رسالت: رئیسجمهور چرا به فتنهگران سال ۷۸ افطاری داد؟
هفت روز مانده به مهلت تعیین شده برای توافق در موضوع هستهای، شرایط حساس مذاکرات مورد توجه روزنامههای مختلف قرار گرفته است. مجادله دوباره بر سر بهای خودرو آغاز شد و خودروسازان از افزایش کنونی قیمت خودرو نیز راضی نیستند. ۲۳ تیر نیز باعث شده، خط جدایی جدیدی میان رئیسجمهور و روزنامه قدیمی جناح راست کشیده شود.
هفت روز مانده به مهلت تعیین شده برای توافق در موضوع هستهای، شرایط حساس مذاکرات مورد توجه روزنامههای مختلف قرار گرفته است. مجادله دوباره بر سر بهای خودرو آغاز شد و خودروسازان از افزایش کنونی قیمت خودرو نیز راضی نیستند. ۲۳ تیر نیز باعث شده، خط جدایی جدیدی میان رئیسجمهور و روزنامه قدیمی جناح راست کشیده شود.
رسالت: رئیسجمهور چرا به فتنهگران سال ۷۸ افطاری داد؟
رسالت در سرمقاله خود با تیتر «پروژه تغییر حاکمیت از درون» نوشته: دشمن وقتی که از هجوم خارجی ناامید میشود، به فکر «تغییر حاکمیت از درون» میافتد. سرمایه گذاری دشمن در پروژه هجوم از خارج به دلیل ناکارآمدی این شیوه از براندازی، به مراتب کمتر از سرمایه گذاری دشمن برای هجوم در داخل است. انبوهی از برنامههای تلویزیونی، رادیویی و ماهوارهای، شبانه روز دست اندرکار چه هستند، چه اهدافی را دنبال میکنند، در اتاق فکر جنگ روانی دشمن چه میگذرد؟
امروز روز ۲۳ تیر است؛ سالروز قیام مردم ایران علیه کسانی که هجوم از داخل را برای تغییر حاکمیت از درون، سامان دادند. پروژه تغییر حاکمیت از درون، خیلی ساده است و چند هدف عمده را دنبال
میکند. مهمترین هدف، تضعیف اراده عمومی مردم در حمایت از انقلاب اسلامی و مرعوب کردن مسئولین و شخصیتهای سیاسی و نخبگان کشور است. آنها این هدف را از طریق انحراف ذهن مردم از واقعیتهای موجود و سیاه نمایی و ارائه چهره کریه از نظام دنبال میکنند.
از دوم خرداد ۷۶ تا ۱۸ تیر ۷۸، کمتر از دو سال، رسانههای اهریمنی داخل و خارج، وقت داشتند که یک فتنه جدید را سامان دهند. دو سال کشتزار ذهن مردم را شخم زدند و به مقدسات ملت و نظام، اهانت کردند، شبهه آفرینی را در دستور کار قرار دادند، الگوهای نئولیبرالیستی غربی و فرهنگ منحط سکولاریسم را ترویج کردند، به بهانه قتلهای زنجیرهای دستگاه اطلاعاتی و امنیتی کشور را تضعیف نمودند، در باب ناکارآمدی نظام دینی صدها مقاله نوشتند و تا سرحد طرح رفراندوم قانون اساسی هم پیش رفتند. اما شکر خدا به نتیجه نرسیدند.
نویسنده سرمقاله رسالت پس از اشاره به سخنرانی رئیس جمهور در پانزده سال پیش در پایان نوشته است: مردم، نظام و مسئولین در فتنه ۱۸ تیر ۷۸ همچون فولاد آبدیده شدند و با خنثی سازی نبرد نرم دشمن، یک رکورد بزرگ از هوشیاری و بصیرت در حفظ و صیانت از انقلاب اسلامی، به جا گذاشتند. همین تجربه باعث شد تا ده سال دیگر در فتنه ۸۸، خیلی راحت، پروژه جدید «تغییر حاکمیت از درون» را با همه پیچیدگیهایش خنثی کنند. مردم دیگر فهمیده بودند شبهه افکنی، اساس کار فتنه است و تفرقه افکنی، راهبرد فتنه گران میباشد. لذا شبهات را رصد کردند و در حفظ وحدت ملی کوشیدند.
