آتش بس اخیری که جان کری وزیر امور خارجه آمریکا روز دوشنبه از توافق بر سر آن میان آمریکا و روسیه خبر داد، منجر به بروز یک شکاف بزرگ میان وزارت خارجه آمریکا و اشتون کارتر، وزیر دفاع ایالات متحده شده است. اشتون کارتر پیش از این نیز از یک طرح مشترک میان روسیه و آمریکا برای هدف قرار دادن گروه های تروریستی در سوریه انتقاد داشت.
به گزارش «تابناک»، اشتون کارتر هفته گذشته نیز در جریان یک کنفرانس در کاخ سفید مخالفت خود را با طرح آتش بس که به شکل مشترک میان روسیه و آمریکا به توافق رسیده است، اعلام کرده بود؛ هرچند باراک اوباما پس از ساعت ها بحث بر سر این طرح در نهایت آن را تصویب و تأیید کرده بود، مقامات پنتاگون همچنان با آن مخالفت داشته و از این طرح انتقاد می کنند.
روز گذشته (سه شنبه) در پنتاگون، در حالی که مقامات حتی از برقراری آتش بس در هفت روز در سوریه اطمینان نداشته اند، وزارت دفاع ایالات متحده، از شرط خود برای روز هشتم این آتش بس سخن به میان آورده است: مخالفت با همکاری فوق العاده میان آمریکا و روسیه که لازمه آن قرار دادن اطلاعات در مورد تروریست های داعش از سوی آمریکایی ها در اختیار روس هاست.
چیزی که «جفری هرینگتون»، فرمانده ستاد مرکزی نیروی هوایی ارتش آمریکا در مورد آن تردید دارد و گفته است: در این مورد نمی توانم جواب بله یا خیر بدهم. هنوز برای تصمیم گیری در مورد این مسأله زود است.
از سوی دیگر، مقامات کاخ سفید نیز در این مورد دچار شک و تردید هستند. «جاش ارنست معاون مطبوعاتی کاخ سفید در این باره گفته است: فکر می کنم دلایلی وجود دارد که بر اساس آن ها باید در این مورد که روسیه قادر است و می خواهد تا ساز و کاری مطمئن را که در مورد مبارزه با داعش تشریح شده است، اجرایی سازد، بدبین باشیم؛ اما این موضوع را بررسی می کنیم.
اکنون پنتاگون به شدت از این موضوع نگرانی دارد که در روز هشتم آتش بس آمریکا اطلاعات خود را در مورد مکان تروریست های داعش و شورشیان در اختیار روس ها قرار دهد.
جان کری شدیدا به دنبال راه حلی است که به واسطه آن از حملات نیروی هوایی ارتش بشار اسد به مواضع شورشیان جلوگیری کند و از هر راهی برای این منظور استفاده می کند. ورود نیروهای روسیه به جنگ برای وی به معنی توافقی با روسیه برای فشار گذاشتن بر اسد در راستای این هدف است.
از سوی دیگر، جان کری بعد از ناکامی خود در به سرانجام رساندن مباحث پیرامون صلح خاورمیانه، اکنون به دنبال آن است که موفقیت در توافق هسته ای با ایران را با موفقیت در پیدا کردن یک راه حل برای مسأله سوریه تداوم بخشد؛ موضوعی که البته به دلیل دخیل بودن بسیاری از بازیگران منطقه ای و جهانی دیگر به جز آمریکا و روسیه دشوار است.
روز اول آتش بس در سوریه
بنا بر گزارش ها، نخستین روز آتش بس در سوریه با کاهش قابل توجه درگیری و خشونت همراه بوده است؛ هرچند هنوز در میان طرف های درگیر در جنگ، نوعی از بدبینی عمیق دیده می شود. بخشی از این بدبینی ناشی از تأخیر در کمک رسانی های سازمان ملل به شمال حلب و سایر نواحی درگیر جنگ بوده است؛ یعنی جایی که شهروندان غیر نظامی برای ماه ها تحت فشار گلوله و بمب، از مواد اولیه غذای و دارویی محروم مانده بوده اند. کمک رسانی به این بخش ها از سوریه، بخش مهمی از توافق آتش بس میان روسیه آمریکا بوده است.
