کمیته رسیدگی به حادثه نفتکش سانچی به ریاست علی ربیعی امروز در نشستی خبری به ابهاماتی درباره زمان پیگیری حادثه از سوی کمیته پیگیری، نحوه عملکرد رادارها و موقعیت‌یاب‌های نفتکش و تعلیق اعلام جان باختن سرنشینان و ... پاسخ دادند.
به گزارش «تابناک»، علی ربیعی، محمد راستاد و سیروس کیان ارثی و سایر اعضای کمیته رسیدگی به حادثه نفتکش سانچی در یک نشست خبری ابعاد حادثه نفتکش سانچی را تشریح کردند.
علی ربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در نشست خبری کمیته ویژه رسیدگی به حادثه نفتکش سانچی با تشریح اقدامات صورت‌گرفته به ابهامات مطرح‌شده درباره این رویداد پاسخ داد.
وی با اشاره به اینکه برخی رسانه‌های خارجی با انگیزه غیرروشنگرانه و طرح به شایعات به پیچیده شدن موضوع و عدم سلامت فضا دامن می‌زنند و باعث می‌شوند اطلاع‌رسانی در مسیر درستی صورت نگیرد.
وی با اشاره به اینکه ابعاد این حادثه از لحاظ سیاسی، فنی، امدادی و عملیاتی در 4 بعد قابل تشریح است، یادآور شد: قطعاً در این زمینه سایتی برای بحث پیرامون این موضوع اختصاص خواهیم داد و علاوه‌بر این در نخستین فرصت گزارش کار کمیته را منتشر خواهیم کرد که همه زوایای پنهان حادثه را دربر بگیرد.
وی با اشاره به تجربه‌ای که از تهیه گزارش از حوادث در گذشته، از جمله حادثه کوی دانشگاه داشته، گفت: در این ماجرا هم به‌عنوان رئیس کمیته گزارش مبسوطی ارائه خواهم داد که مستنداتی هم به آن ضمیمه خواهد شد.
کمیته پیگیری همان روز اول حادثه تشکیل شد
ربیعی اظهار داشت: کمیته پیگیری از همان روز ابتدای حادثه و به محض اطلاع تشکیل شد و نخستین جلسه ساعاتی پس از حادثه با لحاظ کردن نظرات رئیس جمهور آغاز شد و اعزام نیروها در سطح کارشناسی از فردای حادثه انجام گرفت.
ربیعی یادآور شد: حادثه در ساعت 15 و 30 دقیقه به وقت تهران رخ داد و ساعت 19 ما مطلع شدیم. بلافاصله گروهی را به سفارت چین فرستادیم و همچنین همکارانم در سازمان بنادر، شرکت ملی نفتکش و ما ستاد سه‌جانبه‌ای تشکیل دادیم و کمک‌خواهی از کشورهای همجوار و جوامع بین‌المللی نیز از سوی سازمان بنادر و همکارانشان آغاز شد.
وی ادامه داد: روز یکشنبه با وزارت راه، نفت، امور خارجه و شرکت ملی نفتکش نشستی برگزار شد که با لحاظ کردن نظرات رئیس‌جمهور کار را آغاز کردیم. هم‌زمان با این نشست نیروهای ما در سطح کاشناسی از سازمان بنادر و شرکت ملی نفتکش عازم چین شدند.
وزیر کار با اشاره به اینکه ستاد عملیات فرماندهی از روز یکشنبه تشکیل شد، ادامه داد: روز سه‌شنبه نیز با حضور رئیس‌جمهور جلسه‌ای تشکیل شد و از روز چهارشنبه بنده به‌عنوان نماینده وزرا انتخاب شدم و با آقای ظریف در تماس مکرر بودم. قرار بود ایشان به چین بروند اما به دلیل آماده نبودن وزیر خارجه چین این امر میسر نشد.
ربیعی با اشاره به فعالیت ستاد فرماندهی در چین و مسئولیت معاون نخست‌وزیر چین همچنبن برگزاری نشست‌هایی در شانگهای گفت: کمیته‌ای عازم شانگهای شد و هم‌زمان گروهی نیز به ژاپن اعزام شد تا اگر نفتکش به سمت آب‌های ژاپن حرکت کرد، در بنادر ژاپن بتوانیم مستقر شویم.
