۳۸۹ هزار میلیارد تومان هزینه شد، اما تیر به هدف نخورد!

در سال 1387 مطابق با بررسی های صورت گرفته مشخص شد که تقریباً 70 درصد از جمعیت کشور تنها می توانند حدود 30 درصد از یارانه های پرداختی در کالاهای مختلف را مصرف کنند و 30 درصد باقیمانده جمعیت هم 70 درصد از این یارانه ها را مصرف می کنند.

به گزارش تابناک اقتصادی، با این وضعیت دولت نهم تصمیم گرفت که سر و سامانی به این اوضاع بدهد و به همین منظور در دی ماه سال 1387 محمود احمدی نژاد رئیس دولت نهم لایحه هدفمندی یارانه ها را به مجلس برد. پس از ماه ها چالش بر سر این لایحه، سرانجام یک سال بعد یعنی در دی ماه 1388 مجلس آن را به تصویب رساند و در اردیبهشت 1389 طرح هدفمندی یارانه ها در سه استان ایلام، گیلان و خراسان شمالی به صورت آزمایشی به اجرا درآمد. درست 7 ماه بعد از اجرای آزمایشی، در آذر ماه 1389 این طرح به صورت جامع در کل کشور اجرا شد.

در آذر ماه سال جاری طرح هدفمندی یارانه ها نهمین سال تولد خود را جشن خواهد گرفت و این در حالی است که این طرح باید در سال 1394 پایان می یافت! حالا در نهمین سال طرح هدفمندی یارانه ها مرکز پژوهش های مجلس گزارشی را منتشر کرده است و در مورد دخل و خرج قانون هدفمندی یارانه ها از سال 1389 تا پایان سال 1397 آماری قابل تاملی را ارائه نموده است که در ادامه به این آمار اشاره خواهد شد.

جدول زیر میزان منابع سازمان هدفمندسازی یارانه های را بین آذر ماه 1389 تا انتهای سال 1397 نشان می دهد. همان گونه که ملاحظه می شود منابع سازمان هدفمندسازی یارانه ها در طی این مدت حدود 390 هزار میلیارد تومان بوده است که 73.3 درصد آن از محل تعیین شده در قانون هدفمندکردن یارانه ها تامین و مابقی آن از بودجه عمومی (23.3 درصد)، استقراض از بانک مرکزی (2 درصد) و برداشت از صندوق توسعه ملی (1.7 درصد) تامین شده است.

جدول دوم نیز نشان می دهد که بین آذر ماه 1389 تا پایان سال 1397 چقدر از منابع طرح هدفمندسازی یارانه ها، مصرف شده است و به عبارت بهتر مصارف سازمان هدفمندسازی یارانه ها در مدت مذکور چگونه بوده است. در این سال ها 389 هزار میلیارد تومان از درآمدهای سازمان هدفمندی مصرف شده است که نزدیک به 90 درصد این هزینه ها صرف پرداخت یارانه های نقدی شده است و این در حالی است که باید طبق آنچه که در قانون هدفمند کردن یارانه ها مقرر شده بود تنها 50 درصد از درآمدهای این طرح برای کمک به خانوارها پرداخت می شد و از 50 درصد باقیمانده نیز 30 درصد برای کمک به تولید و 20 درصد نیز برای جبران هزینه های دولت پرداخت می شد که در این سال ها این نسبت ها هرگز رعایت نشده است.

حالا پرسش این است که آیا این طرح توانست به اهداف خود برسد؟

گزارش مرکز پژوهش های مجلس در بخش جمع بندی خود به این پرسش پاسخ داده است. در ابتدای بخش جمع بندی ذکر شده است: قانون هدفمندی یارانه‌ها به اهداف خود شامل عادلانه ‌کردن نظام توزیع یارانه‌ها، افزایش کارآیی اقتصادی، افزایش رفاه، کاهش زمینه قاچاق سوخت، کاهش هزینه‌ های دولت و حفظ محیط زیست دست نیافته است.

این یعنی 389 هزار میلیارد تومان در طرح هدفمندی یارانه ها از محل درآمدهای این طرح هزینه شد اما این طرح به اهداف خود نرسید!