مصطفی گودرزی
به گزارش «تابناک»، یک «فیوز» کوچک و کند به انتهای همه کروموزومهای ما متصل است و با افزایش سن، هر یک از سلولهای ما بیشتر و بیشتر دچار ضعف آن به اصطلاح فیوز میشوند.
محققان کره جنوبی نشان دادهاند که این فیوز که به تلومر معروف است در سلولهای افراد مسن که نسبتاً سالم هستند اما علائم اولیه علائم افسردگی و کاهش عملکرد شناختی مانند کاهش حافظه را دارند، به طور غیرعادی کوتاه میشود.
کارآزمایی تصادفیسازیشده و کنترلشده شواهد بیشتری برای فرضیه پیری تلومر ارائه کرده است، که نشان میدهد همه سلولها به نقطهای میرسند که پس از آن که دیگر تقسیسم شدنشان دچار مشکل میشود.
تلومرها اساساً «ساعتهای مولکولی» هستند که وقتی به صفر نزدیک میشوند، کهنسالی زیستی ما هم تشدید پیدا میکند و به نظر میرسد که رو به صفر رفتن آنها با استرس مزمن و احتمالاً افسردگی تسریع میشود.
تلومرها توالیهای تکراری DNA هستند که در انتهای کروموزومها، روکشهای محافظی را تشکیل میدهند. هر بار که سلول تقسیم میشود و تکثیر میشود، تلومرها کمی کوتاهتر میشوند و ویژگیهای محافظتی آنها کاهش مییابد. وقتی تلومرها در نهایت به پایان خود میرسند، تقسیم سلول متوقف میشود.
بر اساس این فرضیه، اگر سیستم بازیافت بدن سلولهای با تلومر از دست رفته را پاک نکند، آنها میتوانند یک «ارتش» تشکیل دهند که ممکن است تقریباً در هر جایی از بدن به بیماری منجر میشود.
مطالعات متعدد نشان دادهاند که طول تلومرها در افراد مسنتر با اختلالات شناختی و افسردگی همخوانی نزدیکی دارد.
عوارض فیزیکی افسردگی مزمن یا ارتباط آن با التهاب توضیحگر این است که چرا پیری در مغز و تلومرهای برخی از افراد مسن شتاب بیشتری دارد.
تحقیقات جدید از کره جنوبی از این تفسیر حمایت میکند. این کارآزمایی شامل ۱۳۷ داوطلب بین ۶۰ تا ۷۹ سال بود. در نهایت، کسانی که علائم افسردگی را تجربه کرده و از مشکلات شناختی شکایت داشتند، احتمال بیشتری داشت که تلومرهای کوتاهتری داشته باشند.
این تلومرهای کوتاهتر همچنین با افزایش سطح اینترلوکین-۶ (IL-6) مرتبط بودند که میتواند به عنوان یک سیتوکین پیش التهابی و همچنین یک میوکین ضد التهابی در خون عمل کند.
التهاب مزمن در سالهای اخیر به یکی از مظنونان اصلی بسیاری از بیماریهای مرتبط با افزایش سن، از جمله آلزایمر تبدیل شده است.
امروزه، افسردگی به طور قابل توجهی خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش میدهد و با افزایش نشانگرهای التهابی مانند IL-6 با زوال عقل مرتبط است .
اما مکانیسم دقیق ارتباط تلومرهای کوتاهتر با افسردگی، زوال شناختی و سایتوکاینهای التهابی نامشخص است.
این فقط یک همبستگی است، و به دانشمندان نمی گوید که علت و معلول کدام است. به احتمال زیاد هر دو بر هم اثر میگذارند.
به عنوان مثال، سلول هایی که تلومرهای کوتاه شده دارند، بیشتر احتمال دارد سیتوکین های التهابی مانند IL-6 ترشح کنند. در همین حال، التهاب مزمن با درجه پایین باعث شتاب گرفتن کوتاهی تلومرها میشود.
منبع: 1pezeshk