داستان‌سرایی‌های ژول ورنی
وی درباره شایعه اصابت موشک آمریکایی و اینکه آیا مقصد نفتکش کره شمالی بوده، گفت: آیا اگر موشکی از سوی امریکا به این کشتی اصابت کرده بود هیچ راداری موشک رانمی گرفت؟ اگر مقصد کشتی کره جنوبی نبود طبعا آنها هم اعلام نمی کردند؛ چنانکه بیمه و بارنامه کشتی به مقصد کره جنوبی بوده است.
وی تصریح کرد: آیا جای برخورد موشک به کشتی با دماغه یک کشتی دیگر یکسان است؟ برخورد موشک با نفتکش دروغ بسیار واضحی است.
وی این‌گونه شایعات را داستان سرایی ژول ورنی توصیف کرد.
وزیر کار با اشاره به وضعیت محیطی بروز حادثه گفت: در آن منطقه کشتی‌های ماهیگیری فراوان از ملیت‌های مختلف حضور داشتند و درواقع منطقه شلوغی بود. چند ماه قبل هم در همین منطقه یک ناوبر آمریکایی با یک نفتکش برخورد کرده بود.
اگر روز اول مرگ خدمه را اعلام می‌کردیم عده‌ای می‌گفتند چرا خودتان آنجا نرفتید
ربیعی تصریح کرد: شواهدی از اینکه جان افراد برای چینی‌ها مهم نباشد، ندیدم.
وی ادامه داد: تصمیم درباره اعلام کشته شدن خدمه تصمیم سختی بود هرچند کارشناسان از روز اول به دلیل عمق آتش سوزی و آلودگی‌های سمی احتمال آن را مطرح میکردند. اما اگر روز اول، خبرِ جان‌باختن خدمه را اعلام می‌کردیم، امروز عده‌ای می‌گفتند چرا به حرف چینی‌ها اعتماد کردید و آنجا نرفتید؟
وزیر رفاه گفت: بر اساس موافقت ریاست جمهوری و رئیس بنیاد شهید، قرار شد جانباختگان حادثه نفتکش سانچی به عنوان "شهید خدمت" محسوب شوند.
ربیعی در پاسخ به این پرسش که چطور وقتی نمی‌شود به کشتی نزدیک شد اما جعبه سیاه به دست آمده؟ اظهار داشت: در روزی که حرارت‌سنج‌ها امکان نزدیک شدن به کشتی را می‌داد نیروهای امدادی وارد شدند اما به دلیل گازهای سمی امکان حضور بیشتر از 20 دقیقه در کشتی وجود نداشت که توانستند جعبه سیاه و دو پیکر را کشف و خارج کنند؛ اما بعد از آن حرارت تا 400 درجه بالا رفت و این امکان از بین رفت.
تاکید ربیعی بر حسن نیت چینی‌ها
ربیعی در پاسخ به سؤالی درباره خرید خدمت از شرکت‌های امدادرسانی بین‌المللی نیز گفت:در روزهای اول از شرکت‌های امدادرسانی بین‌المللی خرید خدمت کردیم. از کارشناسان هلندی، کره، سنگاپور، ژاپن و سازمان‌های بین‌المللی دریانوردی کمک خواستیم، اما چون حادثه در آب‌های دولت چین رخ داده بود، چین به‌عنوان مسئول اصلی باید به موضوع رسیدگی می‌کرد.
وی درباره این ابهام که گفته می‌شود، چینی‌ها برای حفظ محیط‌زیست خود نسبت به جان افراد حاضر در نفتکش بی‌توجهی کرده‌اند نیز گفت: شاید در روزهای اول برای ما چنین تصوری وجود داشت، اما وقتی به چین رفتیم و شواهدی که در آنجا دیدیم، فعالیت کمیته بحران چین و اقدامات امدادی که از ابتدای حادثه انجام داده بودند، نشان می‌داد که این موضوع صحت ندارد.
