقی ماند؟

طبق گزارش گمرک، تا قبل از مصوبه دولت ۵۱۰۸ دستگاه خودرو در گمرک باقی مانده بود که طی سه ماه تعیین شده تنها ۱۳۸۹ خودرو از گمرک ترخیص شدند و حدود ۳۷۰۰ دستگاه خودروی دیگر همچنان در گمرک ماندند. مهرداد جمال ارونقی معاون فنی گمرک ایران طی مصاحبه‌ای اعلام کرد: در بین این ۳۷۰۰ دستگاه خودرو، تنها ۱۲۴۸ دستگاه نیازمند زمان برای ترخیص هستند چرا که بر اساس مصوبه ۲۹ بهمن هیات دولت خودرو‌های دارای پرونده قضایی و همچنین خودرو‌های بالای ۲۵۰۰ سی سی که مستثنی شده بودند و خودروهای مربوط به جانبازان در قید زمان نبوده و امکان ترخیص آنها بدون تمدید مهلت وجود دارد.

دولت مهلت ترخیص خودروها را برای چهارمین بار تمدید کرد

با درخواست رسمی وزارت صنعت، معدن و تجارت، هیات دولت در ۲۳ خرداد ماه سال جاری برای چهارمین بار زمان ترخیص خودرو‌ها را برای مدت سه ماه تمدید کرد.

مهرداد جمال ارونقی، معاون گمرک ایران طی مصاحبه‌ای در ۳۱ مرداد ماه سال جاری گفت: مهلت ترخیص بخشی از خودروهای دپو شده و کالاهای گروه چهارم در گمرکات اجرایی کشور - که با توجه به کاهش عملکرد دستگاه های اجرایی ناشی از شیوع کرونا و برخی مشکلات اجرایی فرآیند ثبت سفارش و ترخیص کالاها توسط هیئت وزیران تمدید شده بود - در تاریخ ۲۶ شهریور امسال به اتمام می رسد که لازم است صاحبان کالاهای حائز شرایط در اسرع وقت نسبت به انجام تشریفات گمرکی و ترخیص کالاهای خود با رعایت قوانین و مقررات مربوطه اقدام کنند.

هر چند مهلت ترخیص خودروهای دپو شده در گمرک در مورخه ۲۶ شهریور ماه سال جاری به پایان می رسد، گویا ترخیص این خودروها به سد محکمی برخورد کرده است.

مشکل عدم ترخیص خودروهای دپو شده در گمرک چیست؟

همان گونه که گفته شد از ۳۷۰۰ دستگاه باقی مانده در گمرک، ۱۲۴۸ دستگاه نیازمند تمدید زمان بودند و مابقی مشکلی به لحاظ زمانی برای ترخیص نداشته اند. گفته می‌شود، از ۱۲۴۸ دستگاه باقیمانده حدود ۱۱۰۰ دستگاه فاقد ثبت سفارش می‌باشند که این مساله موجب شده است تاکنون و حدود ۲۰ روز مانده به پایان مهلت چهارم، ترخیص این خودرو‌ها در هاله‌ای از ابهام قرار گیرد. معاون فنی گمرک ایران پیش‌تر طی مصاحبه‌ای اعلام کرده بود که "برای ترخیص خودرو‌های فاقد ثبت سفارش لازم است وزارت صمت نسبت به بازکردن ثبت سفارش اقدام کند".

بنابراین، گویا هم اکنون مهمترین گره خودروها، مربوط به وزارت صمت بوده و باید اقدامات لازم جهت مشکل ثبت سفارش برای آنها باز شود.