آمیختن حق و باطل، شیوه اصحاب فتنه است. مردم با بصیرتی مثال زدنی، حق را از باطل جدا کردند. مردم نیک میدانستند حمایت خارجی از فتنه، یک علامت است. لذا با این نصیحت جاودان امام (ره) که فرموده بودند «ببینید دشمن از چه کسی و چه کلامی حمایت میکند»، خیلی سریع دوست و دشمن را تشخیص دادند.
اکنون دشمن در تدارک و بازتولید فتنهای دیگر است. هدف از این فتنه، تست هوشیاری و هوشمندی و بصیرت نسل چهارم انقلاب است. استبداد و استکبار جهانی، از این فتنهها راه به جایی نمیبرد. نتیجه این فتنهها فقط به تحکیم اقتدار و امنیت ملی نظام و کشور منجر میشود. تاریخ انقلاب، اخلاص و فداکاری ملت و هوشمندی رهبری، بارها این واقعیت را به اثبات رسانده است. پروژه «تغییر حاکمیت از درون» بیش از یک آرزو و سراب برای گردانندگان اتاق جنگ نرم دشمن نیست. آنها بیهوده آب در هاون میکوبند.
امسال رئیس جمهور محترم در سالگرد ۱۸ تیر ۷۸ یک ضیافت افطار با حضور اصلاح طلبان ترتیب داد. در این مراسم افطاری، چهرههایی حضور داشتند که برخی از آنان در فتنه ۱۸ تیر ۷۸ جزء عناصر کلیدی، رسانهای و عملیاتی بودند. از رئیس جمهور محترم که سخنران همایش عظیم ملت در ۲۳ تیر ۷۸ بودند، باید تشکر کنیم. اما اکنون این سئوال مطرح است که مفهوم این ضیافت چیست؟ آیا فتنه گران پشیمان شدهاند؟ این گزاره صحیح نیست. چون همین جماعت در فتنه ۸۸ دوباره شرارت کردند!
مفهوم این ضیافت چیست؟ آیا فتنه گران از خط افراطیگری و براندازی، به خط اعتدال برگشتهاند؟ آیا آنها سر عقل آمدهاند؟ چه دلیلی بر اثبات این گزاره وجود دارد؟ عقلانیت سیاسی حکم میکند که از یک سوراخ، چند بار گزیده نشویم!
مجادله دوباره بر سر بهای خودرو آغاز شد
اعتماد درباره «تکدر بیفایده رئیس جمهور» نوشته: افزایش رسمی قیمت خودرو این روزها به یکی از سوژههای داغ کشور تبدیل شده و نه تنها خاطر مشتریان را آزرده، بلکه اهالی دولت را هم مکدر کرده است.
تکدر دولتیها اگرچه امید کاهش قیمت را در دل مردم کاشت، اما تنها نتایجی که تا به امروز از مکدر شدن دولت حاصل شده، رکود بازار بوده و سرگردانی دوباره مشتریان: از آن سو خودروسازان نیز بیتوجه به تکدر دولت و احتمال بازنگری در قیمتها، نرخ جدید محصولات خود را در سیستم فروششان اعمال کردهاند، گویا مطمئن هستند که از پس این «تکدر» آسیبی به آنها نخواهد رسید.
مکدر شدن دولت البته گرچه تاحدی مردم را بابت گرانی رسمی خودرو آرام و امیدوار میکند، اما قطعا چاره کار نیست و دولتیها اگر بخواهند تجربه گذشته تکرار و ماجرای قیمت خودرو را به اصطلاح ریش سفیدی حل و فصل کنند، چیزی جز رکود و سرگردانی و آشفتگی برای مردم و خودروسازان و بازار، از دل آن بیرون نخواهد آمد.