رمزگشایی جعبه سیاه در حضور همه طرف‌های ذی نفع
به گفته ربیعی بازگشایی جعبه سیاه در چین و با حضور نمایندگان ایران انجام می‌گیرد و پلمپ شدن آن نیز با حضور نمایندگان ایران و چین حادثه انجام گرفته است.
وزیر کار درباره خسارت‌های این حادثه نیز گفت: خسارات معنوی این حادثه جبران‌ناپذیر است، اما مسائل حقوقی امر دیگری است که باید پیگیری شود. کشتی بیمه‌های معتبر بین‌المللی داشته، محموله تحت بیمه کره جنوبی است و شرکت‌های بیمه‌گر هم درباره احقاق حق بعد از بحران پیش‌بینی‌های لازم را دارند.
وی همچنین از تشکیل تیمی برای احقاق حقوق خسارت‌دیدگان این حادثه خبر داد که با رمزگشایی جعبه سیاه پیگیری‌های حقوقی آنها معنادارتر خواهد بود.
ربیعی در پاسخ به سؤالی درباره اعزام تکاور و چرایی نبردن آتش‌نشان به آن منطقه نیز گفت: ما تکاوران را برای اطفای حریق نبردیم، بلکه آنها برای ورود به حریق و نجات جان افراد آموزش دیده بودند.
ربیعی درباره علت استفاده از پرچم پاناما در نفتکش یادشده گفت: از جهت بازرگانی استفاده از پرچم برخی کشورها ارزان‌قیمت تمام می‌شود و این متداول است. کشتی کریستال هم پرچم هنگ‌کنگ را داشت و خدمه چینی و این موضوع پیچیده‌ای نیست.
هیچ مستندی درباره خاموش بودن موقعیت‌یاب ماهواره‌ای کشتی‌ها وجود ندارد
در ادامه این نشست محمد راستاد، رئیس سازمان دریانوردی و بنادر در پاسخ به پرسشی با بیان اینکه هیچ مستندی درباره خاموش بودن موقعیت یاب ماهواره‌ای وجود ندارد، اظهار داشت: اصلا غیر ممکن است که بدون موقعیت یاب بتوان وارد ناوبری شد و قطعا دو کشتی از این سامانه استفاده میکردند.
وی افزود: همچنین اینکه گفته می‌شود ردیابی نشده‌اند، مربوط به تجهیزات سیستم شناسایی خودکار است که معمولاً ایستگاه‌های ساحلی در برد VHF شناسایی می‌کنند اما فاصله نفتکش تا ایستگاه ساحلی بسیار زیاد بوده و از فاصله 158 مایلی طبیعی است که سیستم شناسایی خودکار قابل ردیابی نباشد.
وی تصریح کرد: اینکه گفته شود کارکنان کشتی در حال خواب بودند درست نیست. حتی در زمان استراحت هم همواره یک افسر ناوبری و یک دانشجوی کارآموز در پل فرماندهی کشتی به صورت شیفتی حضور دارند و در مواقع پرخطر کاپیتان هم در کنار آنهاست.
همچنین به گفته رئیس سازمان بنادر و کشتیرانی رمزگشایی جعبه سیاه 3 ماه زمان می‌برد.
هیچ سیگنالی از روز اول حادثه از سانچی ثبت نشده است
وی گفت: تصادم دریایی ممکن است و با وجود تجهیزات ناوبری الکترونیک حوادث دریایی همواره رخ می‌دهد.
راستاد تاکید کرد: هیچ سیگنالی از روز اول از سانچی ثبت نشده و هیچ مرجعی هیچ نوع پیامی را ثبت نکرده اند.
در این نشست همچنین راستاد معاینه دقیق کشتی کریستال و مصاحبه با کارکنان آن تحت نظارت مراجع دریایی کشور چین و حضور وکلا را ادامه بررسی‌های این کمیته بیان کرد.
