استعفای مقتدا صدر و آینده عراق/فقر اقتصادی زمینه‌ساز جرایم اجتماعی/بازگشت به سیره رجایی و باهنر

به گزارش «تابناک»؛ روزنامه‌های امروز سه شنبه ۸ شهریور در حالی چاپ و منتشر شد که کناره‌گیری غیر منتظره مقتدا صدر از سیاست! چهار شرطی که برای توافق محقق نشده است، رسیدگی ویژه به پرونده فولاد مبارکه، خط و نشان وزیر برای وارد کنندگان خودرو در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده است.

در ادامه تعدادی از یادداشت‌ها و سرمقاله‌های منتشره در روزنامه‌های امروز را مرور می‌کنیم:

فقر اقتصادی زمینه‌ساز جرایم اجتماعی

شهراد شاهرخی طهرانی طی یادداشتی در شماره امروز اعتماد با عنوان فقر اقتصادی زمینه‌ساز جرایم اجتماعی نوشت: وقتی صحبت از فقر اقتصادی می‌کنیم در حقیقت فکرمان به سمت یک ویرانی و آنارشی در جامعه کشیده می‌شود و درخواهیم یافت که فقر در یک جامعه باعث می‌شود که انسان‌ها بی‌اختیار و بر خلاف تمایل‌شان پای روی یک‌سری قوانین و اصول انسانی بگذارند و از عرف و مسیر صحیح اخلاقی جامعه خارج شوند. به راستی چه چیزی سبب می‌شود که انسان‌ها در جامعه دست به هنجارشکنی بزنند و قوانین جامعه و اجتماع را به هم بزنند و از دایره قانون خارج شوند؟! این سوالی است که البته جواب آن را همه خوب می‌دانیم، اما طرح این سوال تلنگری است بر آقایان مسوول که البته اگر بیدار شوند و فروپاشی اقتصادی را در کشور ببینند و مشاهده کنند که جامعه چطور در فقر و مصیبت و فلاکت فرو رفته است و مردم هر روز با گرانی و تورم دست و پنجه نرم می‌کنند و خودشان را به آب و آتش می‌زنند که بلکه نانی برای خوردن بر سفره بیاورند و متاسفانه در این میان می‌بینیم که عده‌ای سرگرم اختلاس‌های وحشتناک و غارت منابع مالی کشور و مردم هستند؛ در حقیقت جامعه نیازمند حمایت مالی و همه‌جانبه از طرف مسوولان و مدیران اقتصادی است تا مردم کمی از این وضعیت رهایی یافته و به زندگی نرمال خود باز گردند. در واقع در این زمان در جامعه قشر متوسط نداریم، چرا که جامعه ما از نظر اقتصادی به دو گروه فرودست و گروه مرفه تقسیم شده است و فشار طبقه مرفهین بی‌درد همچنان بر اقشار فرودست و مخصوصا طبقه کارگر فشار وارد کرده است و کمر طبقه ضعیف جامعه به واسطه حجم سنگین مشکلات و تورم و گرانی کالا‌ها به‌شدت خم شده و در حال شکستن است؛ این حجم فشار سبب شده که برخی اقشار کم‌درآمد و ضعیف جامعه به سمت و سوی قانون‌شکنی و جرایم پیش رفته و دست به آسیب‌های اجتماعی بزنند، زیرا وقتی فقر گلوی یک انسان از قشر فرودست را بگیرد آن فرد مجبور است که دست و پا بزند و خود را به هر نحوی که هست از این منجلاب نجات بدهد.

بر این اساس به هر راهی که به ذهنش می‌رسد پناه می‌برد و این اصلا به نفع جامعه و اجتماع نیست و دودش نه تنها به چشم عموم مردم بلکه به چشم مرفهین بی‌درد جامعه که بی‌تفاوت به مشکلات فرودستان هستند هم می‌رود و عواقب خوبی نخواهد داشت.

یکی از عوامل فقر در جامعه رشد بیکاری است و این یعنی تولید واقعی ما رشد نکرده است و مسوولان در زمینه کارآفرینی سرمایه‌گذاری نکرده‌اند و قشر کثیری از جامعه علاوه بر بیکاری به شغل‌های کاذب و نافرجام بدون پوشش بیمه‌ای رجوع می‌کنند و این یعنی فاجعه در دل جامعه.

سیاست‌گذاری‌های غلط برخی مدیران اقتصادی باعث شده که تورم و بیکاری در جامعه گسترش یافته و مردم در تهیه مایحتاج اولیه زندگی خود دچار مشکل و آسیب و بحران شوند.
آسیب‌های اجتماعی هویت و ماهیت یک جامعه را مورد هدف قرار می‌دهد، فقر و نابرابری‌های اقتصادی از مهم‌ترین معضلات جامعه بشری و بدترین آسیب‌های اجتماعی و نیز زمینه ساز جرایم اجتماعی است.