شرق از جمله روزنامههایی است که به ابعاد گوناگون اختلاف بر سر بهای خودرو پرداخته و در مطلبی با تیتر «مجادله مجدد بر سر قیمت خودرو آغاز شد» در این باره نوشته: درست هشت روز بعد از اعلام قیمتهای نهایی خودرو توسط شورای رقابت، اعضای ناظر این شورا گفتهاند قیمتهای اعلامشده توسط رئیس شورا واقعی نیست و به جد پیگیر کاهش قیمت خودرو هستند. برای رسیدن به این هدف هم اقدامات متعددی انجام دادهاند؛ از کلید زدن سوال از وزیر صنعت گرفته تا نوشتن نامه به رئیس و هیاترئیسه مجلس. اما خودروسازان در این میان فروش نقدی خودروهای خود را دیروز آغاز کردهاند.
از فردای اعلام قیمت خودرو نمایندگان مجلس با قیمتهای جدید مخالفت کردند. اما اوج این مخالفت در نامهای است که ناظران مجلس به رئیس مجلس نوشتهاند و در آن مراتب اعتراض شدید خود را از قیمتهای جدید خودرو اعلام کردند. ناظران در این نامه تاکید کردهاند آنچه در جلسه شورای رقابت به تصویب رسیده است، فرمول تعیین قیمت خودرو و ارایه چند شرط اساسی برای خودروسازان بوده است نه تعیین قیمت خودرو. عیسی امامی، عضو ناظر مجلس در شورای رقابت که یکی از نویسندگان نامه به علی لاریجانی است، به تسنیم گفته است: این قیمتها غیرواقعی است. رئیس شورای رقابت بدون مشورت با اعضا، مصاحبه و قیمتهای جدید خودرو را اعلام کرده است.
به گفته امامی آنچه در جلسه شورای رقابت اعلام شده شرطهای اساسی و لازم برای تعیین قیمت خودرو مانند میزان تولید خودرو در حد مطلوب، اجباری نبودن آبشنهای نصبشده روی خودرو، اجرای طرحهای فروش به نحو مطلوب، برداشتهشدن بازارهای حاشیه و تنظیم قراردادها براساس نظر شورای رقابت بود که هیچیک از این شرطها عملی نشده است. در ادامه این نامه که به امضای نادر قاضیپور و محمدعلی مددی هم رسیده اعتراض شدید این اعضا به اطلاع رئیس مجلس رسیده است.
اقدام نمایندگان مجلس برای جلوگیری از افزایش قیمت خودرو تنها به نوشتن یک نامه ختم نمیشود. آنطور که علی علیلو، نماینده مجلس به تسنیم گفته سوال از وزیر صنعت، معدن و تجارت در پی گرانی خودرو کلید خورده است. این نماینده با بیان اینکه نمایندگان مجلس در حال تلاش برای بازبینی قیمت خودرو هستند، اظهار داشت: نمایندگان مجلس از تمام ابزارهای قانونی خود برای بازبینی قیمت خودرو استفاده خواهند کرد و تا نتیجه نهایی پیگیری این موضوع را رها نمیکنند. علیلو در بخشی دیگر از اظهارات خود به گفتههای جدید سخنگوی دولت در این خصوص اشاره کرده و گفته نمیداند چرا مسئولان برای کنترل قیمت خودرو تعلل میکنند. این اظهارات اشاره به سخنان اخیر نوبخت دارد که گفته بود رئیسجمهور از قیمتهای جدید خودرو مکدر است.