راستاد درباره علت انفجار کشتی ایرانی و عدم انفجار کشتی چینی نیز گفت: محموله کشتی کریستال سویا بوده و امکان انفجار وجود نداشته، در عین‌حال دماغه با بالاترین استحکام به بدنه جانبی نفتکش برخورد کرده است. سرنشینان کریستال به دلیل دور بودن از نقطه انفجار توانسته بودند، خود را با قایق نجات سقوط آزاد نجات دهند.
وی همچنین درباره اینکه چرا پیکر یکی از سرنشینان نفتکش با لباس شناوری پیدا شده است، گفت: درباره جزئیات تصادف تا زمانی که جعبه سیاه رمزگشایی نشود، نمی‌توان نظر دقیقی داد، اما واقعیت این است که در لحظه انفجار همه در یک نقطه نبوده‌اند و فردی که با لباس شناوری پیدا شده، قطعاً در نقطه‌ای بوده که کمتر تحت تأثیر انفجار و دودهای آن قرار داشته و فرصت بیشتری برای نجات داشته است و چه‌بسا برای کمک‌رسانی آمده باشد.
کیان‌ارثی: بازگشایی جعبه سیاه کشتی با حضور همه طرف‌های ذینفع
در این نشست همچنین کیان ارثی مدیرعامل شرکت ملی نفتکش اظهار داشت: بازگشایی جعبه سیاه کشتی سانچی با حضور همه طرف‌های ذینفع و یک سازمان بین‌المللی در چین انجام خواهد شد.
وی تصریح کرد: هیچ مشکلی درخصوص بیمه جانی، بیمه آلودگی و بیمه محموله نداریم و محموله توسط خود کره‌ای ها بیمه شده و در کل هیچ مشکلی از بابت خسارت ناشی از حادثه وجود ندارد.
مدیر عامل شرکت ملی نفتکش نیز درباره بیمه این حادثه گفت: نفتکش از سوی بیمه البرز و ملت با مدیریت بیمه ملت تحت پوشش بیمه بدنه بوده است و بیمه شخص ثالث نیز که صدمات جانی را دربرمی‌گیرد با حداکثر تعهد بیمه شده است و هیچ مشکلی در زمینه بیمه جانی افراد و همچنین آلودگی دریا نداریم.
کیان‌ارثی همچنین درباره مسیر انتخابی نفتکش نیز گفت: از این مسیر هر هفته یک محموله یک میلیون بشکه‌ای می‌رود و همین کشتی سانچی هشتمین محموله خود را به کره جنوبی حمل کرده بود.
فاصله زیاد بود و کشتی‌های امداد ۱۰ ساعت بعد رسیدند
در ادامه این نشست فرازنده مدیرکل آسیا و اقیانوسیه وزارت امور خارجه نیز گفت: ساعات اولیه حادثه هیجان‌انگیز و احساسی بود و سوالات زیادی درباره اینکه چرا از همان ابتدا حضور نمایندگانی از ایران در آنجا وجود نداشت و امداد رسانی آغاز نشد مطرح می‌شود. سرکنسول ایران در آن مقطع در کمیته بحران شانگهای حضور داشت و از همان ابتدا پیگیری‌ها آغاز شد، اما حادثه در فاصله 300 کیلومتری ساحل شانگهای رخ داده و با توجه به سرعت کشتی‌های امدادرسان که به سمت نفتکش حرکت کردند، از زمان شروع عملیات حداقل 10 تا 15 ساعت طول می‌کشید تا کشتی امداد به سایت حادثه برسد.
وی تعلل چینی‌ها به خاطر نگرانی‌های محیط زیستی را بی‌مورد خواند و گفت: این موارد تحت تأثیر جو روانی خاص آن موقعیت مطرح شده است. کسانی که امکان اطفای حریق و نجات جان سرنشینان را داشتند، بلافاصله به سمت کشتی حرکت کرده و کمک از آتشخوار ژاپنی صورت گرفت که آن هم با فاصله کمی در مکان حضور پیدا کرد.
فرازنده همچنین یادآور شد: اگر به تصاویر اولیه از حادثه نگاه کنیم می‌بینیم که لکه بزرگی به مساحت 10 مایل مربع کشتی را فرا گرفته و نظر کارشناسان این بود که امکان حیات بعد از بروز حادثه وجود نداشت.
