با اینکه چند روزی از سفر رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه به ایران می‌گذرد، بحث‌ها و تحلیل‌ها درباره محتوا و دستاوردهای این سفر، همچنان در میان مطبوعات جهانی جای مهمی را از آن خود کرده است. در این میان، سایت تحلیلی «المانیتور» در مطلبی ضمن تحلیل سفر اردوغان به تهران، به نکته‌ای اشاره کرد که رهبر انقلاب، دو سال پیش به نخست وزیر ترکیه گفته بود.
به گزارش «تابناک»، سایت تحلیلی «المانیتور» در مطلبی به بررسی سفر اردوغان به تهران پرداخته و می‌نویسد، هرچند در عرصه عمومی و در میان اخبار رسمی، موضوعات اقتصادی و مسائل مربوط به توافقات و روابط دوجانبه، مهم‌ترین دستور کار این سفر عنوان شده بود، در حقیقت مسأله سوریه، بخش اصلی مباحث این سفر را از آن خود کرده بود.
در این مطلب آمده است: در عرصه عمومی، همه چیز به اقتصاد، توافق‌نامه‌ها و روابط دوجانبه مربوط می‌شود؛ اما پشت درهای بسته، سفر رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه به ایران، منحصراً درباره سوریه بود.
یک منبع در تهران در این زمینه به المانیتور می‌گوید: «هنوز اختلاف‌نظرهایی وجود دارد. این موضوع روشن است؛ اما آن‌ها به اندازه قبل سرسخت نیستند».
وی می‌افزاید: «نزدیک دو سال قبل، اردوغان به تهران آمد و در دیدار با آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر انقلاب، اصرار داشت که حمایت ایران از اسد، به نتیجه‌ای نخواهد انجامید. در آن زمان، رهبر انقلاب به مهماان خود گفت: در سیاست‌ها و راهبردهای خود بازنگری کنید و برگردید. اسد سقوط نخواهد کرد».
اردوغان برگشت. اکنون وی هنوز هم طرفداری براندازی اسد است؛ اما تقریباً متقاعد شده که این امر، دیگر تنها به یک آرزو شبیه است.
این منبع اشاره می‌کند، در ماه‌های اخیر، گزینه‌های بدیلی وجود داشته که مورد بحث قرار گرفته و در سفر اردوغان، این مباحث نهایی شد. ترکیه در میان اپوزیسیون سوریه نفوذ دارد، ولی این افراد اکنون احساس می‌کنند به واسطه اقدامات عربستان سعودی، در حاشیه قرار گرفته و منزوی شده‌اند.
به گفته وی، ضرورت تغییر در سوریه، تنها با گرد هم آمدن دولت و مخالفان امکان پذیر است. چنین گفت‌و‌گویی از آنچه به تازگی در مونترو سوئیس برگزار شد، مفید‌تر و ثمربخش‌تر خواهد بود. حتی اگر این گفت‌و‌گو‌ها نیز در همان مکان برگزار شود، ایده اصلی باید این باشد که از طریق ایفای نقش مثبت از سوی بازیگران منطقه‌ای در راستای متقاعد کردن متحدان خود، روند مذاکرات به پیش برده شود.
به هر حال، هم ترکیه و هم ایران دریافته‌اند که نیاز به برقراری روابط خوب با یکدیگر دارند، زیرا هر دو حرارت آتش تروریسم و اختلافات منطقه‌ای را احساس می‌کنند. سخنان رهبر ایران، امروز نیز مانند گذشته روشن است. وی گفته روابط ایران و ترکیه در بهترین حالت خود در چند قرن اخیر قرار دارد و هر دو کشور باید از فرصت موجود برای تحکیم روابط خود استفاده کنند.
در مقابل، اردوغان هم اظهار داشت که در زمان سفر به ایران، احساس می‌کند در خانه دوم خودش حضور دارد. وی افزود دو کشور باید به گونه‌ای با یکدیگر همکاری کنند که گویی وزیران هر دو دولت در قالب یک کابینه واحد مشغول به کار هستند.
آیت الله خامنه‌ای، رهبری ایران، به دقت فراوان در انتخاب کلمات معروف است. هر چه باشد، او رهبر عالی کشور، رهبر نظام و فردی است که تصمیمات راهبردی را در ایران اتخاذ می‌کند. در هنگام سخن گفتن از سوریه، وی جملاتی را می‌گوید که شاید خود سوری‌ها هم از گفتن آن به ترکیه هراس داشته باشند. با این حال، این مسأله اکنون فرع ماجراست، زیرا ایران و ترکیه می‌دانند به یکدیگر به عنوان متحد و شریک راهبردی نیاز دارند.
به هر حال، انتظار می‌رود که ملاقات‌ها میان آنکارا و تهران به منظور بررسی وضعیت میدانی سوریه ادامه پیدا کند. این منبع ایرانی در این زمینه می‌گوید: «دو کشور درصدد هماهنگ کردن تلاش‌های خود هستند. آن‌ها خود را در یک کشتی می‌بینند و رقبای مشترکی نیز دارند. منطقه نیاز به احیای سه ستون اصلی دارد. ترکیه و ایران دو تای آن‌ها هستند. یک شریک عرب نیز مورد نیاز است که آن‌ها اکنون مشغول بررسی آن می‌باشند. عراق می‌تواند این نقش را بازی کند و البته کشورهای دیگری نیز در منطقه هستند».
از سوی دیگر، سه هفته پیش از سفر اردوغان به تهران، المانیتور اطلاع یافت که یک هیأت عالی‌رتبه ایرانی به آنکارا سفر کرده و اطلاعاتی را درباره وضعیت جاری در سوریه در اختیار مقامات ترکیه‌ای گذاشته است. این هیأت با مقامات عالی‌رتبه ترک، از جمله شخص اردوغان دیدار و دو طرف توافق کردند، نسبت به تبادل اطلاعات و همکاری نزدیک درباره سوریه اقدام کنند. در این ملاقات، چند شخصیت غیرایرانی و غیر ترکیه‌ای نیز حضور داشتند. آن گونه که مشخص است، تعامل طرفین در این زمینه همچنان ادامه دارد.
