بر اساس مطالعات انجام شده در دهه 80 حلق آويز کردن شايع ترين روش اقدام به خودکشي بوده است
حلق آويز کردن، نماد و سنتي ترين روش خودکشي در جامعه ايران جاي خود را به استفاده از دارو داده است. روز گذشته مديرکل سلامت روان وزارت بهداشت اعلام کرد: مهم ترين و شايع ترين عامل و وسيله خودکشي در کشور ما داروست و مسموميت دارويي عامل خودکشي در کشور است. آمار رسمي وزارت بهداشت از افزايش ميزان خودکشي به روش استفاده و سوءاستفاده از دارو هاي مرگ آور و داراي دز بالانشان مي دهد روش اقدام به خودکشي در جامعه ايران تغيير کرده است. به طوري که بر اساس نتايج تحقيقات صورت گرفته در سال هاي ابتدايي دهه 80 در کشور به لحاظ روش خودکشي در ايران، حلق آويز کردن شايع ترين روش خودکشي مردان به ويژه در استان هاي همدان، لرستان و ايلام و خودسوزي شايع ترين روش به ويژه در استان هاي ايلام، کرمانشاه و لرستان است.
بر اساس آمار پزشکي قانوني در سال 1381 روش هاي خودکشي شايع مردان به ترتيب دارآويختگي، خوردن دارو و سموم و استفاده از اسلحه گرم و در زنان خوردن دارو و سموم و خودسوزي بوده است. از سوي ديگر روند سالانه مرگ هاي ناشي از مسموميت هاي دارويي از سال هاي 1381 تا 1389 نشان مي دهد ميزان اين مرگ ها از 185 مورد در سال1381 به 362 مورد در سال 1385 و به 551 مورد در سال 1389 رسيده است. به عبارت ديگر خودکشي و مرگ هاي ناشي از مسموميت دارويي در دهه گذشته چهاربرابر شده است.
وزارت بهداشت: داروهاي بي نسخه مهم ترين وسيله است
صحبت از علل و عوامل اقدام به خودکشي با مقدمات و بررسي هاي همه جانبه اي همراه است. به طوري که در بررسي هايي که در زمينه خودکشي در جهان صورت گرفته، مسن يا جوان بودن، وضعيت نامطلوب اقتصادي- اجتماعي، مصرف مواد، سابقه اقدام به خودکشي، زن بودن، زندگي در مناطق روستايي و مجاز بودن خودکشي از نظر مذهبي از عوامل خطر بروز خودکشي دانسته شده است. همچنين محققان معتقدند که در دسترس بودن وسايل اقدام به خودکشي در ميزان اقدام به خودکشي تاثير دارد.
نتايج تحقيقي در سال 1383 نشان مي دهد روند خودمسموم سازي در جامعه رشد بسيار بيشتري از ميزان افزايش جمعيت داشته که يکي از دلايل آن در دسترس بودن دارو ها و مواد شيميايي در ايران است؛ نکته اي که به تاکيد مسوولان وزارت بهداشت نيز رسيده است. به طوري که مديرکل سلامت روان وزارت بهداشت در حاشيه همايش روز جهاني پيشگيري از خودکشي در دانشگاه علوم پزشکي تهران عنوان کرد: در آمريکا اسلحه گرم مهم ترين ابزار خودکشي است اما در کشور ما مسموميت هاي دارويي مهم ترين روش خودکشي است و عامل مهم آن توزيع داروهاي خطرناک بدون نسخه در داروخانه هاست که بايد جلوي آن گرفته شود. مديرکل سلامت روان وزارت بهداشت ادامه داد: مهم ترين عامل اقدام به خودکشي ابتلابه افسردگي است که حدود 20 درصد مردم به آن مبتلاهستند، درصدي از اين افراد به فکر خودکشي مي افتند، درصدي اقدام به خودکشي مي کنند و درصدي از اين خودکشي ها نيز ممکن است موفقيت آميز باشد و به مرگ فرد منجر شود.
