سال 83 با پایان امتحانات دانشگاه کولهاش را برداشته و راهی تهران شده بود به هوای جشنواره فیلم فجر. با دلش عهد کرده بود که «وقتی همه خوابیم» بهرام بیضایی را در نخستین نمایش عمومیاش ببیند اما خاطرهای که از تماشای این فیلم دارد بههمان صفهای بلند خرید بلیت در باغ فردوس و موزه سینما قد میدهد. صفهایی که زیر آسمان پر از برف تهران آنقدر قد کشید تا تماشای فیلم بیضایی را به خواستهای دور تبدیل کند و در نهایت در مقابل محدودیت صندلیهای سینما قد خم کند. حالا برای او و خیلی از علاقهمندان جدی سینما فیلم دیدن در ایام جشنواره بههمین خاطرات گره خورده است و حتی آنهایی که خاطرهباز هستند ترجیح میدهند در روز اکران فیلم جلوی در سینما بایستند و هی تعداد آدمها را بشمرند تا چشمشان به دریچه گیشه سینما بیفتد و با دست خودشان بلیت را از متصدی فروش بلیت بخرند. این روزها برگزاری جشنواره در شهرهای مختلف راه رسیدن به جشنواره را کوتاهتر کرده است و با اینترنتی شدن فروش بلیتها با چند کلیلک در فضای مجازی میتوان صف بلند تماشای یک فیلم را طی کرد. حالا اما تنور داغ جشنواره هم رنگ و بوی دیگری دارد و ردپای صف علاقهمندان به سینما را به جای خیابانها باید روی شبکههای اینترنتی آگهی جست و جو کرد و واقعی بودن تب و تاب شکل گرفته برای تماشای فیلمها را در بازار سیاه فروش فیلمها محک زد.
از بلیت بخش VIP تا کارت مراسم افتتاحیه
«بهترین قیمته. دو روز دیگه برای همین بلیتها باید سه چهار میلیون هزینه کنی». اینها را پسر جوانی میگوید که مجموعه یازدهتایی بلیتها را 132 هزار تومان خریده اما حالا همان را در سایت فروش کالا به مبلغ یک میلیون تومان بهفروش گذاشته است. «سانس ساعت 3 پردیس کوروشه» این عبارات را برای اکازیون جلوه دادن پیشنهادش بهگفتههایش اضافه میکند و در پاسخ به علت فروش آن میگوید: «از سری A سه سری دارم که دو سری اون اضافه است». حرفهایش را با توضیحاتی درباره جایگاه ویژه صندلیها ادامه میدهد و میگوید چنانچه خواهان بلیتهای بیشتری باشم میتواند در سینما استقلال و از طریق صف! بلیتهای بیشتری را تهیه کند. آن طور که خودش تعریف میکند کیسه بازار سیاه به تن خودش هم خورده و برای بیست و نهمین دوره از جشنواره فیلم فجر و به هوای تماشای فیلم «جدایی نادراز سیمین» چیزی حول و حوش همین رقم را پرداخت کرده است.
فروشنده دیگر این سایت خانمی است که دو سری کامل سودای سیمرغ یک و سیمرغ دو را 2 میلیون تومان قیمتگذاری کرده. بهگفته خودش صندلیها مربوط به بخش VIP و مخصوص هنرمندان است. میگوید در صورت اعلام تقاضا میتواند از دوستانش کارت ورود به مراسم افتتاحیه را هم تهیه کند. تأکید میکند که تمام هزینه را هم بهصورت کامل و به صورت نقد دریافت میکند. آنطور که خودش توضیح میدهد بهدلیل پروژه کاری که در شهرستان برایش پیش آمده مجبور به فروش بلیتها شده است.
فروشندههایی که خریدار ندارند
برخلاف تجربه ناموفق سال گذشته امسال سایت فروش اینترنتی بلیتها به مشکلی برنخورده است. گزارش پیش فروش فیلمهای جشنواره فیلم فجر از پر شدنِ عمده 3600 صندلی در پانزده دقیقه نخست روز سیام دی ماه خبر میدهد و حتی برگزارکنندگان جشنواره را ترغیب میکند تا سهمیه جدیدی برای پیش فروش بلیت در سینماهای مردمی اختصاص دهند؛ اما آنچه در روزهای گذشته این استقبال را به چالش کشانده گزارش رسانهها از بازار سیاه فروش بلیتها است. حاشیههایی که در پس آن گزارههای خبری ایجاد عطش و جذابیت تماشای فیلمهای جشنواره برای مخاطبان نهفته است. «یادمان باشد هر جشنوارهای اگر حاشیه داشته باشد جشنواره جذابتری است و یکی از حاشیههای جذاب افکار عمومی اعلام رقمهای بالا برای خرید و فروش بلیتهاست» گوینده این عبارات امیرحسین علمالهدی کارشناس سینما و مدیر گروه هنر و تجربه است. او در این باره به «ایران» میگوید: «ما فعلاً از طریق ذهنیات فروشندهها متوجه وجود چنین بازاری شدهایم و هنوز مطمئن نیستم آن طرف این معامله یعنی خریداری وجود داشته باشد.»
علمالهدی معتقد است که تمام این حواشی ممکن است فقط یک بازارگرمی از طرف صاحبان بلیتها باشد و باید با تردید به آن نگاه کرد. او در توضیحات بیشتر میافزاید: «در تهران برای هر فیلم فرصت حدود 35 نمایش وجود دارد و بر حسب اظهارات مسئولان جشنواره 20 تا 30 درصد فروش هم در گیشه انجام میشود و هنوز فرصت خرید بلیت برای مردم وجود دارد.»
به گفته علمالهدی ممکن است این اتفاق صرفاً حاصل بازاریابی افرادی باشد که نیاز به پول دارند و نه معیاری برای سنجش عطش مخاطبان برای تماشای فیلمهای جشنواره. این کارشناس سینما ایجاد سانسهای فوقالعاده در ایام جشنواره را ملاک واقعی برای سنجش عطش تماشای فیلمهای جشنواره در میان مخاطبان سینما عنوان میکند و میگوید باید تا زمان جشنواره منتظر ماند و دید چند سانس فوقالعاده برای این منظور لحاظ میشود.
او در پاسخ به این سؤال که چگونه میتوان مقابل چنین پدیدهای ایستاد هم میگوید: «شما نمیتوانید چنین درخواستی داشته باشید مثل این است که توقع داشته باشید پدیده قاچاق وجود نداشته باشد. به هر حال در هر فعالیتی درصد پایینی از تخلف وجود دارد اما تا خریدار نباشد این بازار رونق نمیگیرد» علمالهدی در ادامه میافزاید: «در همه جای دنیا اغلب جشنوارهها به صورت تخصصی برگزار میشود و جشنواره فیلم فجر از معدود جشنوارههایی است که این میزان صندلی سینما در اختیار مردم قرار میگیرد و بر این اساس این دست تخلفات موضوع عادی است و نباید نگران آن باشیم.»
او در بخش پایانی صحبتهایش همچنان حضور خریدار را طرف مهم این معامله عنوان میکند و با تأکید میگوید: «دسترسی به فروشندهها براحتی امکان پذیر است و میتوان آنها را شناسایی کرد اما مسأله مهم بخش دوم این معامله یعنی خریدار است. تا خریدار نباشد این بازار رونق نمیگیرد.»