وی گفته بود: اینکه از یک سو واردات را منع میکنند و از سوی دیگر خودروسازها هر قیمتی را که بخواهند بر خودروها بگذارند، پذیرفتنی نیست و ممکن است بازبینی مجدد قیمتها مطرح شود. اما این واکنش نوبخت هم واکنش نماینده تهران را به دنبال داشت. محمد سلیمانی، نماینده تهران طی سخنانی در تذکر شفاهی اظهار کرد: افزایش ناگهانی و با شیب زیاد قیمت خودرو مردم و رئیسجمهور را مکدر و نگران کرده است. به نظر بنده دولت باید مسوولیتپذیر باشد، چراکه پاسکاری میان شورای رقابت، سازمان حمایت و وزارت صنعت دردی از مردم را دوا نمیکند و ابراز همدردی کافی نیست. بنابراین مردم اقدام عملی برای کاهش و تثبیت قیمت خودرو و افزایش تولید آن را از دولت میخواهند.
در مقابل واکنشهای تند مجلسیها، خودروسازان اما یکهفتهای است سکوت خبری پیشه کردهاند و در برابر این اظهارات هیچ واکنشی نشان نمیدهند و تنها واکنششان بعیدبودن بازبینی در نرخهای جدید است.
اما به نظر میرسد دلیل سکوت خبری خودروسازان یک چیز است. آنها بالاخره از قیمتهای جدید شورای رقابت خشنودند و از دیروز سایت فروش فوری خود با قیمتهای جدید را هم باز کردهاند. فروش نقدی برخی از محصولات همانند پژو۴۰۵، پژو۲۰۶، سمند، پژوپارس، رانا و تندر۹۰ با موعد تحویل ۳۰روزه آغاز شده است. نکته جالب این است که قرار بود شورای رقابت قیمت انواع خودرو را اعلام کند و هزینه آپشنهای خودرو را خودروسازان جداگانه از مصرفکننده دریافت کنند؛ آپشنهایی که هرکدام چندمیلیونتومان برای مصرفکننده هزینه دارد. مثلا درخصوص قیمت خودرو ۴۰۵ حدود پنجمیلیونتومان هزینه دو آپشن استاندارد آلایندگی یورو ۴ و کیسه هواست. هزینه همین دو آپشن در ۲۰۶ بالغ بر ۵/۵ میلیونتومان است.
پس از واکنش تند نمایندگان مجلس و مردم به قیمتهای جدید روز گذشته رئیس شورای رقابت با اعلام اینکه این شورا جلسه جدیدی در چهارشنبه هفته جاری برگزار خواهد کرد، گفت: خودروسازان حق افزایش قیمت خودرو بیشتر از مصوبه شورا را ندارند. رضا شیوا با بیان اینکه دستورالعمل قیمت خودرو بر اساس فرمول علمی تهیه شده است، گفت: خودروسازان میتوانند قیمت خودرو خود را کمتر از مبلغ مصوب شورا افزایش دهند. رئیس شورای رقابت اظهار کرد: گاهی میزان افزایش قیمتها تا ۲۰ درصد هم مطرح شده که واقعیتها، غیر از آن است. میزان افزایش بهطور متوسط ۵/۵ درصد و بیشترین افزایش۷/۹ درصد و کمترین آن ۳/۴۵ درصد است. شیوا بیان کرد: برای نمونه قیمت پراید SX۱۳۱ طبق دستورالعمل شورا افزایش قیمت ۶۰۰هزارتومانی دارد اما مالیات بر ارزش افزوده (دودرصد بیشتر از پارسال) هزینه شمارهگذاری و بیمه اجباری اضافه شده است، در کنار هزینه استاندارد یورو ۴ و کیسه هوا قیمتهای کارخانهای را افزایش داد که میزان افزایش قیمت خودرو پراید را به یکمیلیونو۴۰۰هزارتومان میرساند و قیمت نهایی آن را ۲۰میلیونو۱۲۱هزارتومان میکند.
