به گزارش تابناک به نقل از ایسکانیوز، آزاد شدن «بهلول» قاتل دختر ۱۶ سالهای به نام شیما که ۲۶ مرداد ۱۳۹۸ ناپدید شد، موجی از نگرانیها به وجود آورده است. کارزاری هم با بیش از ۱۰۰ هزار امضا به راه افتاده و نویسنده درخواست کرده که این مجرم به زندان بازگردد.
«شیما» در کنار پدرخوانده و مادرخوانده خود زندگی میکرد اما طبق قانون ولی دم پدر و مادر واقعی وی هستند و درحالی که پدرخوانده و مادرخوانده در انتظار قصاص بودند، مادر و پدر واقعی با دریافت پول رضایت دادند و «بهلول» از نظر جنبه عمومی جرم به هشت سال زندان متهم شد.
بهلول پس از صدور این رای به حکم اعتراض کرد که پرونده به دیوان عالی کشور فرستاده شد اما قضات اعتراض وی را نپذیرفتند و مهر تایید بر حکم صادر شده زدند. در این شرایط پرونده به شعبه اجرای احکام دادسرای جنایی تهران فرستاده شد. بهلول اما در زندان نامهای نوشت و در خواست عفو داد. او گفت که سنش بالا رفته و دچار بیماریهای مختلف شده است. درخواست عفو او پذیرفته شد و بهلول از زندان آزاد شد.
کاربران فضای مجازی تصویر «بهلول» را دست به دست میکنند تا افراد دیگری در دام وی نیفتند. قاضی شهریاری سرپرست دادسرای جنایی تهران به موج راه افتاده در فضای مجازی واکنش نشان داده و عنوان کرده که آزادی «بهلول» براساس قانون بوده است.
ماجرای قتل چه بود؟
شیما چند روزه بود که توسط پدر و مادرش به زن و مردی که فرزندی نداشتند، سپرده شد و در ۱۶ سالگی در سال ۹۸ ناپدید میشود. پدرخوانده شیما آن زمان تلاش بسیاری برای پیدا کردن دخترش کرد و تصاویر دوربین مداربسته پایانه بیهقی که آخرین بار شیما آنجا دیده شده بود، نشان میدهد که شیما سوار تاکسی میشود که «بهلول» راننده آن است.
«بهلول» بازداشت میشود اما تحقیقات به نتیجه نمیرسد و وی آزاد میشود. پدرخوانده شیما که قانع نشده بود، فیلمی در فضای مجازی منتشر کرده و از رئیس عدلیه میخواهد نسبت به این پرونده واکنش نشان دهد. با واکنش رئیس عدلیه، پلیس وارد عمل میشود و «بهلول» این بار اعتراف میکند که دختر را به قتل رسانده است و جسد وی در حیاط خانه کشف میشود. «شیما» ۲ ماه در خانه این فرد بوده و در برخی روایتها عنوان شده که «بهلول» شیما را زندانی کرده و مورد تعرض قرار داده بود اما متهم در اعترافات خود گفته که شیما با پای خود به خانه وی رفته بود.
روایت دیگری که مطرح شده این است که دختر دیگری به نام «سمیرا» در جریان رسیدگی به پرونده در خانه «بهلول» زندانی بوده و توانسته توسط مردم و آتشنشانی فرار کند اما به هر علتی شکایت نکرده است. سرپرست دادسرای جنایی تهران، در رابطه با این روایت گفته که در پرونده نامی از این دختر وجود ندارد و هیچ دختری با نام «سمیرا» از «بهلول» نزد ضابط یا مقام قضایی شکایت نکرده است. ضمن اینکه هیچ جسدی غیر از جسد شیما در خانه پیدا نشد.
یکی از مورادی که جنجالی شد، پیدا شدن کفش و لباسهای کهنه از منزل «بهلول» بود که نگرانی برای قاتل زنجیرهای بودن وی را تشدید کرد اما سرپرست دادسرای امور جنایی تهران عنوان کرده که در زمان بازرسی منزل قاتل، مقداری البسه نو و کهنه مردانه در منزل وی پیدا شد که این موضوع باعث سوء ظن کارآگاهان نسبت به وقوع قتلهای دیگر شده بود. بنا به گفته این مقام مسئول قاتل در بازجوییها مدعی شد علاقه به خرید لباسهای استوک داشته است.
