واکنش‌های جهانی به دیپلماسی فعال ایران در سازمان ملل

هفتاد و چهارمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد، فرصتی دوباره بود تا جمهوری اسلامی ایران و کشور‌های منطقه‌ای بر سر یک چهارچوب مشترک در زمینه امنیت منطقه‌ای به توافقی دست یابند. در این میان، حسن روحانی رئیس جمهور و محمدجواد ظریف وزیر خارجه کشورمان، دیپلماسی فعالی برای ارائه ابتکار صلح هرمز در پیش گرفتند. ابتکاری که در سخنان روحانی در مجمع عمومی از آن رونمایی شد.

به گزارش «تابناک»؛ روحانی در بدو ورود به نیویورک و همچنین در دیدار‌هایی که با سران کشور‌های فرانسه، پاکستان، ژاپن، انگلیس، آلمان، اسپانیا، سوئد و سوییس و سایر کشورها داشت، اقدام به تشریح بخش‌هایی از «ابتکار صلح هرمز» کرد و سران کشور‌های جهان نیز از این طرح ایران استقبال کرده‌اند.

ابتکار صلح هرمز راه حل تهران برای کاهش یا حتی پایان دادن به تنش های موجود در منطقه است و می خواهد راه حل مشکلات منطقه را از درون خود منطقه پیدا کند.

حسن روحانی، رئیس جمهور کشورمان در هفتادوچهارمین نشست سازمان ملل با بیان اینکه «من به نمایندگی از ملت و کشورم، اعلام می‌کنم که پاسخ ما به مذاکره تحت تحریم، نه می‌باشد، گفت: ایران هرگز با دشمنی که می‌خواهد با سلاح فقر، فشار و تحریم ایران به تسلیم وادارد، مذاکره نخواهد کرد.

وی با دعوت همه کشورهای متأثر از  تحولات خلیج فارس و تنگه هرمز به «ائتلافِ امید» تصریح کرد: راه حل صلح در جزیره‌العرب، امنیت در خلیج فارس و ثبات در خاورمیانه را باید در درون خاورمیانه جستجو کرد و نه در بیرون آن.

واکنش ها به سخنان روحانی و طرح صلح هرمز

مورگان اورتگاس، سخنگوی وزرات امور خارجه آمریکا در پیامی توییتری در واکنش به اظهارات حسن روحانی، رئیس جمهور ایران در سازمان ملل گفت: رئیس جمهور روحانی می‌خواهد که دنیا به ایران احترام بگذارد. حکومت ایران باید خود این احترام را کسب کند. آن‌ها می‌توانند از آزاد کردن آمریکایی‌ها و دیگر گروگان‌ها شروع کنند.

«آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان نیز در مورد پیشنهاد ائتلاف امید یا طرح صلح هرمز، گفت: با علاقه مندی این ابتکار را بررسی خواهد کرد و از هر اقدام مدبرانه برای کاهش تنش ها در منطقه حمایت می کند.

شبکه راشا تودی درباره سخنرانی رئیس جمهوری نوشت: پرزیدنت روحانی تأکید کرد هیچ مذاکره‌ای در حالی که تحریم‌ها جاری باشند، انجام نخواهد شد. وی گفت پاسخ ما به شما این است که هرگونه مذاکره تحت تحریم منفی است!

 شبکه تلویزیونی NBN لبنان نیز از قول رئیس جمهور کشورمان نوشت: روحانی در سخنرانی خود در سازمان ملل گفت تنها راه بازگشت به مذاکره برداشتن تحریم‌هاست.

 پایگاه خبری فایننشال پست با تیتر "آمریکا برای دست‌یابی به توافق با ایران باید بهای بیشتری بپردازد"، آن بخش از سخنان روحانی را که در خصوص شرایط مذاکره با آمریکا سخن می‌گفت، منتشر کرده است.

خبرگزاری صهیونیستی اورشلیم پست با تیتر "یک اشتباه می‌تواند آتشی بزرگ را برافروزد" به انتشار سخنان رئییس‌جمهور کشورمان پرداخته است.

تایم نیز نوشت: ایران {روحانی} می‌گوید با وجود تحریم‌ها مذاکره‌ای درباره توافق هسته‌ای انجام نخواهد شد. در ادامه این گزارش آمده است:  رئیس جمهور ایران، آمریکا را به تروریسم بی رحمانه اقتصادی و دزدی دریایی بین المللی متهم کرد.

بلومبرگ نیز نوشت: روحانی می‌گوید ایران از ورود به مذاکره با آمریکا امتناع می‌ورزد، چون تحت «تروریسم اقتصادی بی رحمانه» قرار دارد. رئیس جمهور ایران تأکید کرد پاسخ ما به هرگونه مذاکره با وجود تحریم، منفی است. ما هرگز با دشمنی که می‌خواهد با فقر ایران را تسلیم کند، مذاکره نخواهیم کرد.