ابتکار نیز از یک امتیاز دیگر به خودروسازان خبر داده و در مطلبی با تیتر «کند شدن روند واردات خودرو به کشور!» نوشته است: یک واردکننده خودرو از کند شدن فعالیتهای اجرایی مربوط به واردات خودرو به کشور خبر داد. فربد زاوه اظهار کرد: به دلیل اجباری شدن ارائه برگه اسقاط خودرو برای واردات، فعالیتهای اجرایی مربوط به واردات کند شده است. وی با بیان اینکه طبق قانون واردکنندگان باید به ازای واردات هر دستگاه خودرو تعدادی از خودروهای فرسوده را اسقاط کنند، خاطرنشان کرد: در گذشته واردکنندگان به جای ارائه برگه اسقاط، هزینه مربوطه را به حساب ستاد تبصره ۱۳ واریز میکردند. این واردکننده خودرو ادامه داد: با این حال در یک ماه اخیر رویه گذشته اصلاح شده و واردکنندگان به جای ارائه هزینه نقدی مربوطه باید برگه اسقاط خودرو را ارائه کنند.
وی افزود: با توجه به این موضوع به یک باره تقاضای زیادی برای خرید برگه اسقاط خودرو ایجاد شده است در حالیکه تعداد خودروهای اسقاطی در کشور به این تعداد نیست. زاوه اظهار کرد: به عنوان مثال یک واردکننده خودرو برای واردات ۳۰۰ دستگاه خودرو ثبت نام کرده اما تاکنون تنها موفق به خرید ۲۰ برگه اسقاط خودرو شده است. وی با بیان اینکه در این شرایط واردکنندگان مجبور به انتظار برای تهیه برگه اسقاط خودرو به تعداد لازم هستند، تصریح کرد: این موضوع فعالیتهای اجرایی مربوط به واردات خودرو را کند کرده است.
همه اینها در حالی است که به نوشته اعتماد، «درخواست سایپا افزایش قیمت ۱۵ درصدی بوده است». این روزنامه چنین آورده است: معاون بازاریابی و فروش گروه خودروسازی سایپا گفت: با توجه به افزایش قیمت نهادههای تولید درخواست افزایش قیمت ۱۵ درصدی با ارز آزاد و ۱۰ درصدی با ارز مبادلهای را تقدیم شورای رقابت کردیم ولی با افزایش ۵/۵ درصدی موافقت شد. محمد علی قادری اظهار داشت: با توجه به افزایش قیمت نهادههای تولید درخواست افزایش قیمت ۱۵ درصدی با ارز آزاد و ۱۰ درصدی با ارز مبادلهای را تقدیم شورای رقابت کردیم ولی با افزایش میانگین ۵/۵ درصدی موافقت شد و با توجه به دستوری که دادند ما نیز قبول میکنیم ولی هنوز با توجه به گزارشات مالی در سودآوری مشکل داریم و در حال ضرر هستیم.
تلاشهای بیشتر برای رسیدن به توافق
اردشیر زارعیقنواتی در روزنامه شرق نوشته است: حضور وزیران خارجه کشورهای طرف مذاکره با ایران در وین که به دعوت «کاترین اشتون» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی صورت گرفت، از چنان اهمیتی برخوردار است که موجب گمانهزنیهای متفاوتی در بین تحلیلگران شده است. این اقدام خانم اشتون را میتوان از چند زاویه مورد بررسی قرار داد اما از مهمترین دلایل آن بدونشک، بازبینی تاکنونی مذاکرات و یافتن راهحلی برای «گیر پرونده» در این مقطع از مذاکرات است که به دلیل فرصت حدود یکهفته تا پایان مهلت ششماهه برای حلوفصل این پرونده، الزام توافق بر یک «پروسه حقوقی» جدید را میطلبد.
