در روزهای اخیر صندوق رفاه دانشجویان با اعلام شرایط جدید پرداخت وام ویژه دکتری و انتخاب یک بانک عامل برای اعطای تسهیلات، باعث بلاتکلیفی و اعتراض جمع زیادی از دانشجویان دکتری شد؛ دانشجویانی که عقیده دارند این تغییرات در جهت حذف تدریجی این وام طراحی شده است و در آن نشانه ای از تلاش برای رفاه دانشجو دیده نمی شود.
به گزارش «تابناک»، با گذشت تنها چند روز از اعلام شرایط جدید اعطای وام ویژه دکتری و شکل گیری اعتراضات دانشجویی، رئیس صندوق رفاه دانشجویان در گفت و گویی کوتاه با رسانه ها از تغییر شیوه نامه پرداخت وام خبرداد و با پذیرش سخت تر شدن شیوه پرداخت، شرایط آن را بار دیگر و در کم تر از چند روز از اعلام تصمیم قبلی، تغییر داد و رسانه ای کرد.
با وجود تغییرات صورت گرفته در شیوه نامه جدید پرداخت وام و آسان تر شدن شرایط پرداخت، هنوز بسیاری از دانشجویان به شرایط موجود معترض هستند و ابهام های زیادی در مورد چرایی این تغییر و احتمال سخت تر شدن دوباره شرایط آن در آینده دارند.
دانشگاه های سراسری محل تحصیل دانشجویان نیز، اطلاعات دقیق و روشنی از چرایی تغییر شرایط، چگونگی اعطای تسهیلات و تغییرات احتمالی آینده ندارند و این موضوع بر بلاتکلیفی دانشجویان دکتری افزوده است؛ دانشجویانی که با تشکیل یک کمپین 5 هزار نفری در فضای مجازی نامه ای به رئیس جمهور نوشتند و نسبت به این تغییرات اعتراض کردند.
در شرایطی که پیشتر اعلام شد و سریع تغییراتی در آن داده شد، دانشجویان روزانه دکتری که تا کنون با معرفی دو ضامن کارمند به صندوق، شامل وام ویژه بدون سود و با اقساط 60 ماهه و آنهم 2 سال تنفس بعد از فارغ التحصیلی می شدند، باید دوباره ضامن های خود را به بانک عامل معرفی و 4 درصد سود به بانک پرداخت می کردند و اقساط پرداختی آنها نیز برابر با تعداد ماه های دریافت وام تعیین شد؛ وامی که باید بلافاصله پس از اتمام سنوات مجاز تحصیلی پرداخت می شد.
با آغاز اعتراضات دانشجویی نسبت به شرایط سخت اعلامی از سوی صندوق رفاه و عدم استقبال آنها از این طرح، صندوق رفاه ناچار شد تنها پس از گذشت چند روز از اعلام شرایط جدید، تغییراتی اساسی از جمله 60 ماهه کردن اقساط، کاهش تعداد ضامن از دو نفر به یک نفر و ایجاد 2 سال تنفس برای زمان بازپرداخت، در شیوه نامه جدید اعمال کند؛ شرایطی که هنوز دارای ابهام هایی است و مورد رضایت حداکثری دانشجویان قرار ندارد.
مهندس ذوالفقار یزدانمهر رئیس صندوق رفاه دانشجویان در مورد چرایی سخت تر شدن شرایط اعطای این تسهیلات و شائبه فرار صندوق رفاه از زیر بار مالی این وام، به «تابناک»، گفت: اینکه بگویید چون صندوق رفاه به مشکل مالی برخورد و به این دلیل شرایط اعطای وام را تغییر داد، درست نیست. صندوق رفاه در دو سال گذشته با رشد منابع رو به رو بوده است و منابع اقتصادی آن از 150 میلیارد ه 380 میلیارد افزایش یافته است. بنابراین ما در صندوق مشکلی تحت عنوان مشکل مالی نداریم و همین الان می توانیم همه دانشجویان دکتری روزانه را تحت پوشش وام ویژه دکتری قرار دهیم.
یزدانمهر در مورد علت تغییر شرایط پرداخت وام با وجود وجود منابع مالی کافی، افزود: دلیلی که باعث شد ما به سمت تغییر شرایط برویم، نقشه جامع علمی کشور و الزام های دیده شده در آن است که تأکید می کند پرداخت کمک های بلاعوض به دانشجویان حتی المقدور نباید وجود داشته باشد و برای کمک های اینچنینی باید با نهادهای برون از مجموعه هم افزایی صورت بگیرد.