شبکه تلویزیونی سی ان ان نیز به بررسی کلیدی ترین بخش سخنان رئیس جموری کشورمان پرداخت. خبرنگار  این شبکه پاسخ منفی ایران به مذاکره تحت فشار و تحریم و نیز طرح ابتکار صلح هرمز را مهمترین محورهای سخنان روز چهارشنبه حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران در مجمع عمومی سازمان ملل متحد توصیف کرد و گفت، معتقد است این جمله که ایران تحت فشار و تحریم مذاکره نمی کند، کلیدی ترین بخش سخنان رئیس جمهور ایران بود.

مطلب مهم دیگر در سخنرانی رئیس جمهوری ایران، ارائه  و طرح " ابتکار صلح هرمز" بود که دیگر کشورهای همسایه را به صلح دعوت می کرد و حال باید منتظر واکنش کشورهای پیرامون خلیج فارس ماند.

در ادامه رویترز در گزارشی از سخنرانی امروز حسن روحانی رئیس جمهوری در هفتاد و چهارمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل، به نقل از وی نوشت: اگر آمریکا می خواهد توافقی فراتر از توافق هسته ای سال ۲۰۱۵ که آن را ترک کرده به دست  آورد، "باید بیشتر بدهد".

شبکه خبر فرانسه هم گزارش کرد: روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل خطاب به اروپایی هایی که خواستار دیدار دونالد ترامپ و او شدند، پاسخ داد: عکس های یادگاری آخرین ایستگاه از مذاکره است، نه اولین.

خبرگزاری آمریکایی آسوشیتدپرس نیز نوشت: روحانی آمریکا را به "تروریسم بی رحمانه اقتصادی" و "راهزنی بین المللی" متهم کرد. این رسانه در ادامه از قول روحانی نوشت: ایران مادامی که تحریم ها برقرار است، در مسأله هسته ای مذاکره نمی کند.

خبرگزاری فرانسه نیز همچون دیگر خبرگزاری های غربی به بخش هسته ای سخنرانی روحانی توجه کرد و همچون آسوشیتدپرس به نقل از وی نوشت: تا زمانی که تحریم ها برقرار است مذاکره ای با آمریکا انجام نمی شود. روحانی همچنین گفت که علاقه ای به انداختن "عکس یادگاری" با دونالد ترامپ ندارد.

همچنین رادیو بین المللی فرانسه در بازتاب اظهارات رئیس جمهوری در مجمع عمومی سازمان ملل نوشت: ایران از مذاکره با آمریکا تا زمانی که تحریم ها وجود داشته باشد، امتناع می کند. این رسانه فرانسوی گزارش کرد: حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران روز چهارشنبه در مجمع عمومی سازمان ملل گفت: ایران با آمریکا تا زمانی که تحریم هایی را علیه تهران اعمال می کند، مذاکره نخواهد کرد.

در همین حال فرانس ۲۴ نیز در بازتاب سخنان رئیس جمهوری ایران از مبدأ نیویورک گزارش داد: رئیس جمهوری ایران در نطق خود به ابتکار "ائتلاف امید" اشاره کرد که در آن کشورهای منطقه خلیج فارس را به تأمین امنیتی مستقل فرا خواند که عبور امن انرژی از این منطقه را نیز دربر می گیرد.

خبرنگار این رسانه تصویری فرانسوی افزود: در همین حال حسن روحانی تمامی درهای مذاکره را تا زمانی که تحریم ها برداشته نشوند، بست؛ گرفتن عکس چیزی است که پس از رسیدن به یک توافق گرفته می شود و نه در آغاز مذاکره؛ این کاملا روشن از سوی رئیس جمهوری ایران بود.

در ادامه بازتاب ها، روزنامه فرانسوی لو فیگارو هم با بازتاب اظهارات رئیس جمهوری ایران در مجمع عمومی سازمان ملل نوشت:‌ روحانی خطاب به آمریکایی ها گفت: به جای نمایشِ مذاکره، به واقعیتِ مذاکره بازگردید. او گفت: برای اینکه مذاکرات انجام شود، ما باید به توافق نامه ها احترام بگذاریم. لو فیگارو از قول حسن روحانی نوشت: برجام، حداقل بود؛ اگر بیشتر می‌خواهید، باید بیشتر بدهید.

لوفیگارو همچنین افزود: رئیس جمهوری ایران همچنین به دنبال حملات ۱۴ سپتامبر به تأسیسات نفتی سعودی که واشنگتن، آن را به تهران نسبت داده بود، از عربستان سعودی خواست که عملیات نظامی خود را در یمن متوقف کند. امنیت عربستان با متوقف کردن تجاوزها در یمن و نه دعوت از بیگانگان به مداخله در این کشور تضمین می شود.