چالشهای قانونی پدرخواندهها و مادرخواندهها
از چالشهای مهم این پرونده موضوع فرزندخواندگی است. در جریان این پرونده پدر و مادر اصلی، ولیدم هستند و پدرخوانده و مادر خوانده هرچند که برای او شناسنامه هم گرفته باشند اما اولیای دم نیستند. پدر و مادر واقعی شیما که گفته شده اعتیاد داشتند با دریافت وجه رضایت دادهاند و سوال اینجاست که چرا قانون شرایطی را پیش بینی نکرده که پدرخوانده و مادرخوانده که کودک را بزرگ کردهاند هم حق و حقوقی داشته باشند و یا در پروندههای این چنینی صلاحیت پدر و مادر اصلی مورد بررسی قرار گیرد؟
یکی دیگر از چالشهای این پرونده نگرانی در مورد آزاد شدن قاتل و تکرار وقوع جنایت است. عبدالصمد خرمشاهی حقوقدان و وکیل دادگستری که در پروندههای جنایی معروفی همچون پرونده آرمان عبدالعالی حضور داشته در این خصوص به ایسکانیوز گفت: اولیای دم در این پرونده رضایت دادهاند اما اگر متهم سابقه داشته، قاضی باید اشد مجازات یعنی ۱۰ سال را از جهت جنبه عمومی جرم درنظر میگرفت. قصاص حق اولیای دم است اما بحث جنبه عمومی جرم حداقل و حداکثر دارد و باید در پرونده این چنینی اشد مجازات درنظر گرفته شود.
زندان چقدر در اصلاح مجرمان تاثیر دارد؟
وی افزود: گذشته از میزان مجازات، سوال اصلی این است که آیا زندانهای ما تاثیری در تغییر و تنبیه این افراد دارند یا خیر؟ آیا کسی که به زندان میرود بعد از آن تغییر میکند یا جریتر میشود؟ بحث بر سر این است که زندان چقدر در اصلاح مجرمان تاثیر دارد. برخی طاقت یک ماه زندان را ندارند و در مقابل مجرمان حرفهای هستند که زندان برایشان سخت نیست و مسائل دیگری هم یاد میگیرند. تا بستر جرم در جامعه از بین نرود، شاهد تکرار این فجایع خواهیم بود و تجربه نشان داده که حبس به تنهایی نمیتواند در کاهش آمار جرایم موثر باشد. ممکن است که تاثیر مقطعی داشته باشد اما با شرایطی که در زندان میبینیم، حبس تاثیرگذار نیست.
متناسب نبودن جرم و مجازات
وکیل دادگستری در باب تناسب جرم و مجازات عنوان کرد: مجازات باید متناسب با جرم باشد و وقتی جرایمی رخ میدهد که متهم سابقه تکرار آن جرم را داشته، باید اشد مجازات برای وی درنظر گرفته شود. هرچند تا شرایط آموزش در زندان اصلاح نشود و علل و عوامل جرم در جامعه از میان نرود، نمیتوانیم خوشبین باشیم که این دست جرایم تکرار نشوند.
نگرانی افکار عمومی از تکرار جنایت
سوال دیگر افکار عمومی این است که آیا قانون شرایطی را پیشبینی کرده که مجرمانی این چنینی که به هر علت آزاد میشوند تحت نظر باشند تا شاهد تکرار جنایت نباشیم. خرمشاهی در این خصوص توضیح داد: این موضوع در قانون وجود دارد اما مسئله اصلی نظارت بر اجرای قانون است. مجرمان حرفهای باید در زندان تحت آموزش قرار گرفته و اصلاح شوند و بعد نظارت بر اعمال و رفتار آنها بعد از دوران محکومیت ادامه داشته باشد. متاسفانه در عمل این مراقبت اتفاق نمیافتد. باید اسباب و لوازمی باشد که نوع رفتار و اعمال زندانی را بعد از دوران محکومیت گزارش کند.
درست است که «بهلول» براساس قانون آزاد شده و نمیتوان ورای قانون عمل کرد اما نگرانی عمومی مردم هم چیزی نیست که به راحتی با تکذیب از کنار آن بگذریم. نگرانی برای اینکه رفتار مجرمان پس از آزادی رصد شود، درخواست به حقی است که باید از سوی نهادهای مسئول پیگیری شود.