رئیس صندوق رفاه اضافه کرد: درست است که پیش از وام ویژه به دانشجویان پژوهانه بلاعوض داده می شد، اما این کمک مالی تنها به مدت 10 ماه پرداخت شد و در زمان وزارت دکتر فرجی دانا تلاش های جدی برای افزایش رفاه زندگی دانشجویان آغاز شد.
وی ادامه داد: در سال 93 چیزی حدود 3میلیارد 700 میلیون تومان، در سال 94 چیزی حدود 20 میلیاردتومان و در سال 95 بیش از 60 میلیارد تومان به دانشجویان دکتری روزانه وام پژوهانه داده شد.
این مقام مسئول در مورد علت دیگر تغییر شرایط وام، تأکید کرد: بر اساس الزام های نقشه جامع علمی کشور و پیگیری های سازمان برنامه و بودجه، قرار بر این شد که با شکل گیری هم افزایی میان صندوق رفاه دانشجویان، سازمان برنامه و بودجه و همکاری یک بانک عامل پرداخت وام با روش جدید ادامه یابد؛ شرایطی که باعث شد صندوق رفاه و سازمان برنامه و بودجه هر کدام با 25 میلیاردتومان سرمایه گذاری نزد بانک عامل، پرداخت وام را برون سپاری کنند.
یزدانمهر در مورد چرایی تغییر شرایط پرداخت وام آن هم در کمتر از چند روز، افزود: در طول ماه های گذشته 40 جلسه با مسئولان بانک عامل برگزار کردیم و در نهایت به شرایط اعلامی پیشین که پیشتر اعلام شد ولی دانشجویان به آن اعتراض داشتند، رسیدیم. هنگامی که در جریان اعتراض دانشجویان قرار گرفتم و دیدم بسیاری از دانشجویان برای دریافت وام مشکل دارند، بار دیگر با مسئولان بانک جلسه گذاشتم و تلاش کردم، شرایط پرداخت وام را تسهیل کنم.
وی ادامه داد: در تغییر شیوه نامه تلاش کردیم تا آنجا که می شود تسهیلات اعطای وام را مشابه شرایط صندوق رفاه کنیم، اما بانک عامل ضامن هایی که قبلاً دانشجویان به صندوق معرفی کردند، را قبول نکرد. دلیل آن هم این بود که بانک برای پذیرش ضامن، از حساب و عملکرد بانکی ضامن استعلام می گیرد ولی صندوق این کار را نکرده است.
رئیس صندوق رفاه در مورد دریافت 4 درصد سود از دانشجویان توسط بانک و عدم دریافت سود توسط صندوق در وام های پیشین، نیز گفت: سودی که بانک برای اعطای این وام ها می گیرد بسیار بیشتر از این 4 درصد است و مابه التفاوت سودی که به دلیل وجود 2 سال تنفس و پرداخت 60 ماهه آن توسط دانشجو به بانک تعلق می گیرد، تماماً توسط صندوق رفاه دانشجویان پرداخت می شود. این 4 درصد سودی که اعلام شد تا دانشجویان پرداخت کنند، در واقع حق الزحمه بانک است.
یزدان مهر در پاسخ به این سئوال خبرنگار «تابناک»، که پرسید با توجه به تغییرات مستمر آیین نامه پرداخت وام چه تضمینی وجود دارد که شرایط کنونی به ضرر دانشجو تغییر نکند، تشریح کرد: در حال حاضر اگر دانشجویی به هر دلیل علاقه نداشت از وام اعطایی توسط بانک عامل استفاده کند، می تواند با همان شرایط قبل و ماهانه 500 هزار تومان از صندوق رفاه دانشجویان وام بگیرد و این موضوع تنها منحصر به وام فصل بهار نیست. جدا از این موضوع حتی اگر در آینده بنا بر تغییر شرایط پرداخت تسهیلات گرفته شود، بر اساس اصل حفظ منافع دانشجویان، صندوق رفاه دانشجویان حق ندارد شرایط را به ضرر دانشجویان و سود بانک یا خود تغییر دهد، چرا که تلاش ما افزایش رفاه دانشجو است.
گفتنی است پس از اعلام تغییر شرایط وام ویژه دکتری هزاران نفر از مشمولان این وام با تشکلیل کمپینی در فضای مجازی اعتراضات خود را به شرایط موجود اعلام کرده اند؛ اعتراضاتی که سبب شد تا حدودی شرایط پرداخت وام جدید به نفع دانشجویان تغییر کند.
وامی رو که هر ۶ ماه یک بار پرداخت کردند, میخواهند ماهانه پس بگیرند, عملا سود ۴ درصد به ۸ درصد میرسد