ممانعت از امدادرسانی ژاپنی‌ها به خاطر اختلاف نظر فنی بود
به گزارش فارس، در ادامه این نشست برومندی نایب‌رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس با اشاره به اینکه مجید قصابی عروجی کاپیتان این نفتکش از حوزه انتخابیه او از بهترین کاپیتان‌های کشور بوده است، اضافه کرد: اولین جلسه‌ای که بامداد شنبه با فرماندهان چینی داشتیم، نشان می‌داد که چینی‌ها هیچ ممانعتی برای امدادرسانی نداشته‌اند و تنها در این زمینه اختلاف‌نظر فنی وجود داشته است. مثلاً به یک کشتی ژاپنی اجازه فوم‌پاشی نداده بودند؛ چراکه از نظر چینی‌ها پیش از خنک کردن کشتی، فوم‌پاشی می‌توانست آتش را بدتر کند، لذا در مرحله اول نیاز به آبپاشی بود.
در این نشست همچنین رئیس کمیته اضطرار شرکت ملی نفتکش تأکید کرد: از دقایق اولیه کارشناسان ما در شانگهای حاضر شدند و تمام فعالیت‌های خود را انجام دادند. در مراحل اولیه اطلاعاتی که به ما رسید این بود که پس از انفجار مهیبی که رخ داده و آتش بزرگی که حادث شده، به دلیل حرارت زیاد و گازهای سمی امکان زنده بودن افراد وجود ندارد، اما ما هم به لحاظ حرفه‌ای و هم به لحاظ احساسی نسبت به قضیه حساس بودیم و برایمان مهم بود که اگر حتی کمترین احتمال در مورد زنده بودن آنها وجود دارد، به دنبال آنها باشیم و اگر بتوانیم پیکرهای آنها را به خانواده‌هایشان برسانیم.
نفتکش سانچی حتی فراتر از استاندارهای بین‌المللی بود
در بخشی از نشست همچنین محسن بهرامی سخنگوی شرکت ملی نفتکش با اشاره به اینکه این کشتی جوان بوده و تحت قواعد بین‌المللی و استانداردها ساخته شده است، گفت: نفتکش یادشده حتی فراتر از استانداردهای بین‌المللی بوده و تمام گواهینامه‌ها را داشته است و در دنیا حمل‌ونقل میعانات گازی با همین استاندارد انجام می‌گیرد، اما حادثه پیش‌آمده حادثه کم‌نظیری بوده و دوجداره کشتی در برخورد دماغه کشتی کریستال سوراخ شده، ممکن است با این‌گونه حوادث از طرف سازمان بین‌المللی دریانوردی استانداردهای جدیدی وضع شود، اما با استانداردهای موجود این کشتی کاملاً سازگار بوده است.
چرا دو کشتی با هم مکالمه نکردند؟
وی در پاسخ به سؤالی درباره اینکه چه چیزی مانع مکالمه میان دو کشتی برای ممانعت از این تصادف شده، گفت: در این موارد مؤلفه‌های زیادی مطرح می‌شود ازجمله آب کم‌عمق، وجود موانعی در زیر آب و حضور کشتی‌ها و قایق‌های ماهیگیری که همین موارد در همین منطقه موجب 40 درصد تصادفات کشتی‌ها شده و 36 کشتی بزرگ و کوچک در این منطقه دچار سانحه شده‌اند و درواقع منطقه های‌ریسکی بوده است.
همچنین کارشناس شرکت ملی نفتکش درباره الزامات تجهیز این کشتی به ورود به مسیرهای های‌ریسک و انتخاب مسیر خاص نیز گفت: معمولاً آبراه‌های های‌ریسک فقط 2 درصد آب‌های جهان را دربرمی‌گیرند و معمولاً برای این سفرها مسیر خاص تعیین می‌شود که در این مورد این‌طور نبوده و کسی که می‌خواهد از شرق چین به کره جنوبی برود، مسیر طبیعی همین مسیر است.
