معرفی دانشگاه‌های برتر در تحقیقات کرونایی

ویروس کرونا نحوه انجام تحقیقات را در بسیاری از رشته ها دگرگون کرده و حتی رتبه بندی دانشگاه های جهان را در سال ۲۰۲۱ تغییر داده است.

به گزارش مهر، نظام آموزش عالی تایمز (timeshighereducation) هرساله دانشگاه‌های جهان را از منظر آموزش، پژوهش و استنادها (تأثیر تحقیق) چشم انداز بین‌المللی و درآمد از صنعت رتبه بندی می‌کند اما امسال کروناویروس بر روی میزان تحقیقات دانشگاه‌ها اثرگذاشته است و نظام آموزش عالی تایمز این موضوع را مورد بررسی قرار داده است.

ایجاد یک پروژه تحقیقاتی مهم در عرض چند هفته در مواقع عادی‌تر به عنوان یک دستاورد قابل توجه تلقی می‌شود اما ویروس کرونا، انتظارات در زمینه تحقیقات را تغییر داده است.

با این حال ویروس کرونا بیش از علم و بودجه تحقیقاتی سرعت دارد و به سرعت در حال تغییر است. بسیاری از محققان از روند جدید تحقیقات در مواجهه با Covid-۱۹ استقبال کرده‌اند و برخی امیدوارند که با پایان همه گیری این تحقیقات ادامه یابد. با این حال برخی نظر دیگری دارند.

در مقاله‌ای درباره رفتار انسانی که در ماه ژوئن منتشر شد، محققانی از کانادا، دانمارک و اسپانیا خاطرنشان کردند که زمان دریافت مقاله علمی توسط یک ژورنال و پذیرش آن برای انتشار از ۱۰۰ روز قبل از همه گیری کرونا به ۶ روز کاهش یافته است و هر هفته حدود ۳۶۷ مقاله Covid-۱۹ یا مرتبط با آن در پایگاه علمی PubMed منتشر می‌شود.

در این مقاله آمده است: «سرعت و میزان قابل توجه انتشار تحقیقات Covid-۱۹ موجب نگرانی در مورد کیفیت تحقیقات و خطر انتشار اطلاعات نادرست شده است زیرا انتشار این گونه تحقیقات درباره Covid-۱۹ ممکن است چالش‌های جدید ایجاد کند.»

انفجار مقالات Covid-۱۹ فشار زیادی را بر دنیای نشر وارد کرده است

این مطالعه خواستار این شده است که تحریریه‌های مجلات علمی برای انتشار در موارد اضطراری بهداشت عمومی در آینده استانداردهای جدید تعریف کنند و ویراستاران و داورانی که می‌خواهند مقالات را در بازه زمانی کوتاه بررسی کنند، آموزش ببینند.

«جفری لازاروس» نویسنده اصلی این تحقیق و دانشیار تحقیق در انستیتوی بهداشت جهانی بارسلونا می‌گوید که انفجار مقالات Covid-۱۹ فشار زیادی را بر دنیای نشر وارد کرده است و معتقد است حجم باورنکردنی از مقالات ارسالی سیستم را تحت فشار قرار داده است.

دانشیار تحقیق در انستیتوی بهداشت جهانی بارسلونا می‌افزاید: عجله برای انتشار مقاله یک نقطه ضعف مهم دارد. اگر مقاله‌ای مثلاً در مورد یک درمان بالقوه Covid-۱۹ بدون بازبینی و بدون اینکه نتایج آن به درستی بررسی شود، چاپ شود و فردی آن را به کار بگیرد می‌تواند بسیار خطرناک باشد. ما افرادی را دیده‌ایم که داروهای مالاریا را احتکار می‌کنند زیرا فکر می‌کنند ممکن است این دارو فوایدی در درمان Covid-۱۹ داشته باشند، در حالی که متوجه خطر مصرف این داروها نیستند.

سئوالات دیگری درباره اینکه آیا شیوع ویروس کرونا در درازمدت به نفع علم است یا نه باقی مانده است. لازاروس می‌گوید: ما سعی کرده‌ایم دریابیم که چه تعداد مقاله‌هایی که ممکن است مجلات معتبر به طور معمول منتشر کنند به خاطر چاپ مقالات Covid-۱۹ جابجا شده است. این موضوع برای من نگران کننده بود.

وی می‌افزاید: ممکن است با توجه به اختلالات ناشی از قرنطینه، شروع مجدد پروژه‌های تحقیقاتی غیر از کروناویروس بسیار مشکل باشد.

بودجه‌های تحقیقاتی برای ویروس کرونا

با پرداخت ۸ میلیارد دلار (۶.۴ میلیارد پوند) توسط جامعه جهانی؛ واکسن، درمان و تحقیقات تشخیصی بیشترین بودجه تحقیقاتی را در طی همه گیری کرونا به خود جذب کرده است.

با این حال، تحقیقات غیر پزشکی نیز مورد حمایت قابل توجهی قرار گرفته است. در ایالات متحده، قانون تأمین بودجه اضطراری ۱.۸ میلیارد دلار اضافی برای فعالیت‌های Covid-۱۹ به موسسه ملی بهداشت اختصاص داد. اما بنیاد ملی علوم که هیچ گونه بودجه تحقیقات بالینی را تأمین نمی‌کند نیز ۷۵ میلیون دلار برای مطالعاتی که به «پیشگیری، آماده سازی و واکنش به ویروس» کمک می‌کند، اختصاص داده است.

همچنین کمیسیون اروپا هم وعده داده است که در مجموع ۱.۴ میلیارد یورو (۱.۲۴ میلیارد پوند)، از جمله ۶۷۵ میلیون یورو بودجه Horizon ۲۰۲۰ برای تحقیق و توسعه درباره ویروس کرونا اختصاص می‌دهد. همچنین حدود ۲۲۰ میلیون یورو برای پروژه‌های غیر واکسن که شامل مطالعات بهداشتی جمعیت، استفاده از رباتیک در مراقبت‌های بهداشتی و موضوعات بهداشت روانی اختصاص می‌یابد.

با توجه به اینکه تحقیقات و پژوهش یکی از پنج شاخص رتبه بندی‌های جهانی دانشگاه‌ها است از همین رو رشد تحقیقات مرتبط با کرونا، بر شاخص پژوهش نیز موثر بوده است و رتبه بندی سال ۲۰۲۱ دانشگاه‌ها را نیز دستخوش تغییر کرده است.

در جدول زیر مشخص شده است که با وجود اینکه برخی از دانشگاه‌ها در رتبه بندی جهانی (در کل شاخص‌ها) در رتبه‌های پایین‌تری قرار دارند اما به دلیل تحقیقات کرونایی که داشته‌اند رتبه آنها در بخش تحقیقات رشد داشته است. البته عکس این موضوع هم رخ داده است و برخی از دانشگاه‌ها با رتبه‌های بالا به دلیل کمتر بودن این گونه تحقیقات با کاهش رتبه در شاخص پژوهش مواجه شده‌اند.

۵۰ دانشگاه برتر دنیا در انجام تحقیقات کرونا