آسیب‌شناسان اجتماعی تاکید دارند با بررسی هر یک از آسیب‌های اجتماعی از جمله تن‌فروشی، روسپیگری، دزدی و زورگیری، باید گفت بروز این آسیب‌ها به دلیل فقر است. با وجود فقر در جامعه افراد نیز توانایی تطبیق خود با شرایط کنونی را ندارند. این امر می‌تواند جزو ضعف کارکرد‌های فرهنگی کشور نیز تلقی شود. در واقع فقر مادر آسیب‌های اجتماعی است که باید با سیاست‌گذاری‌های صحیح اقتصادی و به دور از تعارفات سیاست داخلی مدیران و بلکه صادقانه، مسوولان بنشینند و چاره اندیشند تا مگر کمی حال خوش به جامعه و مردم باز گردد و سر و سامانی به اوضاع اقتصادی نابسامان کشور دهند.

استعفای مقتدی صدر و آینده عراق

حسن هانی‌زاده تحلیلگر مسائل بین‌الملل طی یادداشتی در شماره امروز آرمان ملی نوشت: اقدام ناگهانی مقتدی صدر، رهبر جریان سائرون عراق برای کناره‌گیری از قدرت، ناظران سیاسی عراق و منطقه را شگفت‌زده کرد. با توجه به اینکه مقتدی صدر در طول نزدیک به ۲ دهه گذشته و از سال ۲۰۰۳ زمان سرنگونی رژیم بعث عراق جایگاه مهمی در عرصه‌های سیاسی این کشور به دست آورد و از آنجا که مقتدی صدر و خانواده ریشه‌دار او در عراق از جایگاه ممتازی در عرصه‌های مختلف عراقی برخوردار هستند لذا مقتدی صدر در میان جوانان عراقی از محبوبیت بالایی برخوردار است. در طول نزدیک به ۲۰ سال گذشته، طبیعتا مقتدی صدر همواره در مدار توجه همه جریان‌های سیاسی و قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای قرار داشت و نقش مهمی در مسائل داخلی عراق به‌ویژه در پارلمان ایفا کرد. در انتخابات سال گذشته، جریان سائرون با به دست گرفتن ۷۳ کرسی پارلمانی بیشترین کرسی‌ها را به دست آورد و به عنوان فراکسیون پیروز انتخابات پارلمانی عراق شناخته شد فلذا مقتدی صدر قصد داشت که بدون مشارکت سایر احزاب شیعه یک دولت وابسته به جریان سائرون تشکیل بدهد که با مخالفت همه جریان‌های سیاسی عراق مواجه شد. در طول نزدیک به یکسال گذشته اختلافات شدیدی بین جریان مقتدی صدر و سایر فراکسیون‌های عراق صورت گرفت و طی ۳ هفته اخیر مقتدی صدر در پی انحلال گروه خود و خروج از پارلمان درحقیقت قصد داشت که نوعی تقابل بین جریان‌های پارلمانی ایجاد کند. اشغال پارلمان عراق و مقر شورای عالی قضائی عراق توسط هواداران مقتدی صدر یک چالش جدی سیاسی در این کشور به‌وجود آورد و به رغم دخالت برخی از رهبران سیاسی عراق در طول ۳ هفته گذشته این کشور شاهد یک نوع تقابل بین مقتدی صدر و هوادارانش و سایر جریان‌های سیاسی بود و مردم عراق نگران یک درگیری فیزیکی بین هواداران مقتدی صدر و سایر جریان‌های سیاسی بودند و با استعفای مقتدی صدر هرچند به نظر می‌رسد که ممکن است تاکتیکی باشد، اما ظاهرا مقتدی صدر ترجیح داد که از قدرت کناره‌گیری کند تا سایر قدرت‌های خارجی از این فضا برای ایجاد جنگ داخلی در عراق سوءاستفاده نکنند. به همین دلیل مقتدی صدر با این تصمیم به نظر می‌رسد که قصد دارد از شکل گیری یک فتنه جدید در عراق جلوگیری کند زیرا هم آمریکا و هم برخی کشور‌های عرب منطقه تلاش داشتند که یک نوع جنگ شیعه- شیعه در عراق ایجاد کنند و باید دید که آیا مقتدی صدر در استعفای خود و کناره گیری از قدرت جدی است یا به صورت تاکتیکی این تصمیم را گرفته است. اما به نظر می‌رسد که مقتدی صدر همچنان در پی بهره‌گیری از فضای سیاسی عراق است تا بار دیگر به قدرت بازگردد هرچند گمانه‌زنی این است که تصمیم مقتدی صدر در کناره گیری از قدرت احتمالا جدی باشد.

بازگشت به سیره رجائی و باهنر

روزنامه جمهوری اسلامی طی یادداشتی در شماره امروز خود با عنوان بازگشت به سیره رجایی و باهنر نوشت: ابواسحاق ابراهیم بن علی بن سَلَمه بن عامر بن هَرمه قرشی معروف به «ابن هَرمه» شاعر و مدیحه سرای عرب، روزی به منصور خلیفه عباسی گفت به حاکم مدینه بنویس هرگاه مرا مست دستگیر کردند، حد نزنند. منصور گفت نمی‌توان جلوی حد زدن را گرفت، چیز دیگری بخواه تا برآورده کنم. ابن هرمه بر خواسته خود پافشاری کرد و منصور به حیله‌ای متوسل شد و به والی مدینه نوشت: «هرگاه ابن هرمه را مست نزد تو آوردند او را ۸۰ تازیانه بزن و آورنده‌اش را ۱۰۰ تازیانه.» ابن هرمه، شادمان به مدینه برگشت و از آن به بعد بدون ترس هر وقت که می‌خواست مست در کوچه‌های مدینه پرسه می‌زد و کسی متعرض او نمی‌شد.