این پروسه حقوقی در صورت عدم رسیدن به توافق جامع بین دو طرف در موعد مقرر ششماهه که روز ۲۹تیر پایان مییابد، باید معبری برای تمدید مذاکرات در فرصتهای توافقی آینده باز کند. از آنجا که این امکان خارج از مسئولیت و توان هیاتهای فنی و در سطوح پایین وزارتخانههای خارجی دخیل در مذاکرات است، ضرورتا تعیینتکلیف و هرگونه توافقی را در سطح وزرای خارجه طرفین مذاکره ایجاب میکرد. حتی اینکه گفته میشود به احتمال زیاد وزرای امورخارجه چین و روسیه به دلیل شرکت در نشست «گروه بریکس» در برزیل نمیتوانند در این دور از مذاکرات وین شرکت کنند از آنجا که اصولا مسکو و پکن در بین گروه ۱+ ۵ در جایگاه مخالفت و مناقشهانگیزی با ایران قرار ندارند، چندان الزامی برای حضور آنان نیز وجود نخواهد داشت. سخنان «مایکلمان» سخنگوی خانم اشتون مبنی بر اینکه این دعوت برای بررسی آخرین تحولات و روند جاری در مذاکرات بوده و گروه ۱+ ۵ مصمم است در این پرونده به توافق نهایی دست یابد، بهخوبی نشان میدهد که فرجام نهایی این پرونده بسیار بزرگتر از آن است که فعلا بتوان از ظن شکست مذاکرات سخن گفت.
تجربه ماههای اخیر درخصوص مذاکرات هستهای ایران و گروه ۱+ ۵ نشان داده است که ورود بازیگران اصلی به خصوص وزیر امور خارجه آمریکا به روند مذاکرات، اصرار و تاکید ضمنی برای یافتن راهحل و برونرفت از بنبست تلقی میشود هرچند این پروسه در مسیر پیچیده خود از پیشبینی مقرر نیز طولانیتر شود. بدونشک «جان کری» وزیر امورخارجه واشنگتن که هماینک یک پای وی در بحران صلح خاورمیانه به لحاظ تشدید درگیری بین فلسطینیها و اسراییل است و یک پای دیگر وی در افغانستان به دلیل چالش ایجادشده حول انتخابات ریاستجمهوری این کشور است و همچنین سخت درگیر پرونده مغشوش عراق است، آن اندازه بیکار و کممشغله نیست که برای یک کار بیاهمیت و بدون فرجام عازم وین شود.
دیپلماتهای مذاکرهکننده ایرانی و به خصوص «محمدجواد ظریف» وزیر امورخارجه ایران به همین دلیل باید از ظرفیتهای موجود و نقش مهم پرونده هستهای ایران در حوزه دیپلماسی جناح «کبوترهای آمریکایی» در شرایط ویژه کنونی استفاده کرده و با ارایه پیشنهادهای سازنده خود، در رسیدن به یک توافق نهایی سعی داشته باشند. از آنجا که مشکل اصلی و «گیر» پرونده هستهای ایران بیش از هر چیزی به موقعیت روابط بین تهران ـ واشنگتن ارتباط دارد، دیپلماتهای ارشد ایرانی با درک درست از وضعیت پیچیده عراق و افغانستان که حداقل در حوزه حفظ ثبات و تمامیت ارضی این کشورها یک انطباق منافع بین دو طرف وجود دارد، میتوانند در مذاکرات دوجانبه خود با طرف آمریکایی نهایت بهرهبرداری را برای حل منصفانه پرونده هستهای ببرند.
از طرف دیگر با توجه به اینکه دولت دموکرات «باراک اوباما» در وضعیتی است که هماینک در حوزه عراق، افغانستان و فلسطین ـ اسراییل با چالشهای بزرگی روبهرو بوده و از طرف جمهوریخواهان زیر فشار سنگین برای «شکست دیپلماتیک» در این حوزهها قرار گرفته است، تمایل به حلوفصل پرونده هستهای ایران، امروز بیش از هر زمانی برای واشنگتن از اولویت و اهمیت برخوردار خواهد بود.
