تاریخ کارآفرینی در ایران به دهه 30 شمسی برمیگردد؛ زمانی که کارآفرینان صنعتی مانند خلیل ارجمند و متقی ایروانی کسبوکارهای بزرگی مانند ارج و کفش ملی را راه انداختند و تحولی بزرگ در صنعت ایجاد کردند. بعد از آن شاهد دورههای مختلفی از کارآفرینی در ایران بودیم. در این مطلب نوعی از کارآفرینی را معرفی میکنیم که در حوزه خیاطی شاید کمتر درباره آن شنیده باشید.
کارآفرینی بر بستر اینترنت
پس از دوره کارآفرینان صنعتی، با ورود اینترنت، نسل جدیدی از کارآفرینان به وجود آمدند که بر بستر اینترنت، استارتاپهای ایرانی را شکل دادند. استارتاپهایی که در این فضا رشد کردند خدمات فناورانه و جدیدی را بر بستر اینترنت ارائه کردند که تا به حال وجود نداشتند. آغاز دهه 90 شمسی، سرآغاز تحولات بزرگی در کسب و کارهای ایرانی بود که منجر به راه اندازی استارتاپهای موفق شد. بسیاری از این استارتاپها در سالهای گذشته آنقدر رشد کردند که بعضی از آنها حالا برای بیش از هزار نفر به طور مستقیم اشتغالزایی کردهاند.
فناوری در خدمت کسب و کارهای سنتی
پس از شکلگیری استارتاپها، نسل دیگری از کارآفرینان به میدان آمدند که با استفاده از اینترنت، کسبوکارهای سنتیتر را تقویت کردند و توسعه دادند؛ کسبوکارهایی که پیش از این به شکل سنتی وجود داشتند، اما ورود اینترنت آنها را متحول کرد.
خیاطی و آموزش خیاطی یکی از این کسب و کارها بود. کسبوکاری با حوزه جغرافیایی و زمانی گسترده که در سالهای دورتر، آموزش به شیوه سینهبهسینه در آن مرسوم بود، در پنج دهه اخیر کلاسهای و آموزشگاههای خیاطی به آن وارد شدند و پس از آن نیز شاهد ورود مجلات آموزش خیاطی بودیم.
خیاطی فناورانه
گسترش اینترنت به توسعه این کسبوکار هم کمک کرد و باعث تحول در این صنعت شد. صفحات آموزش خیاطی در شبکههای اجتماعی ایجاد شدند و اینستاگرام به یکی از پایگاههای آموزش خیاطی تبدیل شد. تا اینجا اما هنوز مجموعهای که بهطور مدون، سرفصلبندیشده و منظم آموزشهای خیاطی را در فضای اینترنت در اختیار هنرجویان قرار بدهد وجود نداشت.
تحول در آموزش خیاطی
سال 99 شاهد اتفاقی جدید در این زمینه بودیم. معصومه محمدی القار که در 25 سال گذشته، تجربه همه روندهای آموزش خیاطی را داشت، وبسایتی آنلاین ایجاد کرد که هر ایرانی در هر جایی از دنیا بتواند به این آموزشها دسترسی داشته باشد.
او کسی بود که پس از 25 سال دبیری آموزش و پرورش، در سال 99 سایت «دوخت برتر» را تاسیس کرد و در چهار سال گذشته هزاران کارآفرین را به بازار کار دوختودوز هدایت کرد. البته مجموعه دوخت برتر در سالهای پیش از آن، با مجله آموزشی در حوزه خیاطی کار خود را شروع کرده بود و پس از آن وارد فضای مجازی نیز شده بود.
حالا بیش از 70 هزار نفر آموزشهای محمدی را دیدهاند و بیشتر از 250 ساعت آموزش خیاطی در اختیار هنرآموزان قرار گرفته است تا بتوان گفت دوخت برتر به پیشرفتهترین و بزرگترین مجموعه آموزش خیاطی در ایران تبدیل شده است.
ورود زنان کارآفرین به بازار کار
او میگوید، هدفش در آغاز کار این بوده که آموزش رشته خیاطی را در سطح کشور بهطور اصولی و علمی توسعه بدهد و این صنعت را متحول کند؛ اتفاقی که معتقد است تا اینجای کار با وجود چالشهای زیادی که پیش روی کارآفرینان وجود دارد، افتاده است.
برخی از هنرجویان برای دوخت و دوزهای شخصی دورههای آموزشی را پشت سر میگذارند، اما بیشتر آنها پس از آموزش، وارد بازار کار میشوند. محمدی القار میگوید: «ورود زنان کارآفرین به بازار کار و استفاده از زمان برای کسب درآمد، مهمترین انگیزه تیم دوخت برتر برای توسعه فعالیت در سالهای گذشته بوده است.»
دورههای آموزشی خیاطی آسان، تکنیکهای طلایی دوخت (راستهدوزی)، نازکدوزی، مانتو دوزی، آموزش خیاطی متد ترک و پکیجهای آموزشی طراحی لباس و رنگشناسی، بچهگانهدوزی، لباس عروس، الگوی برتر، بافندگی و… خدماتی است که «دوخت برتر» در اختیار هنرجویان ایرانی خیاطی در ایران و جهان قرار میدهد.
تهیه این دورهها و آموزش هنرجویان توسط تیمی بزرگ صورت میگیرد؛ تیمی که آموزش آنها برای مربیگری نیز در دوخت برتر صورت گرفته و حرفهایترین مربیان آموزش خیاطی را تربیت کرده است. در حال حاضر علاوه بر اشتغالآفرینی برای هنرجویان، دویست نفر در مجموعه دوخت برتر مشغول به کارند؛ مجموعهای که از شهر گرگان پا گرفت، با آموزش خیاطی برای ایرانیان در ایران و جهان توسعه پیدا کرد و در چشمانداز پیش رو، به آموزش خیاطی در کشورهای منطقه میاندیشد.
آموزش کسب درآمد، پس از آموزش خیاطی
هنرجوها در مسیر آموزش و پیشرفت یاد میگیرند که چطور پس از آموزش، به کسب درآمد و خودکفایی برسند؛ این مهمترین هدفی است که محمدی القار میگوید از آموزش هنرجویان دنبال میکند. محمدی القار که بیش از 100 عنوان کتاب آموزشی خیاطی منتشر کرده، میگوید: «برای هنرجویانی که در ابتدای راه برای ورود به بازار کار خیاطی هستند دورههای آموزشی رایگان در وبسایت قرار گرفته تا پس از آموزش این دورهها، چنانچه دورهها برایشان مفید بود، آموزشهای حرفهایتر را پشت سر بگذارند.»
حرفهایتر شدن در خیاطی نیاز به آموزش و بهروز شدن مداوم دارد. برای همین منظور، دوخت برتر در بلاگ این مجموعه مطالب آموزشی در اختیار هنرجویان قرار داده است.
معصومه محمدی القار با این آموزشها مسیر تازهای پیش روی کارآفرینان قرار داده؛ مسیری که بهگفته او، باید حرفهای و هموار باشد تا افراد بیشتری را وارد این بازار بزرگ کار کند. در حال حاضر این افراد محدود به ایرانیان است اما در چشمانداز پیش رو، معصومه محمدی برای ورود به بازارهای خارجی و کارآفرینی در سطح بینالمللی برنامهریزی میکند و آموزش خیاطی برای هنرجویان ترکیهای، نخستین قدم او برای این هدف است.
