در مواقعی که چک بنا به دلایلی از سوی بانک برگشت می‌خورد، دارنده چک می‌تواند از ۴ روش برای وصول چک برگشتی اقدام کند.
به گزارش فارس، در صورتی که چک بنا به دلایلی، با گواهی عدم پرداخت از سوی بانک مواجه شود، دارنده چک برای مطالبه‌ی وجه آن و رسیدن به حقوق خود، از «چهار طریق» می‌تواند اقدام کند:
الف- اقدام از طریق تقدیم شکایت کیفری:
با توجه به قانون صدور چک با اصلاحات سال 1382، دارنده چک می‌تواند بعد از دریافت گواهی عدم پرداخت از بانک مربوط، به طرفیت صادرکننده چک، اقدام به طرح شکایت کیفری کند.
البته طرح شکایت کیفری منوط به این است که دارنده چک مواعد شش ماهه را رعایت کرده باشد. یعنی
1- ظرف شش ماه از تاریخ صدور چک، برای وصول وجه آن به بانک مراجعه کرده باشد
2- بعد از مراجعه به بانک و دریافت گواهی عدم پرداخت، اقدام به طرح شکایت کیفری کند. (ماده 11 قانون صدور چک)
بدیهی است که شکایت کیفری فقط علیه صادرکننده چک امکان‌پذیر است و بنابراین علیه سایر اشخاص یعنی ضامن و ظهرنویس، نمی‌توان اقدام به شکایت کیفری کرد.
از طرفی براساس اصلاحات قانون صدور چک در سال 1382، چک‌های وعده دار، بدون تاریخ، سفید امضاء، مشروط و بابت تضمین انجام معامله، فاقد جنبه کیفری اعلام شده است.
بنابراین در صورتی که هر کدام از این موارد اثبات شود، در آن صورت طرح شکایت کیفری به نتیجه نخواهد رسید چرا که در این موارد صادرکننده چک قابل تعقیب کیفری نیست. (ماده 13 قانون صدور چک)
در نتیجه اقدام به صدور چک از سوی صادرکننده و برگشت آن توسط دارنده، در صورتی دارای اوصاف کیفری است که فرضاً به تاریخ روز بوده و بدون وعده صادر شده باشد و از طرفی، سایر شرایط نیز رعایت شده باشد.
ب- اقدام از طریق دایره‌ی اجرای ثبت:
چک در حکم اسناد لازم‌الاجرا» است لذا دارنده چک می‌تواند از طریق دایره اجرای ثبت درخواست صدور اجراییه علیه صادرکننده چک نماید. (ماده 2 قانون صدور چک) البته اقدام ثبتی از طریق ادارات ثبت اسناد و املاک، نیازمند وجود و تحقق شرایطی است. از جمله‌ی این شرایط، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1) فقط علیه صادرکننده چک امکان پذیر است
2) باید مطابقت امضای چک با نمونه امضای صادرکننده در بانک، گواهی شده باشد
3) صادرکننده چک اموالی داشته باشد و دارنده چک نیز آن اموال را به اجرای ثبت معرفی کند
گفتنی است نیازمند پرداخت نیم عُشر اجرایی از سوی دارنده چک است و لاشه‌ی چک در این مرحله از دارنده چک دریافت می‌شود.
ج- اقامه دعوای تجاری از طریق تقدیم دادخواست:
با توجه به این که چک همانند سفته و برات از جمله «اسناد تجاری» مندرج در قانون تجارت محسوب می‌شود بنابراین دارنده چک می‌تواند علیه همه مسئولین، اعم از صادرکننده و ظهرنویسان، تحت شرایطی با تقدیم دادخواست مربوط اقامه دعوای تجاری کند.
اقامه دعوای تجار، دارای مزایایی است که این مزایا، از قرار زیر است:
1- اقامه دعوا علیه همه‌ی مسئولین، از جمله ظهرنویسان امکان‌پذیر است
2- صدور قرار تأمین خواسته بدون تودیع خسارات احتمالی صورت می‌گیرد
د- اقامه دعوای مدنی از طریق تقدیم دادخواست:
دارنده چک در هر حال حق اقامه دعوا علیه صادرکننده چک را دارد که این امر با تقدیم دادخواست به دادگاه‌های عمومی حقوقی و طبق تشریفات قانون آیین دادرسی مدنی صورت می‌گیرد و عموماً دارندگان چک از این روش، به عنوان آخرین مرحله استفاده می کنند.