البته مهدی دادفر، دبیر انجمن واردکنندگان طی مصاحبه ای در چهارم شهریورماه سال جاری در مورد دلایل عدم ترخیص این خودروها گفت: چند نکته اساسی منجر به جلوگیری از خروج این خودروها شده که بسیار بااهمیت هستند. همان‌طور که پیش از این نیز اعلام کردیم، اداره کل مقررات و وزارت صنعت، معدن و تجارت برای فعال سازی سیستم واردکنندگان خودرو، اعلام کرده است که نیاز به تمدید کارت بازرگانی و ارائه کارت بازرگانی معتبر است، حال آنکه تجارت خودرو سه سالی است که تعطیل شده؛ بنابراین، واردکننده‌ای که سه سال است تاجر نیست، چگونه می‌تواند کارت بازرگانی فعال ارائه دهد؟

وی افزود: علاوه بر این کارت‌هایی که گمرکات کشور و گمرک شهریار بسته است، متاسفانه علی‌رغم دستور رئیس گمرک کشور و معاون فنی و امور گمرکی به گمرک شهریار و همچنین دستور صریح مقام قضایی از باز کردن کارت‌ها برای ابطال تمدیدیه‌های مورد نیاز، امتناع می‌کنند که چالشی بزرگ است. ضمن اینکه عامل دیگری که شاید از ترخیص بالغ بر ۱۱۰ دستگاه از خودروها جلوگیری کند، توقیف بلاوجه خودروهای موجود در گمرک‌های کشور متعلق به یکی از شرکت‌های تجاری-تولیدی، توسط سازمان تعزیرات حکومتی و از بابت پنج دستگاه، ایفای تعهد است که در این اقدام سازمان تعزیرات حکومتی حساب‌های بانکی شرکت، تلفن شرکت، کارت بازرگانی و… را بسته است؛ مراتب به رییس سازمان، معاون پیشگری سازمان، معاونت وزیر دادگستری و همچنین رییس سازمان تعزیرات تهران اطلاع‌رسانی شده اما این‌گونه که به نظر می‌رسد و با رویه‌ای که سازمان تعزیرات تهران در پیش گرفته، علیرغم دستور اجرای قانون به وسیله شعب اجرای احکام، شعبه زیر بار نمی‌رود و در این تعداد خودرو توقف وجود دارد؛ احتمالا خریداران این ۱۰۰ دستگاه خودرو نتوانند به خودروهای خود دست یابند.

سرنوشت خودروهای ترخیص نشده چه خواهد شد؟

اگر موافقتی با ترخیص این خودروها صورت نگیرد، حتما خودروهای فاقد ثبت سفارش متروکه و برای تعیین تکلیف به سازمان اموال تملیکی سپرده خواهند شد و هیچ زمانی در اختیار صاحبانشان قرار نخواهند گرفت.

سازمان اموال تملیکی نیز احتمالا این خودروها را به شرط صادرات در مزایده‌های عمومی مطرح و در صورت عدم فروش، صادر خواهد کرد.

در رابطه با خودروهایی که دارای پرونده قضایی هستند نیز بعد از طی فرآیند قانونی و صدور حکم برائت بدون نیاز به تمدید زمان امکان ترخیص برای آنها وجود دارد.

آیا احتمال تمدید مهلت ترخیص خودروها برای پنجمین بار وجود دارد؟

مهدی دادفر، دبیر انجمن واردکنندگان خودرو در پاسخ به این پرسش طی مصاحبه ای گفت: بعید است مجدد، مهلت مصوبه تمدید شود؛ لذا اگر قرار به قصد برای ترخیص است، باید طی همین زمان باقی‌مانده کمتر ۲۰ روز انجام شود. چنانچه بر اساس مصوبه دولت اقدام شود، تنها چند روز زمان می‌برد تا خودروهای دپوشده از گمرک ترخیص شوند. اگر دستگاه‌ها همکاری کنند، می‌توان طی چند روز این خودروها را از گمرک‌ها ترخیص کرده و پس از سه سال پرونده این خودروهای معطل را بست و به داستان‌های شرکت‌های واردکننده و مشتریان آن‌ها پایان داد.

به هر صورت آن گونه که مشخص است مشکل ترخیص خودروهای دپو شده در گمرک آ که عمدتاً مربوط به مردم می باشد ـ به دست برخی سازمان های دولتی قابل حل بوده و بهتر است در بیست روز باقی مانده این مشکلات حل شود و این تعداد خودروی باقی مانده در گمرکات کشور نیز ترخیص شوند و پرونده خودروهای دپو شده در گمرک، شرکت های واردکننده خودرو و واردکنندگان خودرو برای همیشه بسته شود.