رئیس پیشین ستاد مشترک سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با توضیح دلایل مطرح شدن «مسأله دفاع همه جانبه» در ابتدای جنگ تحمیلی، درباره چرایی پذیرش قطعنامه و پایان جنگ نیز گفت: امام وقتی به این نتیجه رسیدند که ما تمام ظرفیت های مان را در جنگ تحمیلی به کار گرفته ایم، ولی مقوله پایان جنگ از طریق ادامه جنگ میسر نیست، بلکه پایان دادن به جنگ از طریق دیگری به صلاح جمهوری اسلامی ایران است، از همان طریقی که مسأله «دفاع همه جانبه» را مطرح کرده و سازمان دادند به همان روش هم به جنگ پایان دادند.
سردار حسین علایی در گفت و گو با خبرنگار «تابناک» در مورد دلایل مطرح شدن مسأله «لزوم انجام دفاع همه جانبه» از سوی امام خمینی(ره) در آغاز جنگ تحمیلی، اظهار کرد: روز اولی که جنگ شروع شد، 2 نظریه مهم مطرح بود، یکی اینکه ما در شرایطی نیستیم که بتوانیم جنگ را ادامه بدهیم و دفاع کنیم، بنابراین برای کاهش خسارات بهتر است در همین شرایط و وضعیت مذاکره کرده و جنگ را پایان دهیم.
وی افزود: اما یک نظریه هم نظریه امام خمینی(ره) مبتنی بر مکتب اسلام بود و تئوری ایشان هم این بود که چون ارتش متجاوز به خاک ما حمله کرده، لذا طبق دیدگاه و معیارهای اسلامی دفاع بر ما واجب است و بر همین اساس حضرت امام(ره) «تئوری دفاع همه جانبه» را مطرح کردند تا بر این اساس کار را پیش ببریم
.
این فرمانده دوران دفاع مقدس تصریح کرد: روزی که جنگ شروع شد، بالاخره درباره اینکه در قبال این جنگ چه باید بکنیم، بحث ها و نظرات مختلفی مطرح بود؛ اما امام خمینی(ره) بر اساس همان تئوری هایی که خودشان معتقد بودند، فرمودند که «دفاع بر همه واجب است» و باید در مقابل متجاوز دفاع کنیم. این اندیشه قدرت عظیم دفاعی در ایران ایجاد کرد یا اینکه فرمودند: « اگر این جنگ 20 سال هم طول بکشد، ایستاده ایم.»
وی با تأکید بر اینکه اندیشه امام خمینی(ره) پویا بود، درباره مسأله پایان جنگ نیز گفت: ایشان از آرا و نظرات دیگران در اداره امور کشور استفاده می کرد، ولی هیچ کس نمی توانست نظرش را بر حضرت امام تحمیل کند. به نظر من در مورد مسأله پایان جنگ، امام وقتی به این نتیجه رسیدند که ما تمام ظرفیت های مان را در جنگ تحمیلی به کار گرفته ایم، ولی مقوله پایان جنگ از طریق ادامه جنگ میسر نیست، بلکه پایان دادن به جنگ از طریق دیگری به صلاح جمهوری اسلامی ایران است؛ از همان طریقی که مسأله «دفاع همه جانبه» را مطرح کرده و سازمان دادند به همان روش هم به جنگ پایان دادند و این مساله مهمی است.
دکتر علایی با تأکید بر اینکه امام بعد از اینکه ما در جنگ پیروز شدیم، جنگ را کنار گذاشتند. یادآور شد: در حقیقت ایشان به دنبال این بودند که بعد از پیروزی ما بر عراق، ملت عراق هم بر استبداد صدام پیروز شوند. برای همین وقتی می خواستند قطعنامه را بپذیرند، احساس کردند که با وجود پایان جنگ ملت عراق همچنان در اسارت استبداد صدام می مانند، برای همین من فکر می کنم از پذیرش قطعنامه «تعبیر به جام زهر» کردند.
وی ادامه داد: البته با امر الهی این مسأله ای که باید در جنگ به دست می آمد، در شرایط صلح ایجاد شد و صدام و حکومت حزب بعث عراق به وسیله همان دشمنانی که او را در جنگ و مقابل ما حمایت می کردند، از بین رفتند و حکومت به دست مردم و ملت عراق افتاد.
عضو هيأت علمي دانشگاه امام حسين(ع) در عین حال تأکید کرد: البته کسب اطلاعات و نظریات متخصصان، صاحب نظران، سیاستمداران و کارشناسان در تصمیم گیری های امام برای مسائل اجرایی طبیعتا نقش داشت، چون حضرت امام بدون اطلاعات تصمیم نمی گرفتند. ایشان برای تصمیم گیری ابتدا داده ها و اطلاعاتی جمع آوری می کردند و در نهایت مبتنی بر تئوری هایی که به آن معتقد بودند، تصمیم می گرفتند.
وی با اشاره به اینکه بنده معتقدم امام خمینی(ره) به فقه جواهری معتقد بودند، ولی فقه پویا را سرلوحه اقدامات و تصمیمات قرار می دادند، عنوان کرد: امام اعتقاد داشتند که فقه جواهری مبناست، ولیکن نباید در فقه جواهری ماند، بلکه باید راه را رفت و کار را ادامه داد؛ هرچند مبانی مورد تأیید و پذیرش ما همان مبانی است.
به گفته سردار علایی، اندیشه امام مهم است و مبانی این اندیشه را باید درک کرد که یکی از مهمترین مبانی اندیشه ایشان این است که اسلام را به گونه ای مطرح کنیم که مردم از آن استقبال کنند و اسلام را به گونه ای مطرح کنیم که بتوان بر مبنای اسلام حکومت تشکیل داد، جامعه را اداره کرد و شرایط را به گونه ای مهیا کرد که این جامعه اسلامی پیشرفت های سریع تری نسبت به جوامعی که به اسلام عمل نمی کنند، حاصل کند، اینها مسائل اساسی و مهم است.
وی اضافه کرد: امام خمینی(ره) هرکجا موفق شدند، بخشی از نظرتشان را به کار بگیرند، توفیقات زیادی به دست آوردند، مثلا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی و زمانی که می گفتند «دین افیون جامعه است» حضرت امام مبتنی بر دین اسلام، استبداد را در جامعه ریشه کن کردند؛ این خیلی اندیشه بزرگی است.
قائم مقام پیشین وزارت دفاع خاطرنشان کرد: پیداست که امام خمینی(ره) مسائل را به نوعی مطرح می کردند که در اوج حمله به دین و وجود جهان ضد دین، امام عظیم ترین نظام استبدادی و شاهنشاهی را با دست خالی، با توسل به دین و با همراهی مردم کنار زدند. یا در زمان جنگ با دست خالی، اندیشه دفاعی امام خمینی(ره) برای ما قدرت آفرین بود و الان هم شرایط همین گونه است.
