ورود جدی تر روسیه به عرصه تحولات میدانی سوریه و افزایش حضور نظامی روس ها در این کشور، از یک سو و ناکامی طرح های آمریکا در قبال دولت دمشق از سوی دیگر، سبب شده مواضع بسیاری از طرف های خارجی طی روزهای اخیر تغییر یابد. بحث مذاکره احتمالی آمریکا با ایران در موضوع سوریه، جدیدترین بحثی است که در این چارچوب مطرح شده است.
به گزارش «تابناک»، یکی از موضوعاتی که امروز در چارچوب اخبار و گزارش های مربوط به سوریه به شدت مورد توجه محافل مختلف رسانه ای و تحلیلی قرار گرفته، موضع گیری وندی شرمن، قائم مقام وزارت خارجه آمریکا درباره نقش ایران در سوریه است. شرمن طی اظهاراتی، از آمادگی آمریکا برای آغاز گفت و گو با ایران درباره اوضاع سوریه سخن گفته است.
خبرگزاری «آسوشیتدپرس» با اشاره به این موضوع به نقل از شرمن نوشت، وی انتظار دارد گفت و گو درباره اوضاع سوریه، بخشی از دستور کار دیدار وزرای خارجه ایران و آمریکا را تشکیل دهد که قرار است، روز یکشنبه در حاشیه اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شود.
هرچند بنا بر اعلام قبلی، قرار است محور دیدار محمد جواد ظریف و جان کری را گفت و گو درباره چگونگی اجرای توافق هسته ای ایران و گروه 1+5 تشکیل دهد، شرمن گفته، این احتمال وجود دارد که طرفین درباره موضوع سوریه نیز به بحث و تبادل نظر بپردازند. وی در این زمینه گفته: «ما همیشه موافق گفت‌وگو درباره مسائل مورد اختلاف بوده‌ایم و آن را جایز می‌دانیم».
شرمن که در دوران انجام مذاکرات هسته ای، سرپرستی تیم آمریکایی در این مذاکرات را بر عهده داشت، معتقد است که توجیه مذاکره با ایران در موضوع سوریه، وجود منافع موازی میان دو طرف در این موضوع است. با وجود این، وی اشاره کرده: «حساسیت‌های فوق‌العاده و احتمالاً محدودیت هایی در ایران برای چنین گفت‌وگوهایی وجود دارد؛ اما مهم است تا جایی که می‌توانیم در این حوزه وارد شویم».
موضوع حساسیت ها و محدودیت ها که شرمن به آن اشاره کرده، در مطالب رسانه هایی که اقدام به بازتاب سخنان وی کرده اند نیز قابل مشاهده است. آنچه به طور خاص در این زمینه مورد اشاره قرار گرفته، نکاتی است که آیت الله خامنه ای، مقام معظم رهبری در مقاطع مختلف درباره ماهیت گفت و گو و مذاکره با آمریکا مطرح کرده و توصیه هایی را در این زمینه بیان فرموده اند.
به عبارت دیگر، آنچه اکنون به عنوان یک نکته ابهام آمیز پیش روی این رسانه ها قرار گرفته، آن است که با توجه به تأکیدهای پیشین رهبر انقلاب مبنی بر آنکه ایشان فقط در موضوع هسته ای به دولت ایران اجازه گفت و گو با آمریکا را داده اند و درباره حوزه های دیگر چنین اجازه ای صادر نشده، آیا اکنون، مطرح شدن جدی بحث گفت و گوی ایران و آمریکا در موضوع سوریه را می توان به معنای صدور چنین اجازه ای دانست؟
این بحث به ویژه از آنجا اهمیت بیشتری می یابد که حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، به تازگی و در جریان حضور خود در نیویورک برای شرکت در اجلاس مجمع عمومی، از احتمال گفت و گو میان تهران و واشنگتن بر سر مسائل مختلف سخن گفت. وی اشاره کرد، در صورت لغو تحریم های آمریکا علیه ایران، این «امکان» وجود دارد که بتوان درباره دیگر موضوعات نیز وارد گفت و گو شد.
مجموعه این عوامل، در کنار تحولات عرصه میدانی سوریه که در قالب شکست های پیاپی نیروهای به اصطلاح میانه رو تحت حمایت آمریکا از یک سو و افزایش حضور نظامی روسیه از سوی دیگر جلوه گر شده، موجب گشته که بحث مذاکره ایران و آمریکا بر سر آینده سوریه، به عنوان یک نقطه عطف احتمالی و دربردارنده تأثیرات مهم بر این موضوع جلوه گر شود.
با وجود این، باید توجه داشت که هنوز همه چیز در این عرصه در حد گمانه زنی است، زیرا هیچ یک از منابع رسمی ایران، تاکنون مشخص و صریح از صدور اجازه برای مذاکره ایران و آمریکا درباره سوریه سخن نگفته اند و بحث ها حول این موضوع در حد «امکان» و «احتمال» بوده است؛ بنابراین، باید منتظر ماند و صدور یا عدم صدور چنین مجوزی را یا در قالب اعلام آن از تریبون های رسمی و یا پس از محقق شدن آن در عرصه عمل دریافت.
