خشکسالی تهدیدی برای حیات تالاب‌های تهران
به گزارش تابناک به نقل از مهر، رضا اقتدار سرپرست معاونت محیط زیست طبیعی استان تهران، با اشاره به اینکه هرساله مصادف با سالروز امضای کنوانسیون رامسر در سال ۱۹۷۱ (۲ فوریه ۱۹۷۱-۱۴ بهمن ماه)، به عنوان روز جهانی تالاب‌ها نام‌گذاری شده است، گفت: این کنوانسیون با هدف حفظ و احیای تالاب‌ها و اکوسیستم‌های آبی در شهر رامسر ایران به امضا رسیده و تالاب‌ها به عنوان مناطقی شامل مرداب، باتلاق، لجن‌زار و آبگیر‌های طبیعی یا مصنوعی تعریف می‌شوند که نقشی حیاتی در حفظ تنوع زیستی، کنترل سیلاب، تغذیه سفره‌های زیرزمینی و کاهش آلودگی هوا دارند.
وی با بیان اینکه شعار امسال روز جهانی تالاب‌ها با عنوان «حفاظت از تالاب‌ها برای آینده مشترکمان» است، اظهار داشت: ایران دارای ۴۱ نوع از ۴۲ نوع تالاب شناخته‌شده در جهان است و تالاب‌ها علاوه بر نقش اکولوژیکی، در تأمین منابع آب شیرین، رونق کشاورزی، گردشگری و معیشت جوامع محلی نیز مؤثراند؛ با این حال، تغییرات اقلیمی، خشکسالی، برداشت غیرمجاز آب و آلودگی‌های صنعتی، تالاب‌ها را با تهدیدات جدی مواجه کرده‌اند.
اقتدار در ادامه به وضعیت تالاب‌های مهم استان تهران اشاره داشت و گفت: حوضه آبخیز منابع آبی استان تهران از شمالی‌ترین نقطه استان تا دشت‌های جنوبی آن به سمت تالاب بند علیخان در منطقه حفاظت شده کویر از اکوسیستم‌ها و زیست بوم‌های بسیار حساس و شکننده‌ای در استان محسوب می‌شوند که حفاظت، پایش و احیا آنها از یک سو و از طرفی دیگر تعیین و تأمین حقابه زیست محیطی تالاب‌ها و رودخانه‌های در معرض خطر، اهمیت و حساسیت موضوع را دوچندان می‌کند.
سرپرست معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست استان تهران افزود: تالاب بند علیخان واقع در منطقه حفاظت شده کویر از توابع شهرستان ورامین در زمره تالاب‌های فصلی با آب شیرین بوده و به صورت فصلی و با بارش نزولات آسمانی آبگیری می‌شود؛ این تالاب عموماً تا نیمه‌های بهار دارای آب و پذیرای پرندگان مهاجر بوده و وسعت زیستگاه این تالاب متغیر بوده و به باران‌های موسمی در تهران و ارتفاعات مشرف به دشت ورامین و حوزه کویر و جاری شدن روان آب‌های سطحی تهران بستگی دارد. منابع تغذیه کننده آب تالاب شامل جاری شدن و تجمیع جریان‌های سیلابی رودخانه‌های جاجرود کرج، کن، شور، روان آب‌های سطحی شهر تهران، زه آب اراضی بالادست و فاضلاب ورودی در طول مسیر رودخانه شور و شیرین و در صورت امکان بخشی از خروجی سد ماملو است.
وی ادامه داد: این تالاب به دلیل کاهش بارندگی و برداشت غیرمجاز آب، با خشکی مواجه شده است و با توجه به اینکه منابع تأمین حق‌آبه زیست محیطی این تالاب از رودخانه‌های جاجرود، کرج و شور تأمین می‌شود، اما به دلیل تشدید خشکسالی و انحراف مسیر رودخانه‌ها و برداشت‌های غیرقانونی، آب مورد نیاز تالاب تأمین نشده است.
این مقام مسئول همچنین به وضعیت دریاچه‌های تار و هویر به عنوان دیگر تالاب مهم استان تهران اشاره کرد و افزود: این دو دریاچه کوهستانی آب شیرین در شهرستان دماوند و روی محور چین دار میان دو رشته کوه قره داغ در شمال، و کوه زرین در جنوب قرار دارند و به عنوان اثر طبیعی ملی مصوب شدند.
اقتدار با بیان اینکه این منطقه با توجه به پوشش گیاهی بسیار متنوع و تنوع جانوری از اهمیت زیادی برخوردار بوده و محیط آبی زیستگاه، از ویژگی مهم و حائز اهمیت منطقه است، بیان داشت: قسمتی از آب چشمه ساران کوه‌های قره داغ، سیاه چال و شاه نشین در شمال و آبراهه‌های فصلی از جنوب وارد دریاچه‌ها می‌شود و بخشی دیگر از آنها، آب رود‌های تار و هویر را تأمین می‌کنند، اما متأسفانه به دلیل کاهش بارندگی در سال‌های اخیر، سطح آب این دریاچه‌ها نیز کاهش یافته است.
سرپرست معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی حفاظت محیط زیست استان تهران، در ادامه به چالش‌های پیش‌رو برای مدیریت و حفاظت تالاب‌ها اشاره داشت و تصریح کرد: ورود فاضلاب‌های صنعتی و انسانی به تالاب‌ها، تغییرات اقلیمی و خشکسالی‌های مکرر، برداشت غیرمجاز آب و انحراف مسیر رودخانه‌ها و عدم تأمین حق‌آبه زیست‌محیطی تالاب‌ها از جمله مهم‌ترین تهدیدات پیش‌روی این اکوسیستم‌های حیاتی هستند.
وی ادامه داد: پیگیری تأمین حق‌آبه تالاب‌ها از رودخانه‌های تغذیه‌کننده، بازگرداندن مسیر طبیعی رودخانه‌های منحرف شده، انجام لایروبی کانال‌های ورودی تالاب‌ها، برخورد قانونی با بهره‌برداران غیرمجاز آب و تدوین برنامه‌های مدیریت جامع زیست‌بومی تالاب‌ها از جمله اقدامات ضروری برای حفظ و احیای این اکوسیستم‌ها هستند.
وی در پایان با تأکید بر اهمیت مشارکت همه ذینفعان در حفاظت از تالاب‌ها، خاطرنشان کرد: حفاظت از تالاب‌ها نه تنها برای حفظ تنوع زیستی، بلکه برای تأمین منابع آب و بهبود شرایط اقلیمی ضروری است و مشارکت همه ذینفعان و اجرای برنامه‌های مدیریت جامع زیست بومی، کلید حفظ این اکوسیستم‌های حیاتی برای نسل‌های آینده است و ما در اداره کل حفاظت محیط زیست استان تهران تمام تلاش خود را برای تحقق این اهداف به کار خواهیم بست.
سایت تابناک از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.