دیپلماتهای ایرانی در مذاکرات دوجانبه با جانکری میتوانند با اشراف به این واقعیات، با یک توافق مرضیالطرفین حول مسائل حلنشده در پرونده هستهای و نقش سازنده ایران در همکاری مشترک با واشنگتن درخصوص بحران عراق و افغانستان که منطبق با منافع ملی کشور است، راه خروج از بنبست موجود را برای دولت اوباما باز کرده و یک معامله و توافق دوجانبه را محقق کنند. همچنین با توجه به سردی روابط بین مسکو ـ واشنگتن در سطوح بالای منازعات ژئوپلیتیک بینالمللی و اشراف طرف آمریکایی نسبت به اینکه در صورت شکست مذاکرات هستهای، زمینه نزدیکی بیشتر تهران ـ مسکو فراهم میشود، هماینک بهترین فرصت برای استفاده دیپلماتیک ایران از این گسست در عرصه یارگیریهای بینالمللی ایجاد شده است.
تبعات شکست مذاکرات هستهای ایران با گروه ۱+ ۵ به همان اندازه که برای ایران میتواند سنگین تلقی شود برای ائتلاف آمریکایی ـ اروپایی نیز هزینههای سنگینی در پی خواهد داشت. به همین دلیل امروز تهران در بهترین شرایط برای رسیدن به توافق با آنان قرار دارد و تبحر دیپلماتیک ظریف و تیم همراه وی در صورت تمرکز بر یک توافق حداقلی با کمترین هزینه و بیشترین سود، میتواند «زمان مناسب» را برای کسب منافع ملی و خارجکردن پرونده هستهای ایران از شرایط ویژه کنونی و لغو تدریجی تحریمها برای تهران مهیا کند.
اعتماد نیز خلاصه نظریات سید حسین موسویان درباره این روزهای مذاکرات هستهای را در مطلبی با تیتر «لابی ایران در امریکا صفراست» مورد توجه قرار داده و نوشته است: حسین موسویان بر این باور است که باراک اوباما یک اراده جدی برای حل و فصل مسالمت آمیز موضوع هستهای با ایران و اجتناب از جنگ سوم در خاورمیانه دارد. او در گفتوگویی که با آنا داشته، دیدگاههای خود را بازگو میکند.
منصفانه نیست که بگوییم در دوره آقای جلیلی تلاشی نمیشد اما در آن دوره جو بین المللی علیه ایران خیلی سنگین بود که شانس هرگونه توافقی را کاهش میداد.
توافق ژنو یک دستاورد ملی است و نه جناحی
در دوران پیش از آقای ظریف، امریکا در مورد پذیرش اصل غنی سازی در ایران مقاومت میکرد اما امریکا به این نتیجه رسید که اگر این مذاکرات ۱۰۰ سال هم طول بکشد باز هم ایرانیها از هر جناحی دست از حق ایران برای غنی سازی نخواهند کشید.
امریکا تصمیم گرفته اصل غنی سازی را بپذیرد و این بار درمورد ظرفیت غنی سازی چانه زنی کند.
در زمان توافق سعدآباد، ما مجوز مذاکره مستقیم در موضوع هستهای با امریکا را نداشتیم. بنابراین در آن دوره ما با اروپا، چین، روسیه و غیرمتعهدها مذاکره میکردیم و جای مذاکره با بازیگر اصلی در چانه زنیها خالی بود.
اصولا ایران در امریکا لابی نداشته و ندارد. لابی ایران صفر است
اهمیت سفر حسن روحانی، رئیس جمهوری کشورمان به نیویورک این بود که معاونان وزرای خارجه ایران و امریکا چند دور و بعد هم وزرای خارجه دو کشور برای نخستین بار مستقیم مذاکره کردند.
تمام تلاش لابی مخالف ایران این بود که امریکا را برای تحریم و سپس حمله نظامی به ایران قانع کند اما اراده جدی اوباما، رئیس جمهوری امریکا برای حل و فصل مسالمتآمیز موضوع هستهای با ایران و اجتناب از جنگ سوم در خاورمیانه باعث تضعیف موقعیت لابی مخالف ایران شده است.
