افت چشمگیر فروش سینما باعث شده شماری از سالنهای سینمایی کاربریشان را به صورت دورهای به سالن میزبان کنسرت تغییر دهند؛ اتفاقی که به شکل ویژه در شهرستانها رخ میدهد و هرچند این تغییر کاربری غیرمجاز است، بحران اکران فراتر از قوانین عمل میکند و سینماداران برای گذر از این دوران بحرانی به هر ابزاری برای حفظ موجودیتشان دست یازیدهاند.
به گزارش «تابناک»؛ شمار فیلمهای در حال اکران دو رقمی است و در عین حال، هرچند روز یک فیلم به مجموعه آثار در حال در اکران در گروه آزاد افزوده میشود، انتظار میرود فروش سینما حتی در سالنهای کممخاطب قابل توجه باشد و تنوع فیلمهای روی پرده، سوددهی را برای سالنداران به نقطه قابل قبولی رسانده باشد؛ با وجود این، نه سینماهای دولتی و نه سینماهای خصوصی وضعیت چندان مناسبی ندارند و سراغ راههای جایگزین برای کسب درآمد روی آوردهاند.
این وضعیت در شهرستانها پررنگتر است و در بیشتر شهرستانها شاهد استفاده از سالن سینما برای کاربریهایی نظیر سالن کنسرت هستیم. حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی که از قضا یک مجموعه خصوصی نیز به شمار نمیرود نیز به چنین روشهایی برای کسب درآمد روی آورده است و در شمار قابل توجهی از سالنهای سینمای تحت مالکیت حوزه هنری سانس اکران فیلم سینمایی جای خود را به سانس اجرای زنده موسیقی داده است.
کنسرت حمید عسکری در سینما بهمن ملایر و کنسرت محمدرضا گلزار در سینما بهمن بوشهر، از جمله این کنسرتهاست که در روزهای اخیر برگزار شد و بدین ترتیب، تماشاگران به جای آنکه فیلمهای روی پرده گلزار را تماشا کنند، در کنسرتهای این خواننده ـ بازیگر شرکت میکنند! این وضعیت تراژدی ـ کمدی به خودیِ خود نشان میدهد، اکنون فقط سینماهای تهران و در میان سالنهای سینمای پایتخت نیز عمدتاً پردیسهای سینمایی مستقر در مناطق مرکزی تا شمالی پایتخت متاثر از کثرت فیلمهای روی پرده، سوددهی دارند و وضعیت در سایر سالنها چندان مساعد نیست.
چنین تصور میشود که محافظه کاری بیش از حد در صدور پروانه ساخت و نمایش، این ذهنیت را در میان گروه اصلی تماشاگران سینما تقویت کرده که در این شرایط حاکم بر سینمای ایران نباید منتظر تماشای آثار شگفت انگیز و تأثیرگذار باشند که ارزش خرید بلیت سینما را داشته باشند. اتفاقی که برای شماری از فیلمها نظیر «نهنگ عنبر؛ سلکشن رویا» و «خانه دختر» رخ داد نیز میتواند این پرسش را برای برخی مخاطبان سینما ایجاد کند که وقتی کارگردان از سانسور شدید فیلمش میگوید و بازیگر یک فیلم میگوید فیلم را پس از سانسور ندیده، آیا ارزشش را دارد برای تماشای چنین فیلمهایی بلیت بخریم؟
در این زمینه، نمیتوان مدیریت ضعیف در حوزه اکران و چینش فیلمها را در رقم خوردن این وضعیت بیتأثیر دانست و نباید به نظر برسد، مهندسی اکران که از ابتدای سال 1396 و اکران نوروزی به اشتباه صورت پذیرفت، به صورت دومینووار تا انتهای پاییز تسری یافته و اکنون نیز فروش سینماها مطابق با رویه تاریخی تا انتهای سال رو به افول میگذارد و نجات گیشه سینما را در سال جاری دشوارتر از قبل خواهد کرد.
البته بعضی از دفاتر پخش که از گذشته تاکنون متهم به مسائل مختلفی بودهاند و خود سهمی از سالنهای سینما را دارند نیز در رقم خوردن این وضعیت بیتقصیر نیستند، چون برخی از دفاتر پخش به دلایلی نظیر مشکوک بودن آمار فروش اعلام شده از سوی صاحب سینما، حاضر به ارائه فیلم به برخی سالنهای سینما نمیشوند و این سالنها را از رونق میاندازند.
با وجود عدم آمار شفاف درباره مجموع فروش سینما در هشت ماه نخست سال 1396، برآوردهای خبرنگار «تابناک» حکایت از افت چشمگیر فروش نسبت به سال گذشته دارد. با توجه به عدم تولید حجم قابل توجهی از فیلمها که پاسخگوی سینماهای ایران برای سال آینده باشد و محافظه کاری بیش از حد در صدور پروانه ساخت و نمایش برای فیلمها در سال 1396، دورنمای اکران برای سال 1397 نیز روشن نیست؛ هرچند باید تا جشنواره فیلم فجر و رونمایی از ویترین سینمای ایران برای سال آینده صبر کرد.