سخنان مهم وزیر ارتباطات درباره فیلترینگ؛ دوراهی سرکار گذاشتن مردم یا عزم جدی برای تغییر؟!

به گزارش تابناک، سخنان جدید وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، ستار هاشمی، در حاشیه آیین بازگشایی سال تحصیلی جدید، بار دیگر موضوع فیلترینگ و وضعیت اینترنت را به صدر گفتگو‌ها در رسانه‌ها و فضای عمومی کشانده است. او به ضرورت بهبود کیفیت اینترنت و تغییر رویکرد‌ها در زمینه فیلترینگ اشاره کرده و دو رویکرد اصلی را مطرح کرده است: تقویت نظارت‌ها و بهبود زیرساخت‌ها و تصمیم گیری درباره فیلترینگ را به شوراها و جلسات روتین واگذار کرده است،  اما این سوال اساسی وجود دارد که آیا این تلاش‌ها به واقعیات و خواسته‌های مردم نزدیک می‌شود یا فقط به وعده‌هایی بی‌عمل تبدیل خواهد شد؟

مساله فیلترینگ و آزار شهروندان خواهان دسترسی مطلوب و طبیعی به اینترنت، همان قدر معقول است که شهروندان توقع داشته باشند اتوبان ها و راههای کشور چاله و دست انداز نداشته باشد، بی شک یکی از عوامل اعتماد رای دهندگان به مسعود پزشکیان، وعده حل معضل فیلترینگ بود اما بوی ناخوشایند "تکرار" و  "وعده سرخرمن" و "درجا زدن"  از وزارت ارتباطات پزشکیان به مشام می رسد! 

یک ماه از رای اعتماد وزیران گذشته است، مراسم های تودیع و معارفه و عکس یادگاری مدتهاست تمام شده و چشم ها به عملکردهاست نه حرفها! 

هاشمی به پیگیری مکرر جلسات با شورای عالی فضای مجازی و مرکز ملی فضای مجازی اشاره می‌کند، اما باید از خود پرسید: آیا صرف برگزاری این جلسات می‌تواند به تغییرات ملموس منجر شود؟ این سلسله جلسات و بحث‌های کارشناسی، به ویژه وقتی که جنبه نمایشی پیدا می‌کنند، می‌تواند به یک نوع زمان خریدن برای عدم رفع مشکلات تبدیل شود. آیا این رویکرد به معنای واقعی کلمه به دنبال تحقق تغییرات است یا فقط تلاشی برای مدیریت افکار عمومی و جلوگیری از اعتراضات بیشتر؟

از طرف دیگر، هاشمی به تأکید بر رضایت مردم و پیگیری این موضوع توسط رئیس‌جمهور اشاره کرده و وعده می‌دهد که «گام به گام» پیش خواهند رفت. این عبارت «گام به گام» خود می‌تواند به عنوان یک هشدار تلقی شود: آیا این به معنای کندی در روند تغییرات و عدم تمایل به اقدامات فوری است؟ در شرایطی که مشکلات فیلترینگ و کیفیت اینترنت به یک بحران برای کاربران تبدیل شده، این رویکرد به نظر می‌رسد بیشتر به خرید زمان برای عدم رفع و بهبود مشکلات باشد.

معاون اول رئیس‌جمهور، دکتر عارف، در مراسم معارفه هاشمی تأکید کرده که محدودیت‌های موجود در فضای مجازی نه تنها مشکلی را حل نمی‌کند، بلکه هزینه‌های مصرف‌کننده را افزایش داده و مشکلات امنیتی ایجاد می‌کند. با توجه به این سخنان، سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا واقعاً مشکلات امنیتی و افزایش هزینه‌های خانوار برای خرید فیلترشکن در دستور کار و اولویت این مسئولین قرار دارد، یا اینکه این تنها یک وعده بوده است؟

تحلیل این وضعیت نشان می‌دهد که اظهارات عارف، اگرچه بر لزوم توجه به این مشکلات تأکید دارد، اما هنوز هیچ اقدام عملی در راستای حل آنها مشاهده نمی‌شود. افزایش هزینه‌ها برای خرید فیلترشکن و تلاش برای دور زدن محدودیت‌ها به معضلی جدی برای بسیاری از خانواده‌ها تبدیل شده است. آیا این مشکلات نمی‌توانند به عنوان اولویت‌های اساسی دولت مطرح شوند؟ اگر محدودیت‌ها ادامه یابند، چه اقداماتی برای کاهش هزینه‌های مردم و بهبود امنیت اینترنتی انجام خواهد شد؟

همچنین انتقاداتی از سوی کاربران مطرح شده است مبنی بر اینکه پس از یک ماه از آغاز به کار هاشمی و پاسخ رئیس جمهور در اولین نشست خبری، هنوز هیچ اقدام ملموسی در جهت بهبود کیفیت اینترنت و رفع فیلترینگ مشاهده نشده است. بسیاری از افراد احساس می‌کنند که دولت در حال صرفاً برگزاری جلسات و مشاوره‌های بی‌پایان است بدون اینکه نتیجه‌ای در پی داشته باشد. این وضعیت به نوعی ریاکاری در سیستم حاکمیت تعبیر می‌شود، چنانکه هاشمی نیز به این موضوع اشاره کرده که بسیاری از مسئولین خود از فیلترشکن استفاده می‌کنند، در حالی که بر محدودیت‌ها تأکید دارند. با این وجود، تناقض مبنی بر عدم تأثیر محدودیت‌ها بر امنیت در سخنان مسئولین به وضوح نمایان است.

در نهایت، وضعیت فعلی فیلترینگ درکشور نشان‌دهنده چالشی عمیق‌تر است: چالشی میان نیاز به کنترل و نظارت و خواسته‌های مردم برای آزادی و دسترسی به اطلاعات.این سؤال همچنان بی‌پاسخ می‌ماند که آیا دولت در عمل به وعده‌های خود پایبند خواهد ماند یا تنها به بیان شعار‌هایی بسنده خواهد کرد؟

این نوع مدیریت، در واقع، می‌تواند به کاهش اعتماد عمومی منجر شود. مردم به دنبال اقداماتی فوری و ملموس هستند و به نظر می‌رسد که این وعده‌ها بیشتر به تاخیر افتادن مشکلات و کاهش فشار اجتماعی منجر می‌شود تا یافتن راه‌حل‌های واقعی. در نهایت، این تناقض بین سخنرانی‌های عمومی و عمل به وعده‌ها نه تنها به تضعیف اعتماد عمومی منجر می‌شود، بلکه چالش‌های فزاینده‌ای را در مدیریت فضای مجازی و ارتباطات به وجود می‌آورد.