نهمین جشنواره بین المللی سینماحقیقت با اکران طیف وسیعی از آثار برجسته مستندسازان ایران و دیگر کشورهای جهان پیگیری می‌شود اما به رغم افزایش نفوذ و اثرگذاری مهم ترین رویداد مستند خاورمیانه، همچنین برخی چالش‌های بدیهی نمایان است؛ چالش‌هایی که رفع آنها به افزایش اعتبار این جشنواره منجر خواهد شد.
به گزارش «تابناک»، جشنواره بین المللی مستند ایران با نام «سینماحقیقت» برای نهمین دوره از بیست و دوم آذرماه برای مدت یک هفته به میزبانی سینما فلسطین و سینما سپیده و با شعار «حقیقت بهترین راهنماست» ـ از فرمایشات حضرت علی(ع) ـ برقرار شده است.
در این دوره هفتاد و یک فیلم مستند در سه قسمت مستندهای کوتاه، نیمه‌بلند و بلند به بخش «مسابقه ملی» نهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» راه یافتند. در بخش مسابقه بین‌الملل جشنواره، بیست و هفت فیلم مستند از بیست و پنج کشور دنیا پذیرفته شده‌اند که در سه بخش مستندهای کوتاه، نیمه‌بلند و بلند به رقابت می پردازند.
نمایش فشرده این آثار به همراه برنامه‌های جانبی نظیر رونمایی از کتب و کارگاه‌های آموزشی و پژوهشی، ریتم تندی به این رویداد داده و علی‌رغم آنکه گفته می‌شود، مستند جذابیت‌های فیلم‌های سینمایی را ندارد، معمولا استقبال در ادوار اخیر این جشنواره رو به فزونی بوده و به جز معدودی از آثار، عمده فیلم‌ها با حضور قابل توجه تماشاچیان اکران می‌شود.
شاید دو ویژگی جذاب مستند این باشد که بر خلاف عمده آثار سینمایی ایران، تنوع بسیار وسیع موضوعی و همچنین غیرقابل پیش‌بینی بودن روند واقعه و فرجام داستان، بسیار جدی است؛ بنابراین، شاهد اثری هستید که علاوه بر بکر بودن پرداخت ـ حتی در شیوه فیلمبرداری ـ محتوایی تازه در خود جای داده و عمدتاً این محتوا ظرفیت بالقوه شگفتی سازی نیز دارد.
مستند «من ناصر حجازی هستم» نشان داد، مستندها و
این رویداد می‌تواند به اندازه جشنواره فجر جریان ساز باشدگزینش مستندها در شش دوره اخیر که خبرنگار «تابناک» لحظه به لحظه اقدام به رصد این رویداد داشته، با جدیت بیشتری همراه بوده و در دوره اخیر این جدیت دو چندان شده، تا آنجا که بخش ملی به لحاظ کیفیت در روایت‌ها و به تصویر درآوردن این روایت‌ها دست کمی از بخش بین‌الملل ندارد و برخی آثار ملی به مراتب باکیفیت تر از آثار حاضر در بخش بین الملل هستند.
نمایش برخی از آثار حتی با تجمع گسترده در سینمافلسطین به عنوان قلب این جشنواره همراه بود و استقبالی فرای تصور یک جشنواره مستند از برخی آثار به عمل آمد؛ اما در عین حال در کنار نمایش گلچینی از ظرفیت عظیم مستندسازی ایران در سینماحقیقت، همچنان برخی چالشها پیش روی این جشنواره قرار دارد که به نوعی دور از انتظار است.
به عنوان نمونه، به رغم آنکه در سالن اصلی سینما فلسطین عمده آثار با کیفیت نسبتاً مناسب به نمایش درآمد، در سالن‌های فرعی شاهد اکران بی‌کیفیت تعداد قابل توجهی از مستندها بودیم که بعضاً با واکنش عوامل برخی از این فیلم‌ها نیز همراه بود.
این عدم کیفیت زمانی بیشتر نمود عینی می‌یافت که یک فیلم با تکیه بر زیرنویس پیش می‌رفت و مخاطب درکی از زبان فیلم نداشت. در چنین شرایطی، عدم امکان مشاهده ی درست زیرنویس فیلم‌ها بسیار آزاردهنده می‌شد و بیننده درک ناقصی از اثر داشت.
در این شرایط به نظر می‌رسد برخی مستندها نیز علی رغم آنکه از کیفیت مناسبی برخوردار بودند، عمدتاً به واسطه نام کارگردان‌ها یا نهادهای تهیه کننده شان توانسته بودند مسیر هموارتری برای حضور در این رویداد بیابند؛ تعبیری که شاید برگزارکنندگان این رویداد نپسندند، ولی خواسته یا ناخواسته تداعی می شد.
عدم اطلاع رسانی وسیع و فراگیر نیز یکی دیگر از مشکلات باقی مانده از دوره‌های پیشین است، زیرا برخی از این مستندها آنچنان برای عموم جذاب بوده که اگر در خصوص این رویداد و تماشای رایگان بهترین مستندهای جهان در آن اطلاع رسانی می‌شد، قطعاً سینمافلسطین نمی‌توانست پاسخگوی حجم حاضران باشد!
با همه اینها، چنین تصور می‌شود که در این دوره از جشنواره، تنها بخشی از ظرفیت سینمای مستند حضور داشته و شاید نیمی از ظرفیت جشنواره فیلم فجر در بخش مستند، به مستندهای حاضر در جشنواره سینماحقیقت اختصاص یابد و نیمی دیگر از میان مستندهایی خواهد بود که غیبتشان به دلایل مختلف در این رویداد مشهود است.
گزارش ویدیو تابناک را از این جشنواره می بینید:
