سید منیره طباطبایی‌نسب-دونالد ترامپ اقدام به یک تغییر اساسی در بودجه سالیانه آمریکا زده است که از زمان اعلام آن بحث و جدل های بسیاری را در محافل سیاسی داخلی این کشور و همچنین پژوهشکده های سیاست خارجی و روابط بین الملل در سراسر دنیا به راه انداخته است. افزایش 10 درصدی بودجه نظامی آمریکا که معادل 54 میلیارد دلار خواهد بود، به بهای کاهش اساسی بودجه نهادهای دیگر ی همچون وزارت امور خارجه صورت میگیرد که این مساله انتقاد و نگرانی بسیاری از تحلیلگران را به همراه داشته است.
به گزارش «تابناک» فرید زکریا، محقق، پژوهشگر و تحلیلگر ارشد سیاست خارجی آمریکا که در رسته نظریه پردازان واقع گرای نوکلاسیک روابط بین الملل جای میگیرد، در مطلبی که در اختیار نشریه واشنگتن پست قرار داده است دیدگاه خود را در رابطه با این اقدام دونالد ترامپ بیان میکند. زکریا معتقد است که افزایش بودجه نظامی آمریکا و تزریق پول بیشتر به نهادهایی مانند پنتاگون به هیچ وجه به معنی افزایش قدرت نظامی ایالات متحده نیست.
* نقل مستقیم یادداشت فرید زکریا به معنی تایید کلی آن از سوی «تابناک» نیست*
وی مینویسد:
اولین باری که با ژنرال دیوید پترائوس ملاقات کردم، وی نکته ای بر زبان آورد که به شدت مرا متعجب ساخت. این ملاقات در اولین روزهای جنگ عراق بود و هرچند مسائل به خوبی پیش نمیرفت، اما وی با مهارت و موفقیت مناطق تحت مسئولیت خود را هدایت میکرد. از او پرسیدم که ایا دوست داشت که نیروی بیشتری در اختیار وی قرار میگرفت یا نه؟ پترائوس بسیار زیرک تر از آن بود که بخواهد مستقیما استراتژی دونالد رامسفلد مبنی بر حضور حداقلی در عراق را به انتقاد بکشد. در نتیجه سوال مرا به شکلی دیگر پاسخ داد و گفت: ای کاش افسران و نیروهای بیشتری برای خدمات خارجی، متخصصان بیشتر و تکنسین های غیر نظامی بیشتری در اختیار داشتیم. به عقیده وی قلب مشکلات اساسی آمریکا در عراق شکاف عمیق فرقه ای میان سنی ها، شیعیان، اعراب و کردها بود. وی بیان کرد: ما در این زمینه ها به کمک نیاز داریم وگرنه مجبوریم به افسران جوان 22 ساله برای مدیریت کردن این مسائل اتکا کنیم. البته آنها جوانان قابلی هستند اما به هیچ وجه از تاریخ، زبان و سیاست چیزی نمیدانند.
وقتی گزارش مربوط به تصمیم دونالد ترامپ برای افزایش 54 میلیارد دلاری بودجه نظامی را میخواندم به یاد این سخنان افتادم. افزایش بودجه ای که به معنی کاهش شدید بودجه وزارت خارجه، کمک های خارجی و سایر نهادهای اجتماعی دیگر است. ترامپ میگوید این کار را برای آن میکند تا دیگر کسی جرئت آن را نداشته باشد که قدرت نظامی ما را زیر سوال ببرد. اما واقعیت این است که کسی قدرت نظامی آمریکا را زیر سوال نبرده است. در سال 2015 بودجه نظامی آمریکا 9 برابر بودجه نظامی روسیه و سه برابر بودجه نظامی چین بوده است.
هیچ یک از مشکلاتی که طی 25 سال گذشته در ایالات متحده بروز کرده است، هرگز به خاطر این نبوده اند که نیروی نظامی آمریکا کوچک یا ضعیف بوده است. همانگونه که وزیر دفاع سابق رابرت گیتس در سال 2007 بیان کرد، یکی از مهمترین درس های جنگ عراق و افغانستان این بود که موفقیت نظامی هرگز برای پیروزی نهایی کافی نیست. وی بیان کرد که برای دستیابی به موفقیت بلند مدت، نیازمند توسعه اقتصادی، نهاد سازی و حکمرانی خوب هستیم. در نتیجه همه این ها رابرت گیتس خواهان افزایش اساسی هزینه ها در ابزارهای غیر نظامی امنیت ملی شد. از جمله دیپلماسی و همکاری خارجی.
