با پیشرفت چشمگیر ماشین‌آلات، تکنولوژی و روش‌های ساخت و ساز، سرعت افتتاح پروژه‌های عمرانی نیز افزایش قابل توجهی یافته است. هر روز هزاران پروژه عمرانی جدید در ایران به بهره‌برداری می‌رسد که از یک ساختمان مسکونی کوچک تا پروژه‌های عظیم ملی مثل سدها و جاده‌ها را شامل می‌شوند. اگرچه پروژه‌های کوچکی مثل ساختمان‌های اداری و مسکونی چندان خبرساز نمی‌شوند، اما پروژه‌های بزرگ که معمولاً از آن‌ها به‌عنوان پروژه‌های ملی یاد می‌شود، در حین ساخت و پس از افتتاح در صدر خبرها قرار گرفته و تا مدت‌ها در ذهن افراد باقی می‌مانند. در ایران هم پروژه‌های مشهور زیادی به بهره‌برداری رسیده‌اند که برخی از آن‌ها از حیث عظمت و به کارگیری تکنیک‌های پیشرفته عمرانی، شهرت جهانی دارند. در این مقاله قصد داریم به ۱۰ پروژه مهم انجام شده توسط مهندسین عمران در ایران اشاره کرده و دلیل شهرت آن‌ها را شرح دهیم.
برج تجارت جهانی تبریز
برج تجارت جهانی تبریز در شهرک ولیعصر تبریز واقع شده و دارای ۳۷ طبقه است. این برج از دو جهت اهمیت دارد؛ اول ارتفاع آن (۱۵۲ متر و ۳۷ طبقه) که باعث شده است به‌عنوان بلندترین برج تجاری، خدماتی و گردشگری غرب کشور شناخته شود. دوم اینکه این مرکز، اولین مرکز تجارت جهانی در ایران است که در اتحادیه مراکز تجارت جهانی ثبت شده است. برج تجارت جهانی تبریز می‌تواند نقش مهمی را در فرایند جهانی‌شدن تجارت ایران ایفا کند.
از جمله امکانات مهم این برج می‌توان به مراکز خرید روباز و سرپوشیده، شعب بانک‌ها، دفاتر شرکت‌های داخلی و خارجی، هتل پنج ستاره در طبقات ۲۶ تا ۳۱، سالن همایش‌ها، استودیو پخش زنده و رستوران گردان اشاره کرد. همچنین پارکینگ این مجموعه دارای ۵ طبقه و ظرفیت ۳ هزار و ۵۰۰ خودرو است.
علت جذابیت این پروژه از دیدگاه مهندسان عمران را می‌توان در سازه سوپرفریم، به کارگیری بتن با مقاومت ۷۰۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع، میلگرد فوق مقاوم با تنش تسلیم ۷ هزار کیلوگرم بر سانتی‌مترمربع، نمای پانل‌های سرامیکی ویژه آجدار، ستون‌های پیش‌ساخته با فناوری R-PC و اتصالات تزریقی میلگرد از نوع NMB برای اولین بار در کشور و هسته H شکل مرکزی برای انتقال نیروهای زلزله به میراگرهای انرژی مکانیکی خلاصه کرد.
سیتی سنتر اصفهان
مجتمع تجاری، تفریحی و توریستی سیتی سنتر اصفهان که به قلب شهر شهرت یافته است، یکی دیگر از شاهکارهای مهندسان عمران ایرانی است. این مجتمع در ۷ طبقه ساخته شده که دو طبقه آن پارکینگ مسقف با ظرفیت ۵۵۰۰ اتومبیل است. سایر طبقات سیتی سنتر به هایپراستار، واحدهای تجاری، پردیس سینمایی، سالن چندمنظوره، فودکورت و دانشگاه جامع علمی کاربردی اصفهان اختصاص دارند. این مجتمع از نظر عظمت به‌عنوان دومین مرکز خرید بزرگ پس از ایران مال تهران و هفتمین مرکز خرید بزرگ در دنیا شناخته می‌شود.
پل هشتم کابلی اهواز
پل کابلی اهواز، بزرگ‌ترین پل کشور و خاورمیانه است که روی رودخانه کارون در اهواز احداث شده است. این پل به دلیل نورپردازی‌های زیبا و رنگ‌آمیزی‌های خاص، توجه بسیاری از گردشگران داخلی را به خود جلب کرده است. این پل طولی برابر با ۱۰۱۴ متر دارد که در نوع خود بی‌نظیر است و جای تعجبی برای انتخاب شدن به‌عنوان بزرگ‌ترین پل کشور و خاورمیانه باقی نمی‌گذارد.
