خیلی امیدوار به تغییر نیستم/ بازدید نمایندگان هم برای حاکمیت و هم برای جامعه مفید است/ نگذارند بازدید از زندان‌ها یک روند تشریفاتی باشد

عضو شورای سیاستگذاری اصلاح طلبان و عضو بنیاد باران نظرات خود در خصوص «دیدار آتی نمایندگان مجلس از وضعیت زندان ها و بازداشتگاه ها را به صراحت می گوید و بر این باور است که مگر آپولویی در این بازدید هوا شود، در غیر این صورت، بازدیدی مثل بازدیدهای گذشته نمایندگان در دوره های قبلی خواهد بود و تغییری در باور عمومی ایجاد نخواهد کرد.

«عبدالله ناصری»، فعال سیاسی اصلاح طلب در گفت وگو با خبرنگار «تابناک» از تجربه خود در دورانی که پس از انتخابات سال 88 به زندان رفته است را بازگو می کند و توضیح می هد: چون خودم بعد از 88 زندان بودم، بعضی رفتارها و بعضی کنش ها را درون سازمان زندان ها می دیدم.

وی البته بر این عقیده است: با بازدید نمایندگان از وضعیت زندان ها، نگرانی ها، ناامنی ها و اضطراب هایی که در بخش قابل توجهی از افکار عمومی در خصوص اقدامات و عملکرد نهادهای امنیتی و قضایی وجود دارد می تواند به مرور زایل شده و پاک شود؛ بنابراین، چنین بازدید از هر دو منظر یعنی هم برای حاکمیت و هم برای جامعه مدنی مفید است.

آنچه در ادامه می خوانید، گفت و گوی خبرنگار «تابناک» با «عبدالله ناصری» در خصوص بازدید آتی نمایندگان از وضعیت زندان ها و بازداشتگاه هاست.

در مورد قطعی شدن بازدید برخی نمایندگان از وضعیت بازداشتگاه ها و زندان ها نظرتان چیست؟ فکر می کنید این موضوع تا چه اندازه منفعت خواهد داشت و در جامعه اثرات مثبت ایجاد خواهد کرد؟

به نظرم بازدید نمایندگان از بازداشتگاه ها و زندان ها چیزی جز منفعت ندارد، بالاخره مردم با انجام چنین اقدامات و بازدیدهایی به نمایندگانشان باور بیشتری پیدا می کنند که نماینده کارایی مطلوبی دارد و حتی می تواند با زندانیان در زندان ها و بازداتشگاه ها دیدار کند.

نکته دوم که به نظر من خیلی در جریان بازدید نمایندگان از وضعیت زندان ها و بازداشتگاه ها اهمیت بیشتری دارد، این است که این نگرانی ها، ناامنی ها و اضطراب هایی که در بخش قابل توجهی از افکار عمومی در خصوص اقدامات و عملکرد نهادهای امنیتی و قضایی وجود دارد می تواند به مرور زایل شده و پاک شود؛ بنابراین چنین بازدید از هر دو منظر یعنی هم برای حاکمیت و هم برای جامعه مدنی مفید است.

نمایندگان در دوره های مختلف از وضعیت زندان ها و بازداشتگاه ها بازدید کرده اند، اما عملا خروجی خاصی از این بازدیدها ندیده ایم؛ الان چطور، فکر می کنید مثل دفعات قبل فقط بازدید شود و تمام یا این دوره فکر می کنید نمایندگان خروجی خاصی از این بازدید خواهند داشت؟

به هر صورت نگاه مردم نسبت به سازمان زندان ها، نگاه مطلوبی نیست. بنده نمی خواهم بگویم 100 درصد آنچه مردم می گویند، کامل است و نظام ساختاری و اداری سازمان زندان ها اشکال اساسی دارد؛ اما به هر صورت چون خودم بعد از 88 زندان بودم بعضی رفتارها و بعضی کنش ها را درون سازمان زندان ها می دیدم.

