به گزارش
تابناک اقتصادی، تاریخ اقتصاد ایران و جهان آینه ای است تمام نما از رویدادهای اقتصادی که در گذشته رخ داده است و بیانگر ریشه های تاریخی بسیاری از واقعیت های امروز ایران و جهان است. موضوع "اقتصاد ایران و جهان در گذر زمان" در این نوشتار به وقایع تاریخی پانزدهمین روز اردیبهشت ماه اختصاص دارد که به طور مستقیم و غیر مستقیم اقتصاد ایران و جهان را متاثر کرده است.
15 اردیبهشت 1290، در اصفهان به علت قحطي و كمبود نان عده اي دست به شورش زدند و به بلديه حمله برده و ضمن غارت اموال آنجا رييس بلديه را به قتل رسانده و جسد وي را در ميدان شاه آويزان كردند. سپس آنها به سوي ادارات و زندان ها رفته و علاوه بر تخريب و غارت اموال دولتي محبوسين را آزاد كرده كه به دستور حكمران بر روي آنان آتش گشوده مي شود و در نتيجه تعدادي كشته و مجروح مي شوند.
15 اردیبهشت 1290، مورگان شوستر آمريكايي براي سر و صورت دادن به وضع مالي ايران به اتفاق شانزده نفر همراه وارد تهران شد.
15 اردیبهشت 1300، ميرزا محمودخان موقرالدوله، وزير فوائد عامه درگذشت.
15 اردیبهشت 1306، از طرف ميرزاحسن خان مستوفي الممالك، رييس الوزرا، ميرزا حسين علاء به وزارت فوائد عامه و تجارت منصوب شد.
15 اردیبهشت 1307، رئیس الوزراء در معیت آقای سرتیپ شیبانی وزیر فواید عامه و تجارت در وزارتخانه مزبور حضور به هم رسانیده و کلیه روسای ادارات و دوائر آن وزارتخانه را احضار و پس از نطق مختصری آقای سرتیپ را به عموم روسا معرفی کردند. از طرف آقای سرتیپ شیبانی نیز نطق مختصری مبنی بر اینکه روسای ادارات باید کماکان به وظایف محوله بیش از پیش اهمیت داده و برای پیشرفت امور مرجوعه تشریک مساعی نمایند ایراد شد و سرتیپ پس از مراجعت روسای ادارات، مشغول مراجعه و رسیدگی به امور جاریه شدند و یک ساعت به ظهر مانده هم به معیت معاون وزارت فواید عامه و تجارت برای بازدید و رسیدگی به امور راه آهن به اداره راه آهن رفته و تا ظهر در آنجا بودند. امروز همچنین در پایان وقت اداری به اطلاع سرتیپ شیبانی رسید که اداره معادن نیز در چند روز اخیر، مشغول مطالعه و اقدامات لازمه برای احداث سیم نقاله بین طهران و معدن زغال سنگ شمشک می باشد که هرچه زودتر وسایل اولیه آن را تهیه و شروع به احداث کنند.
15 اردیبهشت 1311، پس از گیرودار های فراوان برای تشکیل شرکت تجارتی ایران، لیستی از تجاری که مبالغی را برای مشارکت در تاسیس این شرکت تعهد کرده اند را منتشر کرده است. در این لیست نام 136 تاجر آن دوره با مبلغی که تعهد کرده اند، آورده شده و از آنها خواسته شده تا در جلسه اي که در منزل امین الضرب تشکیل مي شود، حاضر شوند. از طرف اتاق تجارت همچنین خبری با عنوان «تاسیس اتاق نمونه» منتشر شده است. بر اساس این خبر برای تاسیس اتاق نمونه تجارت اجناس صادراتی، اداره کل تجارت اقدام کرده و قرار است این اتاق در محل این اداره تشکیل شود. هیات تجار نیز با حضور وزیر دربار، وزیر عدلیه و ريیس اداره کل تجارت در منزل حاج امین الضرب جلسه‌اي را برگزار کرده اند. در این جلسه پیرامون دریافت سهم هر یک از تجار از شرکت تجارتی ایران گفت وگو شده است. قیمت ارز در این روزها تغییری نکرده و پوند با همان 103 ریال در بازار معامله مي‌شود. این در حالی است که کبریت در تهران کم شده و کبریت های خریداری شده دولت نیز به بازار نرسیده است.