اين مقام مسوول در وزارت بهداشت گفت: اعتياد هم عامل ديگر اقدام به خودکشي است و البته بيماري هاي ديگر هم وجود دارد. وي گفت: بسياري از اين داروها يا در خانه فرد وجود دارد يا به صورت غيرمجاز و بدون نسخه به راحتي از داروخانه تهيه مي شوند، متاسفانه نظارت بر داروخانه ها از اين نظر مطلوب نيست و بايد سيستمي طراحي شود که جلو توزيع بدون نسخه داروهاي خطرناک به مردم که عامل خودکشي است گرفته شود. وي در پاسخ به اين پرسش که چه نوع داروهايي بيشتر براي اين کار مورد استفاده قرار مي گيرد، افزود: هر دارويي ممکن است استفاده شود، در اين مورد پزشکاني که به خودکشي با دارو اقدام مي کنند چون مي توانند داروهاي خطرناک تر را انتخاب کنند، ميزان موفقيت در خودکشي آنها به مراتب بيشتر از مردم عادي است و خوشبختانه به علت ناآگاهي از داروهاي خطرناک در بسياري از موارد خودکشي ناموفق دارند اما عوارض اين داروها گاهي تا آخر عمر همراه آنهاست.
وضعيت خودکشي در ساير کشور هاي جهان
بر اساس آمار سازمان بهداشت جهاني، ميزان خودکشي در جهان يک ميليون نفر در سال و تعداد افراد اقدام کننده به خودکشي 10 تا 20 برابر است. همچنين در رتبه بندي علل مرگ در جهان، خودکشي رده سيزدهم را دارد. از سوي ديگر در زنان و مردان سنين 15 تا 44 سال، خودکشي سومين عامل مرگ به حساب مي آيد. نرخ خودکشي در ايران از اغلب کشور هاي غربي پايين تر است ولي از ساير کشور هاي خاورميانه بالاتر است و با حدود 500 مورد موفق در سال به يکي از آسيب هاي اجتماعي رو به رشد در ايران تبديل شده است. آمار خودکشي در مناطق مختلف جهان متفاوت است و نوسان قابل توجهي دارد، بر اساس آخرين آمار سازمان بهداشت جهاني، بالاترين نرخ خودکشي در کشور هاي اروپاي غربي از جمله بلاروس، ليتوني و فدراسيون روسيه و پايين ترين ميزان خودکشي مربوط به مالديو، در آسياي جنوب شرقي تعلق دارد.
وضعيت خودکشي در ايران
بر اساس آخرين آمار وزارت بهداشت، روزانه 13 مورد خودکشي با ميانگين سني 29 سال در ايران اتفاق مي افتد. طبق اين آمار، نسبت خودکشي مردان به زنان 5/2 به يک يا بعضا 5/4 مرد به يک زن است. هر چند آمار خودکشي در ايران از بسياري از کشور ها پايين است، مقايسه اين آمار با آمار ثبت شده سال گذشته در ايران رشد قابل توجهي را نشان مي دهد به طوري که ميزان اقدام به خودکشي از هر 3/1 در هر صدهزار نفر در سال 1363 به شش در صد هزار نفر در سال 1383 رسيده است. همچنين آمار خودکشي در استان هاي کشور نشان مي دهد که شرايط در بعضي مناطق ايران بحراني است. براي نمونه طبق آخرين گزارشي که نيروي انتظامي در سال 1383 منتشر کرده است،
نرخ اقدام به خودکشي در ايلام 1/70 در هر صد هزار نفر است و ميزان خودکشي موفق در هر صد هزار نفر 9/28 و نسبت خودکشي موفق مردان نسبت به زنان 1 به 4/1 است. پس از ايلام، لرستان با 4/11 در هر صد هزار نفر، کرمانشاه 6/9 در هر صد هزار نفر، گلستان 5/9 در هر صد هزار نفر و کهگيلويه و بويراحمد با 2/9 در هر صد هزار نفر بالاترين ميزان خودکشي در استان هاي کشور را دارند.
منبع: شرق