میانجی سازمان ملل متحد در رابطه با جنگ سوریه «استافان دی مستورا» به خبرنگاران در ژنو گفته که کاهش محسوسی در حجم خشونت ها در سوریه در روز اول آتش بس دیده شده است؛ اما کاروان کمک رسانی سازمان ملل ـ که اکنون در مرز جنوبی ترکیه با سوریه مستقرند، هنوز اطمینان کافی برای حرکت به سمت مقاصد خود پیدا نکرده اند.
وی همچنین بیان کرده که هنوز دولت بشار اسد، مجوز لازم برای کمک رسانی به بخش هایی از مناطق درگیری در سوریه را صادر نکرده است؛ البته اظهار امیدواری نموده که این مجوزها به زودی صادر خواهد شد.
وی همچنین بیان کرده است که هنوز دولت بشار اسد مجوز لازم برای کمک رسانی به بخش هایی از مناطق درگیری در سوریه را صادر نکرده است، که البته اظهار امیدواری کرده که این مجوزها به زودی صادر خواهد شد.
تناقض ذاتی سیاست اوباما بر سر مسأله سوریه
اما شکاف بزرگ بین پنتاگون و وزارت خارجه آمریکا، نشان از یک تناقض اساسی در سیاست های دولت اوباما در خصوص مسأله سوریه دارد. دولت اوباما به دلیل ممانعت از ورود مستقیم به جنگ داخلی سوریه از سوی بسیاری از منتقدان در فشار است. جنگی که به گفته سازمان ملل تا کنون منجر به کشته شدن بیش از 400 هزار نفر، آوارگی بیش از 6 میلیون و منجر به یک بحران بزرگ پناهجویی برای اروپا شده است. از سویی بیرون نگاه داشتن نیروهای آمریکایی از سوریه، فضایی مساعد برای روسیه فراهم کرده تا با ورود مستقیم به جنگ، نقش پررنگی را هم در صحنه نبرد و هم بر سر میز مذاکره بازی کند.
نتیجه این امر آن شده است، در حالی که آمریکا و روسیه در یکی از رقابتی ترین شرایط خود بعد از جنگ سرد قرار دارند، سخن از آن می شود که احتمالا نیروهای آمریکایی اقدام به اشتراک گذاری اطلاعات در مورد نیروهای تروریستی جبهه النصرت و داعش با رقیب اصلی خود خواهند کرد.
«فلیپ بریدلاو»، فرمانده سابق نیروهای ائتلاف ناتو با اظهار بدبینی در مورد این اقدام گفته است: من در مورد هر گونه اقدام مشترک با روس ها بدبین هستم. نگرانی مقامات پنتاگون بیش از همه ناشی از این است که در اختیار گذاشتن اطلاعات در دست روس ها، منجر به افشا و لو رفتن تاکتیک های اطلاعاتی ایالات متحده نه تنها در سوریه بلکه در سایر نقاط شود که بعدها مسکو از آن برای تفوق و برتری جویی در اروپا و حوزه بالتیک استفاده کند.
اما از دید جان کری و تیم مشاوران وی، این بدبینی پنتاگون ناشی از یک طرز تفکر مربوط به دوره جنگ سرد است. آنها بر این باور هستند که روسیه به هیچ وجه خواهان به گل فرو رفتن در سوریه نیست و به طریق مشابه در سایر موارد با ایالات متحده همکاری خواهد کرد.
پیش از این نیز این دو قدرت بزرگ هرچند نه در صحنه نبرد، بر سر میز مذاکره با یکدیگر همکاری هایی داشته اند. توافق هسته ای ایران، نمونه بارزی از همکاری و همسویی آمریکا و روسیه است. همچنین وقتی سال گذشته روسیه، مستقیم برای حمایت از بشار اسد در برابر داعش و شورشیان وارد جنگ سوریه شد، این دو کشور برای جلوگیری از تصادم نظامی در سوریه با یکدیگر همکاری کردند؛ اما این موضوع در حدی محدود و برای جلوگیری از برخورد مسیرهای آمریکا و روسیه در هوا باقی ماند.
حال توافق این دو برای یک آتش بس موقت در سوریه، شاید گام جدی در همکاری های اساسی حداقل بر سر مسأله سوریه باشد. عدم انتشار جزئیات این توافق البته برای بسیاری زنگ هشداری است و به خصوص برای پنتاگون؛ اما هشتمین روز این آتش بس می تواند بسیاری از جزئیات را مشخص سازد.
مشخص است سرفرماندهی ارتش امریکادردست صهیونیستها ست ودراین خصوص سران سیاسی امریکا ازخوداراده ای ندارند