در طول دهه‌های گذشته تا امروز، بعضی دولت‌ها و دولتمردان گوناگون در همین نظام جمهوری اسلامی بدون اینکه نامه یا بخشنامه و یا دستورالعملی شبیه آنچه منصور خلیفه عباسی در اجابت خواسته «ابن هرمه» نوشت بنویسند، به روش او عمل کرده‌اند. گاهی گفتند زنده باد مخالف! و ما باید به مخالفین میدان بدهیم حرفشان را بزنند و آن‌ها را تشویق هم بکنیم. گاهی هم گفتند به کسانی که اخبار و اطلاعات مربوط به اختلاس‌ها، تخلف‌ها، ویژه خواری‌ها، پارتی بازی‌ها و فامیل سالاری‌ها را بدهند جایزه می‌دهیم و تشویقشان می‌کنیم. افراد ساده‌لوح و البته پاک سرشتی هم این وعده‌ها را باور کردند و مخالف خوانی پیشه نمودند و یا اطلاعاتشان درباره اختلاس‌ها، تخلف‌ها، ویژه خواری‌ها، رانت خواری‌ها، پارتی بازی‌ها و فامیل سالاری‌ها را مطرح و به انتظار جایزه لحظه شماری کردند. جالب است که نه‌تن‌ها به این افراد جایزه‌ای داده نشد، بلکه تعقیب شدند، برای آن‌ها پرونده سازی شد و حتی به بعضی از آن‌ها محکومیت هم تعلق گرفت! در مقابل، افرادی که مرتکب تخلفات بسیار شدند و اقدامات خلافشان توسط کسانی که آن وعده‌ها را باور کرده بودند افشا شد، به مناصب و مقامات رسیدند و حالا هم با ژست خیزش برای حل مشکلات مردم، شعار مردمی بودن و انقلابی گری می‌دهند! نسخه‌ای جدید از ابن هرمه البته با پوشش مذهب و مناسک دینی.

تا زمانی که سنگ‌ها بسته هستند و محتسب را به جرم آوردن «ابن هرمه مست» به کیفر می‌رسانند، جامعه ما به صلاح و سداد نخواهد رسید و مفاسد اقتصادی و غیراقتصادی را پایانی نخواهد بود. آب را از سرچشمه باید صاف و زلال به دست آورد، وقتی سرچشمه گل‌آلود باشد، هرگز آب زلال به دست نخواهد آمد. حکمرانی کشور در نظارت مشکل دارد، در انتصابات مشکل دارد، در انتخابات مشکل دارد، در گزارش دادن به مردم مشکل دارد، در تقسیم ثروت مشکل دارد و در اجرای عدالت جدی نیست. بدون اجرای عدالت، چگونه می‌توانیم خود را پیرو علی بدانیم و مردم را قانع کنیم علیرغم وجود اینهمه تبعیض و تناقض و فاصله طبقاتی بپذیرند که همه چیز در مسیر صحیح در حرکت است و در چارچوب تعالیم اسلام به پیش می‌رویم؟

برای جاری شدن عدالت در جامعه، نیازی به شعار‌های زنده باد مخالف و وعده جایزه دادن به کسانی که اطلاعات مربوط به اختلاس‌ها و تخلفات را ارائه کنند نیست. کافی است شما دستگاه‌های نظارتی را فعال کنید، قوه قضائیه برای برخورد با متخلفین عزم خود را جزم کند، هیچکس به خودش حق دخالت در کار دیگران را ندهد و همه به قانون عمل کنند. اگر در شرایط فعلی کشورمان ادعا کنیم دستگاه‌های نظاتی به وظایفشان عمل می‌کنند، قوه قضائیه بدون هیچ مشکلی با متخلفین برخورد می‌کند، هیچکس به خودش حق دخالت در کار دیگران را نمی‌دهد و همه به قانون عمل می‌کنند، این یک دروغ شاخ‌دار است که هیچکس آن را باور نمی‌کند و تا زمانی که این دروغگویی‌ها و ریاکاری‌ها و صادق نبودن با مردم ادامه داشته باشد، هیچ مشکلی حل نخواهد شد. انقلاب اسلامی برای شکل گرفتن چنین جامعه‌ای برپا نشد، نظام جمهوری اسلامی در پی چنین جامعه‌ای نبود و شهیدان رجائی و باهنر که این روز‌ها را به احترام آن‌ها با عنوان «هفته دولت» می‌شناسیم، این روش حکمرانی را با مرام خود بیگانه می‌دانند. خود را فریب ندهیم و به شیوه حکمرانی مورد نظر رجائی و باهنر برگردیم و بدانیم که تنها راه حفاظت از نظام جمهوری اسلامی، بازگشت به سیره این دو شهید عزیز است.