اوباما در تحریمها تسلیم لابی فشار شد اما در مورد حمله نظامی به ایران تسلیم نشد.
ضعف ایران در دیپلماسی عمومی اظهر من الشمس است
زمان همکاری ایران و امریکا برای مقابله مشترک با تروریسم تکفیریها برای نجات عراق و منطقه فرارسیده است.
دیوار بیاعتمادی بین ایران و امریکا ضخیم و بلند است. همکاری برای مقابله با تهدیدات مشترک و تقویت منافع مشترک میتواند سرآغاز فروپاشی دیوار بیاعتمادی تهران ـ واشنگتن باشد.
مذاکره با امریکا متمایز است
حمیدرضا آصفی، دیپلمات سابق و سخنگوی دوران اصلاحات وزارت امور خارجه درباره گفتوگوهای هستهای به جماران میگوید:
مسائل حل نشده زیادی باقی است بنابراین نمایندگان و افراد تاثیرگذار در این مذاکرات شرکت میکنند.
پیام حضور وزرای خارجه در وین: هنوز مسائل حل نشده زیادی باقی است که مسائل جدی و مهمی است، دوم علاقه دو طرف در به نتیجه رسیدن مذاکرات. دو طرف مذاکرات را جدی گرفتهاند.
حضور آقای لاوروف در مذاکرات وین علامت مثبتی بود اما اعلام شده که ایشان به امریکای لاتین سفر میکند.
نفس نیامدن آقای لاوروف نشان میدهد که میان روسیه و سایر اعضا اختلافاتی وجود دارد.
انتخابات کنگره امریکا آبان ماه برگزار میشود و اوباما به عنوان رئیس جمهور دموکرات امریکا تاکنون کارنامهای موفق در سیاست خارجی نداشته است. اوباما در تلاش است تا پیش از انتخابات کنگره به پرونده هستهای ایران خاتمه و به زعم خودش به این تهدید امنیتی پایان دهد.
نمیتوان به قطعیت اعلام کرد که این مذاکرات به نتیجه میرسد. نمیشود با خوشبینی زایدالوصفی گفت در مدت ۸ یا ۹ روز آینده توافق انجام میپذیرد.
چیزی که ما نباید در مذاکرات دنبالش باشیم حسن نیت است. به نظر من انتظار نشان دادن حسن نیت در مذاکرات انتظار بجایی نیست. آن چیزی که ما احتیاج داریم اراده سیاسی آنهاست.
به گمان بسیاری از کارشناسان آمدن وزرای خارجه ایران و ۱+ ۵ یک پوئن مثبت محسوب میشود، باید منتظر ماند و دید که در طول مذاکرات سطح توقعات دو طرف چه تغییری میکند.
توافق برای تدوین پیشنویس جامع هستهای نیازمند متناسب شدن سطح توقعات است.
تیم مذاکره کننده کشورمان که در مقابل فشار خواستههای بیپایان غرب ایستاده نیاز به حمایت و همراهی در داخل کشور دارد.
مذاکره با امریکا متمایزتر از مذاکرات با دیگر کشورهاست
کشور امریکا بر دیگر کشورهای ۱+ ۵ به ویژه کشورهای اروپایی نفوذ قابل توجهی دارد بنابراین این مذاکرات یعنی مذاکرات دوجانبه ایران و امریکا از اهمیت بسزایی برخوردار است.
یادمان نرود در سال انتخابات کنگره هستیم و تغییراتی نیز در کنگره به وجود خواهد آمد که نقش کاردی دولبه برای اوباما را بازی میکند یعنی هم میتواند مفید باشد و هم تاثیری منفی داشته باشد.
اکنون دو طرف وارد مسیر ناهموار و البته سخت گفتوگوهای هستهای شدهاند. آگاهان نیز پیش بینی میکنند ادامه مسیر برای مذاکره کنندگان طولانی باشد.