پس از انتشار خبری در «تابناک» با عنوان
«تحقیر 350 حاجی ایرانی تنها به خاطر یک آمریکایی؟!» روابط عمومی سازمان حج و زيارت جوابیه ای را ارسال نموده که همراه با توضیحات «تابناک» در پی می آید:
مدیر محترم سایت تابناک
سلام علیکم
احتراما
در تاریخ 12/9/89 خبری با عنوان «تحقیر 350 حاجی ایرانی به خاطر یک
آمریکایی» در خروجی سایت تابناک قرار گرفت که مطالبی را بدون تحقیق از
مراجع مربوط به نقل از منبع خبری غیر مشخص (چند زائر) به مسوولان امور حج و
زیارت نسبت داده است.
در همین ارتباط، توضیحات لازم و مقتضی به
شرح ذیل ارسال شده تا طبق قوانین موضوعه کشور در حوزه رسانه و اطلاعرسانی
به نحو مطلوب به اطلاع کاربران محترم سایت رسانده شود:
1 ـ قوانین
و مقررات موضوعه در عرصه مطبوعات و اطلاعرسانی و اصول اخلاقی و دینی
ایجاب می کند که پیش از انعکاس و پخش هر خبری، در مورد منبع و صحت و سقم آن
بررسیهای لازم به عمل آيد و پس از تایید منابع موثق و اطمینان از صحت آن،
نسبت به تولید و بازتاب خبر اقدام گردد. ناگفته پیداست که رعایت و التزام
به این قاعده در مورد اخباری که به موسسات و شخصيتهاي حقوقی و دینی و سیاسی
کشور به ویژه در عرصه بین المللی مربوط می شود، از حساسیت بیشتری برخوردار
است. این در حالی است که به خلاف این اصل بدیهی و حرفهاي اما ضروری و
لازم الرعایه در عرصه اطلاعرسانی، سایت تابناک به بازتاب خبری پرداخته است
که اولا منبع آن معرفی نشده و مشخص نیست ثانیا برای اطمینان از صحت و سقم
خبر، از مسوولان و مراجع مربوط و ذیصلاح هيچ گونه کسب اطلاعي نشده و بدون
تحقیق به بازتاب آن پرداخته است. در نتیجه تخلف از این قاعده حرفهای و
اخلاق رسانهای، خبری غیر موثق و خلاف واقع در خروجی آن سایت قرار گرفته
است. سازمان حج و زیارت نسبت به پیگیری این تخلف آشکار جدی بوده و آن را تا
حصول نتیجه نهایی در دستور کار قرار خواهد داد.
2 ـ
به خلاف آنچه در خبر آمده، نیروهای ستاد از زمان آغاز این واقعه در جریان
امور و متن کار بودهاند و با مدیریت و تدبیر آنان و همراهی و مشارکت
همدلانه و موثر زائران، ضمن جلوگیری جدی از تضییع حقوق زائران، از شخصیت و
جایگاه ممتاز زائران ایرانی دفاع کرده و متخلفان را ناگزیر به عقب نشینی
کردهاند.
3 ـ سازمان
حج و زيارت با تقدیر از زائران کاروان تهران، كه با حفظ آرامش و تبعیت از
تدابير روحاني و مدير كاروان و مسوولان ستاد به دفاع هوشمندانه از حقوق
مسلم و جایگاه و شخصیت زائران ایرانی پرداختهاند، مصمم است تخلفات قانونی
پیش آمده از سوي هتل را از مبادی مربوط تا حصول نتیجه قطعی پیگیری کند.
روابط عمومي سازمان حج و زيارتتوضیحات «تابناک»ضمن
تشکر از زحمات بسیار دست اندرکاران مراسم بزرگ حج در جمهوری اسلامی ایران
از پایین ترین تا بالاترین مسئول که به حق باید از آنان تقدیر شود، در
رابطه با خبر «تابناک» و جوابیه ای که سازمان محترم حج و زیارت ارسال نموده
اند، ذکر چند نکته ضروری به نظر می آید:
1)
دوستان روابط عمومی سازمان علی القاعده باید با جنس کار خبری و رسانه آشنا
باشند، لذا طرح این مسئله که خبر «تابناک» به دلیل اینکه از چند زائر
گرفته شده غیر موثق است، وجهی ندارد به ویژه آنکه باید توجه داشت که در
چنین مواردی که یک «خبر» از اتفاقی میدانی گزارش می دهد قطعا چند شاهد موثق
حاضر در صحنه بهترین و مهمترین دلیل بر صحت خبر می باشند، پس در اینکه
چنین اتفاقی افتاده بوده هیچ تردیدی نیست، کما اینکه پس از انتشار این خبر،
مسئولین مربوطه به رفع آن اقدام کرده و الحمدلله مسئله مرتفع شد.