اهمیت این پل از نظر مهندسی عمران، علاوه بر طول زیاد آن، وجود رمپ‌های شرقی و غربی به طول ۳۷۰ متر، عرشه بتنی به طول ۳۲۵ متر و عرض ۲۰ متر و ۶۰ سانتی‌متری است. بیش از ۲۴۰ تن کابل نگهدارنده در این پل به کار رفته است. مهندسان عمران ایرانی برای نصب عرشه فلزی پل کابلی از پنج جرثقیل و تجهیزات دریایی استفاده کرده‌اند که خود سبب‌ساز یک رکورد جدید برای مهندسان عمران در ایران شده است.
برجهای دوقلو مهر و ماه مشهد
برج دوقلو در مشهد (برجهای دوقلوی مهر و ماه) قرار است با زیربنایی بالغ بر ۳۹۰ هزار متر مربع و در زمینی به مساحت ۴۲ هزار متر مربع در بزرگراه وکیل‌آباد مشهد به بهره‌برداری برسند. این دو برج به‌عنوان بزرگ‌ترین پروژه عمرانی چند کاربردی شرق کشور شناخته می‌شوند. کاربرد این دو برج مسکونی، تجاری و فروشگاهی است. در واقع برج مهر با ۴۸ طبقه کاربری اداری اقامتی و برج ماه با ۵۲ طبقه کاربری مسکونی دارد. در این برج‌ها قرار است سینما، تالار همایش و مراسم، فودکورت، توقف‌گاه، هتل پنج ستاره و سایر فضاهای خدماتی تاسیس شود.
پل ورسک
پل ورسک در ارتفاعات روستای ورسک و در مجاورت شهرستان سوادکوه استان مازندران قرار گرفته است. این پل در مسیر راه‌آهن سراسری تهران شمال قرار داشته و ساخت آن توسط مهندسان اروپایی در سال ۱۳۱۳ آغاز شد و در سال ۱۳۱۵ توسط رضاشاه پهلوی به بهره‌برداری رسید.
اهمیت پل ورسک از نظر عمرانی در این است که هیچگونه سازه فلزی در آن به کار نرفته و با تجهیزات ساده‌ای مثل ملات سیمان و شن شسته‌شده و آجر ساخته شده است. در واقع این پل فقط از دو پایه بتنی در دو طرف کوه و یک دال قوسی تشکیل شده که روی آن نمای آجری کار شده است.
در حال حاضر پس از گذشت بیش از ۸۵ سال از راه‌اندازی، پل ورسک همچنان محل عبور قطارهای مسافربری تهران – ساری و تهران – گرگان و همچنین قطارهای باری و سوختی است.
بازار بزرگ ایران (ایران مال)
بازار بزرگ ایران (ایران مال) در غرب تهران و مجاورت دریاچه چیتگر قرار داشته و به‌عنوان بزرگ‌ترین مرکز خرید ایران شناخته می‌شود. ایران مال دارای واحدهای اداری، تجاری، تفریحی، فرهنگی و ورزشی مختلف و همچنین دو هتل پنج ستاره است.
ساخت این مجموعه عظیم با بیش از ۱ میلیون و ۷۱۰ هزار زیربنا، در سال ۱۳۹۰ و با سرمایه‌گذاری بانک آینده کلید خورد. در سال ۱۳۹۷ از فاز اول این پروژه و در سال ۱۳۹۹ از فاز دوم آن رونمایی شد. برای ساخت این مجموعه تجاری فرهنگی بیش از ۲۲ هزار میلیارد تومان بودجه صرف شده است.
باغ ایرانی ماهان (الهام‌گرفته از باغ ماهان کرمان)، نمایشگاه خودرو در سه طبقه، پردیس سینمایی، رستوران، فودکورت، هتل پنج‌ستاره، کتابخانه، پارکینگ با ظرفیت ۲۰ هزار خودرو، شربت‌خانه، مسجد نبی، تالار آینه، چارسوق، پیست یخ، ایوان بلور، زمین تنیس و آبشار گلستان از جمله امکانات دیگر ایران مال هستند.
این مجموعه به‌سرعت در حال گسترش و تکمیل فاز است. به همین دلیل مرتباً آگهی‌های استخدام مربوط به بخش‌های مختلف آن در سایت‌های استخدامی منتشر می‌شوند. به‌خصوص تعداد این آگهی‌های در زمینه استخدام نیروی کار مهندس عمران با مدرک نظام مهندسی بیش از سایر آگهی‌ها هستند. برای مشاهده فرصت های شغلی ایران مال این سایت را بررسی کنید.
