چرا اساسنامه تازه خانه سینما در مجمع عمومی به تصویب نرسید؟

مجمع عمومی خانه سینما به قصد تصویب اساسنامه این نهاد به عنوان مقدمه برگزاری مجمع انتخاب هیات مدیره جدید در حالی برپا شد که شماری از اعضای مجمع، نقدهای جدی به متن تازه اساسنامه وارد دانستند تا در نهایت جمع بندی برای تصویب این اساسنامه شکل نگیرد و همه چیز به بررسی در یک کارگروه کارشناسی و مجمع عمومی دیگری موکول شود؛ اما کدام بخش‌های مجمع می‌تواند نگرانی را نزد اعضای جامعه اصناف سینمای ایران در پی داشته باشد؟

به گزارش «تابناک»؛ خانه سینما دو مجمع عمومی مهم پیش روی دارد تا پس از چند سال، بالاخره وضعیت قطعی این مجموعه صنفی مشخص شود. مجمع عمومی فوق العاده که قرار بود ۱۹ اسفندماه ۱۳۹۸ برپا شود، به دلیل منع برگزاری اجتماعات از جمله مجامع عمومی از سوی ستاد ملی کرونا، اکنون امروز -هشتم تیرماه- برپا شد، نخستین مجمع است و دستور کار آن، تصویب اساسنامه تازه با صنوفی است که در وزارت کار ثبت شده‌اند و کد لازم را از وزارت کار دریافت کرده‌اند.

بر اساس اطلاعات «تابناک» هفده صنف از سی و دو تشکل صنفی سینما تا زمان برگزاری مجمع موفق به دریافت کد صنفی از وزارت کار شدند. با احتساب اینکه سینماداران یکی از سی و دو صنف خانه سینما در دوره جدید قصد ندارند در کنار صنوف قرار بگیرند و ماهیت وجودی‌شان را به عنوان بخش توزیع، متفاوت با بخش تولید قلمداد می‌کنند، چهارده صنف نتوانستند کد صنفی دریافت کنند و در مجمع عمومی امروز حق رای داشته باشند.

پیگیری‌های «تابناک» حکایت از آن دارد که برپایی مجمع عمومی امروز خانه سینما به تصویب اساسنامه تازه جامعه اصناف سینمای ایران، به عنوان مقدمه‌ای برای برگزاری مجمع عمومی دوم و تعیین هیات مدیره تازه این نهاد منجر نشده و این تلاش بی‌فرجام مانده و به زمانی دیگر موکول شده که اصلاحات مورد نظر اعضای مجمع برای رفع نگرانی‌هایشان اعمال شود. نقد اصلی به نهادی است که تام و تمام طرف ارتباط با خانه سینما در نظر گرفته شده و این دورنمای صنفی و اقتصادی نگران کننده‌ای را پیش آورده است.

خانه سینما از ابتدا تاکنون در ارتباط با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود و به عنوان یک مجموعه فرهنگی و هنری از مزایای این تعریف نظیر معافیت‌ها و کمک‌ها برای انتقال به اقشار ضعیف نیز برخوردار بود اما اکنون با اساسنامه تازه ورق برمی‌گردد. شاید مهم‌ترین نکته در بند الف ماده هشت پیش نویس اساسنامه تازه آمده باشد: «تشکل‌های اصناف صنعت فیلم ایران که بر اساس قانون کار، تشکیل و در مرجع قانونی (وزارت کار) ثبت شده و یا پس از این در اجرای تصویب نامه شماره ۱۰۵۵۶۹ / ت ۵۶۹۱۴ ه مورخ ۹۸/۸/۲۲ هیات وزیران، به ثبت برسد و دارای شناسه ملی باشد.»

انجمن‌های صنفی هنری مطابق با این اطلاعیه تا ۱۱ شهریور ۹۹ فرصت ثبت دارند

این بند تاکید دارد تنها مرجع قانونی وزارت کار است و عملاً وزارت فرهنگ و ارشاد از معادلات خانه سینما کنار گذاشته می‌شود. این اقدام از جهتی به نفع صنوف سینمایی است، چرا که سطح مداخلات دولتی و یا تلاش برای این مداخلات در صنوف سینمایی که در دوره‌ای به تعطیلی خانه سینما منجر شد و در دوره‌هایی مدیران خانه سینما را به کارمند وزارت فرهنگ و ارشاد تقلیل داد، به شدت کاهش می‌دهد اما تبعاتی نیز برای صنوف سینمایی در پی خواهد داشت که به اقتصاد سینما مرتبط است و از قضا این بخش، چالش‌زا شده است.

در ویرایش ششم پیش نویس اساسنامه (از اینجا می‌توانید دانلود کنید) به جزئیات خوبی اشاره و بسیاری از ملاحظات کنونی دیده شده اما همان بخش وزارت کار، چالش برانگیز شده است. اگر این اساسنامه تصویب شود و صنوف در شمول قانون کار قرار گیرند، عملاً باید روابط کارگر و کارفرما در قراردادها و معادلات خانه سینما لحاظ شود. این موضوع بدین معناست که باید تمامی ملاحظات از ارائه لیست بیمه تا تعطیلی در روزهای تعطیل سال و مرخصی، زمان هشت ساعته فعالیت در روز و... در قراردادهای سینمایی در نظر گرفته شود که با ذات تولید در سینمای ایران تناقض‌های جدی دارد.

همچنین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌تواند بیمه هنرمندان را قطع و طرف حساب بیمه را بیمه تامین اجتماعی و مسئول پرداخت حق بیمه را تهیه کنندگان به عنوان کارفرما در پروژه‌های سینمایی اعلام کند. با توجه به آنکه اغلب سینماگران در دوره‌های چند ماهه در سال مشغول فعالیت در پروژه‌ها هستند و مدل کارگاهی در سینما به ویژه در تولید فیلم‌های سینمایی حاکم نیست، این شیوه می‌تواند عملاً اهالی سینما را از خدمات کنونی بیمه بی‌بهره کند و به سمت بیمه خویش‌فرما سوق دهد که هزینه قابل توجهی در پی دارد.

از سوی دیگر بسیاری از فعالیت‌های صنفی در سینما متکی به قراردادهای بلندمدت و مستمر نیست و اساس فعال در عرصه هنری بودن با چنین تعابیری سازگار نیست، حال آنکه در ماده هفت این اساسنامه یکی از شرایط عمومی عضویت در صنوف سینمایی «اشتغال مستمر به حرفه مرتبط با تشكل صنفي مربوط...» ذکر شده است. با این اوصاف به عنوان نمونه ناصر تقوایی یا بهرام بیضایی که سال‌هاست فیلمی نساخته‌اند نمی‌توانند عضو صنف کارگردانان سینمای ایران باشند، چرا که اساساً قراردادی ندارند که به عنوان اسناد مثبته اشتغال به فعالیت هنری ارائه نمایند.

همچنین مباحث مالیاتی نیز با توجه به تعاریف تازه مطرح شده که می‌تواند جزو چالش‌های اساسنامه تازه تلقی شود، باید در آنها مداقه نمود. مطابق با اطلاعیه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، انجمن‌های صنفی هنری مطابق با این اطلاعیه تا یازدهم شهریور 99 فرصت ثبت دارند. باید صبر کرد و دید تا این تاریخ، اساسنامه دستخوش چه تغییراتی می‌شود.