2)
پس از شرح و توضیح قواعد و آداب کار رسانه، متاسفانه به جای پذیرش کوتاهی
خود، «تابناک» را متهم به تخلف از رسالت رسانه ای خود کرده و معلوم نیست بر
چه اساس و مبنایی اولا مدعی شده اید که منبع خبر مشخص نیست و ثانیا با
تهدید به پیگیری حقوقی مدعی شده اید که چون صحت این خبر با شما چک نشده است
پس حتما این خبر خلاف واقع بوده است. در این مورد ابتدا از تذکرات شما در
باب اخلاق رسانه ای تشکر می کنیم چرا که معتقدیم انسان در هر لحظه و در هر
جایگاهی نیازمند تذکر است، دوم اینکه قاعده و اخلاق کار رسانه این گونه حکم
می کند که صاحب رسانه خبر خود را از منابعی که برایش موثق هستند گرفته و
نسبت به انتشار آن اقدام کند، پس لزوما دلیلی ندارد چون شخص یا سازمانی که
خبر در مورد آنهاست خبر را غیر موثق می دانند، حکم به غیر موثق بودن آن
بدهند.
3)
در قسمت دوم از جوابیه خود بدون توجه به اینکه در قسمت قبل کلا «تابناک»
را به دلیل آنچه انتشار مطلب کذب و خلاف واقع خوانده اید، متهم به تخلف از
رفتار صحیح رسانه ای کرده اید، به یک باره مدعی شده اید که نیروهای سازمان
مذکور از همان ابتدای
واقعه در
جریان کار بوده اند و از تضییع حقوق زائران ممانعت کرده اند. به هر حال اگر
چه اخبار رسیده به «تابناک» چیز دیگری روایت می کرد اما امیدواریم که چنین
بوده باشد و نیروهای خدوم سازمان توانسته باشند از تحقیر زوار ایرانی
جلوگیری کرده باشند.
4)
البته لازم به ذکر است که پس از گذشت نزدیک به سه روز از ابتدای این
ماجرا، همان منابع خبری به زعم شما غیر موثق در تماس مجدد با «تابناک» ضمن
تشکر از انتشار خبر، از مرتفع شدن مشکل به دست روحانی کاروان، مسئولان
سازمان و بعثه خبر دادند که اگر چه دیر بود ولی جای قدردانی دارد.
در
پایان گفتنی است که اصل انتشار آن خبر اگرچه ممکن است خاطر برخی از
مسئولین را مکدر کرده باشد اما باید توجه داشت که در دفاع از حیثیت اتباع
ایرانی در هر جای دنیا، همه ما اعم از مسئولین مربوطه و رسانه ها وظیفه ای
داریم که باید به درستی آن را انجام دهیم، لذا به نظر می رسد که سازمان
محترم می توانست از این فشار رسانه ای در جهت تسهیل کار خود و فشار بیشتر
به مقامات سعودی استفاده کند نه اینکه در جوابیه ای ابتدا ما را متهم به بی
اخلاقی و درج اخبار غیر موثق نموده و در پایان از عملکرد خود در واقعه ای
که ابتدا اصل آن را تکذیب کرده بود، دفاع کند.
به هر حال چنانکه در
ابتدای توضیحات نیز ذکر کردیم، به عنوان بخش کوچکی از اهالی رسانه که ادعای
انصاف دارد، از تمام زحمات خالصانه دست اندرکاران حج تشکر نموده و امید
اجر بی پایان الهی را برای آنان داریم اما در کنار آن همچنان بر حق خود
مبنی بر بیان کاستی ها مصریم.