سد کرخه
سد کرخه بزرگ‌ترین سد خاکی خاورمیانه و شاهکار مهندسان عمران داخلی است. این سد روی رودخانه کرخه در بخش الوار گرمسیری اندیمشک احداث شده است. سد کرخه دارای تاجی به طول 3 هزار و ۳۰ متر و ارتفاعی برابر با ۱۲۷ متر است. به دلیل حجم عظیم بدنه و مخزنی با حجم بیش از ۷ میلیارد و ۳۰۰ متر مکعب، این سد به‌عنوان بزرگ‌ترین سد در تاریخ ایران شناخته می‌شود.
آزادراه تهران شمال
آزادراه تهران شمال (آزادراه ۳ ایران) یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های عمرانی کشور است که تهران را به شهرهای چالوس و نوشهر در شمال کشور متصل می‌کند. طرح اولیه احداث این بزرگراه در سال ۱۳۵۳ داده شده و تا سال ۱۳۹۴ ساخت آن در اختیار چینی‌ها بوده است. لازم به ذکر است این پروژه همچنان در حال ساخت بوده و قطعات ۱ و ۴ آن در دست بهره‌برداری هستند.
این آزادراه از تقاطع غیرهمسطح بزرگراه همت و آزادگان در تهران شروع شده، در امتداد دره کن از حاشیه روستای سولقان و منطقه کوهستانی توچال عبور کرده و توسط تونل بند تالون به طول ۴ هزار و ۸۵۰ متر رشته‌کوه را قطع می‌کند. مسیر آزادراه از آن پس به موازات جاده قدیم کرج چالوس ادامه یافته و در دره سرهنگ وارد تونل البرز به طول ۶ هزار و ۴۰۰ متر می‌شود و تا چالوس ادامه پیدا می‌کند. در نهایت به وسیله یک تقاطع غیرهمسطح، به کمربندی چالوس وصل می‌شود.
برج میلاد
برج مخابراتی میلاد به طول ۴۳۵ متر، در شمال غربی تهران واقع شده و امروز در کنار برج آزادی، از آن به‌عنوان نماد پایتخت ایران یاد می‌شود. این برج بلندترین برج ایران، ششمین برج بلند مخابراتی در جهان و نوزدهین سازه بلند نامتکی در جهان است. گذشته از اهمیت این برج از نظر شهری و کاربری مخابراتی، می‌توان آن را به‌عنوان یکی از شاهکارهای عمرانی کشور نیز به حساب آورد. یکی دیگر از دلایلی که برج میلاد را از سایر برجهای مشابه در جهان متمایز ساخته است، مساحت زیربنای ۱۳ هزار متر مربعی سازه راس برج است که از این نظر، در میان همه برجهای مخابراتی دنیا مقام اول را دارد.
دودکش‌های نیروگاه شازند اراک
آخرین پروژه عمرانی از لیست برترین پروژه‌های عمرانی ایران، دودکش‌های مرتفع نیروگاه شازند اراک هستند. نیروگاه شازند در جاده اراک – همدان و در شرق پالایشگاه امام خمینی مستقر بوده و دارای ظرفیت تولیدی برابر با ۱۳۰۰ مگاوات است. جالب است بدانید دودکش این پالایشگاه ارتفاعی برابر با ۲۰۰ متر (نصف برج میلاد) داشته و روی یک فوندانسیون با ۷ هزار و ۶۸۰ مترمکعب بتن نگهداری می‌شود.
جمع‌بندی
در این مقاله تلاش کردیم به بررسی ۱۰ پروژه مهم انجام شده توسط مهندسین عمران در ایران بپردازیم. برج تجارت جهانی تبریز، سیتی سنتر اصفهان، پل کابلی اهواز، برجهای دوقلوی مشهد، پل ورسک، ایران مال، سد کرخه، آزادراه تهران شمال، برج میلاد تهران و دودکش نیروگاه شازند اراک تنها بخشی از مشهورترین پروژه‌های عمرانی ایران هستند. صنعت عمران و معماری در کشور ما به‌سرعت در حال پیشرفت بوده و روز به روز به تعداد پروژه های عظیم عمرانی اضافه می‌شود.
انتهای رپرتاژ آگهی/
بهتر نبود از هرکدوم چند تا عکس می گذاشتین؟