نبود فرهنگ کار مناسب در کشور باعث شده است تا کارگریزی و کم کاری متاسفانه به یک عادت بد در نیروی کار جامعه تبدیل شود. کارگریزی عمومی و ضعف فرهنگ کار در جامعه که یکی از موانع موجود بر سر راه کسب و کارها می باشد، در یک سال اخیر به مانع جدی تری تبدیل شده است. در تابستان 97 شدت و ضعف این مانع در استان های مختلف، متفاوت بوده است.
به گزارش تابناک اقتصادی، یکی از موانع اصلی توسعه یافتگی در ایران موانع فرهنگی، به ویژه فرهنگ و اخلاق کار در ایران می باشد. از مهمترین علائمی که ضعف فرهنگ کار در ایران را نشان می دهد، موضوع کارگریزی است. کارگریزی مصادیق بسیاری دارد که این روزها در محیط های کار به وفور دیده می شود. از جمله این مصادیق می توان به گریز از محل کار، غیبت های پی در پی، مرخصی های روزانه و به خصوص مرخصی های ساعتی زیاد، بی انگیزگی در کار، اتلاف وقت در محل کار و ... اشاره کرد.
این کارگریزی در حالی در نیروی کار ایرانی دیده می شود و حتی متاسفانه رفته رفته در حال تبدیل شدن به یک ارزش در محیط های کاری می باشد که نیروی کار در کشور توسعه یافته ای مانند ژاپن، مردن از فرط کار زیاد را برای خود افتخار محسوب می کند.
نتایج گزارش پایش محیط کسب و کار که توسط اتاق بازرگانی ایران و با همکاری مرکز آمار ایران به صورت فصلی تهیه و منتشر می شود، نشان می دهد که در یک سال اخیر و از دید فعالان اقتصادی مولفه کارگریزی عمومی و ضعف فرهنگ کار در جامعه به یکی از موانع جدی بر سر راه کسب و کارها تبدیل شده است.
نتایج این گزارش از طریق پر شدن پرسشنامه هایی توسط فعالان اقتصادی در سراسر کشور به دست می آید. در این پرسشنامه ها 28 مولفه که به عنوان موانعی بر سر راه کسب و کارها مطرح می باشند، آورده شده است و فعالان اقتصادی بر مبنای اینکه آن مولفه چقدر بر کسب و کار آن ها تاثیرگذار بوده است عددی را بین صفر تا ده به آن مولفه اختصاص می دهند که عدد صفر بهترین ارزیابی و عدد ده بدترین ارزیابی ممکن می باشد.
نمودار زیر نشان می دهد که در یک سال گذشته عدد مولفه کارگریزی عمومی و ضعف فرهنگ کار در جامعه در حال افزایش بوده است و این یعنی اینکه از دید فعالان اقتصادی این مانع در یک سال گذشته به مانع جدی تری بر سر راه کسب و کارها تبدیل شده است. همان گونه که ملاحظه می شود در حالی که عدد این مولفه در تابستان 96، 5.50 بوده این میزان با رشدی 23.2 درصدی در تابستان 97 به 6.68 رسیده است. نکته حائز اهمیت در این نمودار جهش یکباره این مولفه در بهار 97 نسبت به زمستان 96 می باشد. البته اشاره به این نکته ضروری به نظر می رسد که شاید بخشی از این جهش یکباره به دلیل تغییر نام مولفه از "کارگریزي عمومی و استقبال نیروى کار از تعطیلی روزهاي کاري" به "کارگریزی عمومی و ضعف فرهنگ کار در جامعه" باشد که بر روی دیدگاه پاسخ دهندگان تاثیرگذار بوده باشد.
نمودار زیر میزان تاثیرگذاری مولفه کارگریزی عمومی و ضعف فرهنگ کار در جامعه را بر روی محیط کسب و کارهای استان های مختلف طی فصل تابستان 97 از دیدگاه فعالان اقتصادی نشان می دهد. همان گونه که ملاحظه می شود این مولفه در استان های بوشهر، مرکزی و اصفهان مانع جدی تری بر سر راه کسب و کارها بوده است و فعالان اقتصادی این استان ها نمره بالاتری به این مولفه در مقایسه با سایر استان ها داده اند. مولفه کارگریزی عمومی و ضعف فرهنگ کار در جامعه در استان های آذربایجان غربی، زنجان و کهگیلویه و بویراحمد در تابستان 97 در مقایسه با سایر استان ها کمتر بر روی محیط کسب و کار تاثیرگذار بوده است.
به هر صورت باید علاوه بر موانع خارجی بر سر راه کسب و کارها مانند تحریم های خارجی به این گونه موانع داخلی نیز توجه جدی شود.