15 اردیبهشت 1330، دكتر حسين فاطمي، مدير روزنامه باختر امروز به سمت معاونت نخست وزير منصوب شد. شمس الدين اميرعلايي به سمت وزارت اقتصاد ملي برگزيده شد.
15 اردیبهشت 1332، مهندس خليل طالقاني وزير كشاورزي استعفا داد.
15 اردیبهشت 1335، هجده ميليون دلار كمك آمريكا براي خريد لوازم كشاورزي اختصاص يافت.
15 اردیبهشت 1337، ساعت 9 یک گروه 10 نفری مرکب از کارشناسان کشاورزی جهان که به منظور بازدید از وضع کار و زندگی روستاییان املاک پهلوی در ورامین که صاحب زمین شده اند، به ورامین عزیمت نمودند. سخنگوی بانک عمران در این مورد به خبرنگار روزنامه اطلاعات گفت: کار تقسیم املاک پهلوی و رفرمی که از ابتکارات شخصی شاهنشاه است اینک جنبه بین المللی پیدا کرده و به همین جهت روز گذشته گروهی از کارشناسان جهانی وارد تهران شده اند تا ضمن بازدید از طرز کار و فعالیت روستاییان در نقاط تقسیم شده مطالعاتی به عمل آورند: در خبر یادشده همچنین اعلام شده است: کار تقسیم املاک از سال 1329 آغاز گردید و تا به حال در 9 منطقه کشور از جمله ورامین، تاکستان (قزوین)، دماوند، کرج، خانلق، فریمان، ساری، گنبد کابوس و گرگان اجرا شده است و طی آن جمعا 102 هزار و 17 هکتار زمین بین 14 هزار و 186 خانواده روستایی تقسیم شده است.
15 اردیبهشت 1337، در خبری کوتاه از موفقیت آمیز بودن برگزاری انتخابات در صنف جگرکی های تهران خبر دادند و نوشتند که روز جمعه گذشته انتخابات مزبور در محل شورای عالی اصناف انجام شد و اعضای هیات مدیره آن تعیین شدند. در این خبر که کنار آن عکس حاج پهلوان اکبر- رئیس اتحادیه صنف جگرکی های تهران به چاپ رسیده آمده است: صنف جگرکی سابقه 80 ساله دارد و افراد این صنف اکثرا اولاد کسانی هستند که در هشتاد سال قبل همین شغل را داشته اند. بیشتر افراد صنف جگرکی دکان ندارند و دوره‌گرد می باشند که عده آنها به 500 نفر می رسد و اگر سرمایه آنها را روی هم جمع کنیم از سرمایه 2 یا 3 قصاب بیشتر نمی شود و چند روز پیش که شورای عالی اصناف برای تاسیس بانک اصناف سهام آن را به معرض فروش گذاشت هیچ‌کدام از جگرکی ها نتوانستند سهمی از آن بخرند و فقط رئیس اتحادیه توانست 20 سهم برای خود خریداری نماید. آقای حاج پهلوان اکبر احسانی که به ریاست اتحادیه انتخاب شده است از ورزشکاران قدیمی است که حدود 90 سال دارد و از آنجا که مورد اعتماد اعضای صنف است، مجددا به ریاست این صنف انتخاب شد. او نیز به خبرنگاران گفت: تشکیل شرکت گوشت به حال ما جگرکی ها مفید واقع شده است. امروزه صنف جگرکی بعد از سیرابی فروشان ضعیف ترین صنف از اصناف تهران است.
15 اردیبهشت 1338، گس رييس هيات مديره نفت انگليس به ايران آمد و در خصوص كسري بودجه با وزير دارايي ايران ديدار و گفت وگو كرد.
15 اردیبهشت 1340، موافقتنامه بازرگاني بين ايران و شوروي امضا شد. براساس اين موافقتنامه دو كشور مجاز شدند سالانه دو و نيم ميليارد ريال كالا به كشورهاي يكديگر صادر كنند.
15 اردیبهشت 1343، كار بتن ريزي سد لتيان آغاز شد.
15 اردیبهشت 1346، يك هيات عالي رتبه اقتصادي از شوروي به رياست بايباكف معاون نخست وزير آن كشور وارد تهران شد تا در خصوص مسائل مربوط به لوله‌كشي گاز و انتقال آن به شوروي مذاكره كنند.
15 اردیبهشت 1353، مجلس لايحه تاسيس «مترو» براي تهران و حومه را تصويب كرد.
منابع: آرشیو روزنامه دنیای اقتصاد