در ادامه نیز شبکه تلویزیونی الجزیره انگلیسی گزارش داد: پیامی که داده شده این بود، ایران در منطقه و عرصه بین الملل بازیگری کوچک نیست. این شبکه افزود: اکنون دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا تحت فشار و استیضاح قرار گرفته و این در حالی است که ایران توانسته جایگاه خود را ارتقا بخشد. این شبکه درباره اقدام جسورانه جمهوری اسلامی در سرنگونی پهپاد آمریکایی بر فراز آب های ایران اضافه کرد : ایران توانست پهپاد (جاسوسی) آمریکایی را سرنگون کند، نفتکش خود را به خوبی از جبل الطارق آزاد کند و همچنان نفتکش انگلیسی را که به طرز موفقیت آمیزی آنرا توقیف کرد، همچنان در اختیار داشته باشد.

شبکه فاکس نیوز نیز با اشاره به سخنرانی رئیس‌جمهور کشورمان نوشت که روحانی آمریکا را به تروریسم اقتصادی متهم و احتمال مذاکره با این کشور را به کلی رد کرده است.

طرح صلح هرمز چیست؟

طرح ابتکارصلح هرمز یکی از هشت طرح ابتکاری ایران در سازمان ملل متحد است که به دنبال ایجاد جهانی امن و درچهارچوب سیاست صلح طلبی و تعامل مؤثر و سازنده ایران با منطقه و جهان است. این طرح که برای نخستین بار از سوی رئیس جمهوری در روز ۳۱شهریور و سالگرد دفاع مقدس در حرم امام مطرح شد، واجد ویژگی هایی برای ایجاد ساز و کار همکاری امنیت جمعی خواهد بود.

حسن روحانی در مراسم گرامیداشت هفته دفاع مقدس در حرم امام راحل گفت: ما امسال در سازمان ملل متحد با شعار ائتلاف امید، هرمز، صلح برای منطقه و ابتکار صلح هرمز حضور خواهیم داشت.

ما طرحی را در روزهای آینده در سازمان ملل پیش روی جهانیان خواهیم گذاشت که ایران با همکاری کشورهای مختلف می‌تواند و اعلام می‌کند که امنیت خلیج فارس دریای عمان و تنگه هرمز را با کمک کشورهای منطقه ایجاد کند و به دنیا اعلام می‌کند حضور نیروهای خارجی برای منطقه و آبراهه های خارجی و امنیت کشتیرانی و امنیت نفت و انرژی مشکل زا و خطرناک باشد.

رئیس جمهوری تصریح کرد: مسیر و راه ما ایجاد وحدت و هماهنگی با کشورهای منطقه است، آن هایی که می‌خواهند حوادث منطقه را به ایران نسبت دهند، همانند همه دروغ های افشا شده آنان است. اگر راست می‌گویند و دنبال امنیت منطقه هستند این همه سلاح و هواپیما و بمب و سلاح های خطرناک به منطقه ارسال و منطقه ما را تبدیل به مسابقه تسلیحاتی در این منطقه نکنند. اگر واقعا به دنبال امنیت منطقه هستند از این منطقه فاصله بگیرند.

همچنین "محمد جواد ظریف" وزیر امورخارجه کشورمان در نشستی با خبرنگاران، ابتکار جمهوری اسلامی برای امنیت تنگه هرمز و خلیج فارس را تشریح و بر لزوم همکاری هشت کشور منطقه برای پیاده کردن آن تأکید نمود.

ظریف گفت که طرح پیشنهادی ایران تشکیل ائتلافی متشکل از کشورهای ساحلی خلیج فارس یعنی عراق، ایران، عربستان سعودی، بحرین، قطر، کویت، امارات و عمان زیر نظر سازمان ملل برای تأمین امنیت خلیج فارس است.

وی افزود: این ابتکار چرخشی از مفهوم خرید امنیت به سمت اتکا به خود مردم منطقه و همکاری میان آنهاست. اینها بنیان امنیت در منطقه هستند و بدون آنها امنیت، خیالی دست نیافتنی در منطقه خواهد بود.

وزیر امور خارجه ایران تصریح کرد: اعضای اولیه این ائتلاف را ایران، عراق، عربستان، کویت، قطر، عمان، بحرین و حتی یمن تشکیل خواهند بود.

ظریف پیش از این در توئیتی، هفت ابتکار پیشین دیپلماتیک ایران را در سطح جهانی و منطقه‌ای برای راه حل گفت‌وگوی مسالمت آمیز برشمرد.

پیشنهادهای جمهوری اسلامی ایران را می توان در هفت عنوان «امنیت در خلیج فارس (۱۹۸۵)، گفت و گوی تمدن‌ها (۱۹۹۷)،جهان علیه خشونت (۲۰۱۳)، مجمع گفت و گوی منطقه‌ای (۲۰۱۴)، طرح صلح یمن (۲۰۱۳)، فرآیند آستانه (۲۰۱۷)، پیمان منطقه‌ای عدم تجاوز(۲۰۱۹)» برشمرد.

به نظر می رسد، طرح ابتکار صلح هرمز نیز در راستای ابتکارات پیشین سیاست خارجی ایران به نوعی یک همکاری دسته جمعی درون منطقه ای، امنیت درون زا بدون خرید امنیت از خارج باشد.