موضوع استراتژی که ایران را در سال 2013 بر سر میز مذاکرات آورد، در نظر بگیرید. این استراتژی نیازمند کار دیپلماتیک شدید برای جلب موافقت روسیه و چین با ابزارها و تلاش های سازمان ملل برای منزوی کردن ایران از سمت همسایگانش مانند ترکیه بود. نیازمند تحریم ها شدید و هوشمندانه وزارت خزانه داری آمریکا برای اهرم کردن قدرت مالی آمریکا بود. در دنیای جدید، قدرت به این شکل عمل میکند.
ترامپ اخیرا بیان کرده است: ما باید کارهای بیشتری را با هزینه کمتری انجام دهیم. وی اضافه کرده است که دولت باید روش های خود را اصلاح کند. اما هدف اصلی این تلاش ها در واقع باید پنتاگون باشد که نمونه بارزی از اسراف و اتلاف منابه دولت است. در حال حاضر پنتاگون بزرگترین بروکراسی در دنیا را دارد که مبتنی بر یک سیستم شبه سوسیالیستی از استخدام، مسکن، خدمات درمانی و بازنشستگی برای بیش از 3 میلیون کارمند خود است. گزارشی که اخیرا از سوی اداره امور دفاعی پنتاگون منتشر شد بیان میکرد که تنها با تعدیل نیروهای ناکارآمد این نهاد، میتوان در طی 5 سال 125 میلیارد دلار در هزینه های صرفه جویی کرد. این میزان صرفه جویی میتواند برای 2 سال و نیم تمام بودجه وزارت امور خارجه و برنامه کمک های خارجی را تامین کند. رابرت گیتس هم بیان کرده بود که اکنون افراد و کارمندان بیشتری در بخش نظامی آمریکا در نسبت با بخش خدمات خارجی مشغول کار هستند. اشاره به رقم اصلی و مجموع جالب توجه است. تنها 13 هزار کارمند در بخش خدمات خارجی آمریکا مشغول کار هستند که قابل مقایسه با 742 هزار کارمند وزارت دفاع نیست.
ترامپ در سخنرانی کنگره، مانند گذشته به سرزنش و انتقاد از هزینه 6 تریلیون دلاری آمریکا در خاورمیانه پرداخت. این رقم البته اغراق شده است، اما او حق دارد و هر زمانی که پنتاگون جایی به جنگ میرود هزینه ها سر به فلک میگذراند. تنها در یک نمونه، نشریه ProPublica در یک بررسی که بر روی گزارشهای محاسباتی بازرس ویژه افغانستان صورت داد، متوجه شده که نیروی نظامی آمریکا در حدود 17 میلیارد دلار هزینه را بر روی پروژه های متعدد در این کشور اتلاف کرده است.
«رزا بروکز» که در دولت باراک اوباما به عنوان یک مشاور غیر نظامی در پنتاگون فعالیت میکرده است، اخیرا یک کتاب جذاب به رشته تحریر در آورده با عنوان «چگونه همه چیز تبدیل به جنگ میشود و نیروی نظامی تبدیل به همه چیز». در این کتاب وی تشریح میکند که چگونه سیاستهای ایالات متحده توسط ارتشی کنترل میشود که در حالی که سایر نهادها در حال پژمردن هستند، همچنان به هزینه کرد و مصرف منابع ادامه میدهد. در پشت جلد این کتاب یکی از کسانی که آن را توصیه کرده است، نوشته: «یکی از بهترین و برانگیزنده ترین کتاب هایی که من اخیرا مطالعه کرده ام این کتاب است. خواندن این کتاب مانند آن است که ما تا به حال مانند خوابگردها در این دنیای جدید قدم میزدیم و «رزا بروکز» برای ما یک چراغ را روشن کرده است».
این توصیه و این عبارات از جیمز ماتیس است که اکنون وزیر دفاع دونالد ترامپ شده. شاید بهتر باشد که وی این کتاب را در اختیار رئیس خود قرار دهد.