موضوعاتی که اشاره کردم، این بی اعتمادی را یک مقدار مزمن کرده است. اگر حاکمیت و دستگاه قضایی بتوانند ساختار و یا سازمانی را ایجاد بکنند که این اعتماد عمومی به یک اپیدمی در جامعه نسبت به رفتار مناسب با زندانیان در درون زندان ها و بازداشتگاه ها تبدیل بشود، طبعا هر شایعه ای پذیرفته نمی شود.

لایه های پوشیده یک روزی بالاخره باید آشکار بشود. این شب ها در یکی از رسانه های خارجی، روند قانونگذاری در مجلس عوام بریتانیا را مرور می کنیم. حالا فرض کنید همین اتفاق در رسانه ملی با رعایت حدود امنیتی در درون ساختار زندان ها صورت بگیرد و همه نوع حرکات پزشکی، فردی، نوع غذا، رسیدگی های مربوط به سلامت جسمی و روانی در زندان ها برای افکار عمومی نمایش داده شود، حتما خیلی سوء تفاهم ها را از بین خواهد برد.

همان طور که شما هم می دانید، چه در اصلاحات و بحث هایی که درباره آن خبرنگار کانادایی ایجاد شد، چه در دوره آقای مرتضوی و اتفاقاتی که زمان ایشان افتاد و چه پس از سال 88 که بازدیدهایی توسط نمایندگان از وضعیت زندان ها و بازداشتگاه ها صورت گرفت، اما در نهایت آن اعتماد عمومی محقق نشد که زندان ها چه وضعیتی دارد و اخباری که در شبکه های اجتماعی در این مورد گفته می شود، تا چه اندازه به واقعیت نزدیک است.

برای اینکه این حرکت (بازدید نمایندگان از وضعیت زندان ها و بازداشتگاه ها) تنها یک «ژست سیاسی» برای تأمین نظر هواداران یک جناح خاص یا یکسری از نمایندگان نباشد و بتوان بر خلاف تجربیات قبلی خروجی خاصی از این بازدید داشت، چه اقدامات عملی را باید شاهد باشیم؟

بله، عرض کردم. حالا فرض کنید نماینده ای هم بخواهد در این راه ژستی هم بگیرد، اما اگر حاکمیت و نهاد حاکمیتی قوه قضائیه به عنوان مسئول بالاسر سازمان زندان ها، خود تدبیری بیندیشد که این (وضعیت زندان ها) را با رعایت جوانب و مسائل ایمنی و امنیتی این ساختار را در مقابل دیدگان مردم قرار دهد، به نظرم همه مشکلات حل می شود.

اگر نماینده ای هم بخواهد به گفته شما، ژست نمایندگی وسیاسی بگیرد و برای تأمین پایگاه رأی آینده اش تلاش کند؛ موردی ندارد. این (نشان دادن وضعیت زندان ها) بحثی است که دستگاه قضایی و سازمان زندان ها باید آن را انجام بدهد، ولی باور جامعه، کنشگران سیاسی و رسانه ها این است که دستگاه قضایی نسبت به وضعیت زندانیان و زندان ها بسیار حساسیت دارد و گزارشی را از این لحاظ به بیرون نمی دهد، برای اینکه جامعه نسبت به آن آگاهی پیدا کند.

شما چقدر امیدوارید بازدید نمایندگان از وضعیت زندان ها، تأثیری بر روند مورد اشاره شما بگذارد؟ فکر می کنید تأثیرگذار باشد یا خیر؟

نه، من خیلی امیدوار نیستم، مگر اینکه نقطه عطفی باشد؛ یعنی شق القمری باشد یا آپولویی هوا شود، ولی اگر بخواهد شبیه یکی دو مورد بازدیدهایی که قبلا هم صورت گرفته است باشد، به نظرم اتفاق خاصی برای تغییر باور عمومی در این زمینه شکل نمی گیرد.

اگر فصل جدیدی و یک نقطه عطفی در این رفتار باشد که جامعه متعاقب آن بتواند اعتماد کسب کند نسبت به این موضوع، می توان خوشبین بود، وگرنه تنها در حد یک روند تشریفاتی خواهد بود.