قابل توجه‌تان اینکه حتی برای نظام مالی موجود می ان زوجین، اسلام برنامه منسجمی را ارائه داده است. برای آشنایی شما عزیزان امروز به بررسی ارث همسر می پردازیم.
به گزارش «تابناک»؛ یکی از مباحث مهم مربوط به ارث، در مورد ارث همسر است که قواعد و قوانین ویژه خود را در فقه و حقوق ایران به خودش اختصاص داده است. در طبقات ارثی که در قانون وجود دارد و هر یک از ورثه در طبقه ای قرار داده شده اند، همسر وارثی است که در کنار همه طبقات و ورثه می تواند ارث ببرد و نه تنها مانع ارث هیچ وارثی نمی شود، بلکه هیچ وارثی نیز نمی تواند مانع از ارث بردن کامل او شود.
لازم است بدانید شرایط و میزان سهم ارث هر یک از زن و مرد به عنوان همسر، به شرح زیر است؛
الف) یکی از شرایط مهم ایجاد حق ارث برای خانم و آقا طبق ماده ی ۹۴۰ قانون مدنی وجود رابطه ی زوجیت دائمی بین زن و مرد است. بنابراین در صورتی که بین زن و مرد عقد موقت برقرار باشد، هیچ کدام از زن و مرد طبق قانون ایران از یکدیگر ارث نمی برند.
ب) زن و شوهر به سبب عواملی که مانع از ارث بردن می باشد، ممنوع از ارث نباشند. در حقوق کشور ما چند عامل وجود دارد که مانع ارث بردن وارثان از یکدیگر می شود که عبارتند از؛
۱. کفر وارث؛ بدین معنا که وارث شخص مسلمان نباید کافر باشد.
۲. قتل عمدی مورث توسط وارث؛ بنابراین، در صورتی که یکی از زن یا شوهر، دیگری را عمدا به قتل رسانده باشد، قاتل ممنوع از ارث مقتول می گردد.
پ) جالب است بدانید همان‌طور که طبقات بالاتر مانع ارث بردن طبقات پایین‌تر می شوند و حق تقدم با خویشان نزدیک‌تر است، در درون خود طبقات نیز گاهی وارثی موجب کاهش سهم ارث وارث دیگر می شود. مانند وجود فرزند برای می ت که در سهم الارث همسر موثر می باشد. بدین‌ترتیب در صورتی که زن فرزندی نداشته باشد، سهم الارث شوهر وی یک دوم یا نصف اموال زن است و در صورتی که زن صاحب فرزند باشد، سهم‌الارث مرد یک چهارم از اموال زن می باشد. در مورد سهم الارث زن نیز، در صورتی که مرد فرزندی نداشته باشد، یک چهارم از اموال مرد و در صورت فرزند‌دار بودن مرد، یک هشتم از اموال وی است.
پرسشی که ممکن است برایتان پیش بیاید، در رابطه با نحوه تقسیم ارث در شرایطی است که مرد دارای چندین همسر می باشد. در این موارد سهم ارث یک چهارم و یا یک هشتم به طور مساوی میان زنان تقسیم می شود. برای مثال تصور کنید که یک آقا در هنگام مرگ دو همسر دائمی و دو فرزند دارد. در صورتی که مجموع اموال وی سی و دو می لیون باشد، یک هشتم این اموال که عبارت از چهار میلیون می باشد، می ان همسران وی به طور مساوی تقسیم می شود.
ت) همان طور که می دانید در اثر طلاق رابطه ی زوجیت بین زن و شوهر از بین می رود و بنابراین هیچ یک حق ارثی نسبت به یکدیگر ندارند. اما یک استثنای مهم در این مورد وجود دارد و آن زمانی است که طلاق از نوع طلاق رجعی باشد؛ یعنی طلاقی که در طول دوران سه ماهه‌ی بعد از آن که عده نام دارد، مرد حق رجوع و بازگشت به زن را دارد و با این رجوع رابطه‌ی زن و شوهری مجددا شکل می گیرد. طبق ماده‌ی ۹۴۳ قانون مدنی اگر در دوران عده ی طلاق رجعی هر یک از زن و شوهر بمیرند، از یکدیگر ارث می برند.
ث) اگر شوهر بیمار شود و در زمان بیماری زن خود را طلاق دهد، در صورتی که در فاصله ی یک سال از زمان طلاق به دلیل همان بیماری بمی رد، طبق ماده ی ۹۴۴ قانون مدنی، زن مطلقه در صورتی که دوباره ازدواج نکرده باشد از وی ارث می برد و در این مواقع نوع طلاق مهم نیست.
ج) عکس مسأله ی بالا نیز می تواند وجود داشته باشد؛ یعنی اگر مردی که بیمار است، زنی را به عقد خود در آورد، در صورتی که قبل از برقراری رابطه ی زناشویی با آن زن، به دلیل همان بیماری بمیرد، طبق ماده‌ی ۹۴۵ قانون مدنی زن از او ارث نمی برد.
چ) تفاوت مهمی که در مورد اموال مورد ارث توسط زن یا شوهر وجود دارد این است که با توجه به ماده ی ۹۴۶ قانون مدنی، مرد از کلیه ی اموال همسر خود ارث می برد. اما زن در صورتی که مرد دارای فرزند باشد، یک هشتم از عین اموال منقول و یک هشتم از قیمت اموال غیرمنقول اعم از عرصه و اعیان را ارث می برد. همین شرایط در موردی که مرد فرزندی ندارد نیز جاری است با این تفاوت که در این موارد سهم زن همان طور که گفتیم، یک چهارم است. قابل ذکر است که اموال منقول به کلیه ی اموالی گفته می شود که بدون آسیب به زمین قابل جابجایی باشند مانند اتومبیل و اموال غیر منقول اموالی هستند که قابل جابه جایی نمی باشند و یا انتقال آن ها موجب آسیب می شود مانند خانه.
البته قانون برای جلوگیری از ضایع شدن حقوق زن و یا سوء‌استفاده ی ورثه، در ماده ی ۹۴۸ این نکته را پیش‌بینی نموده که در صورت خودداری ورثه از دادن قیمت اموال غیر منقول، زن می تواند حق خود را از عین این اموال به دست آورد.
ح) به عنوان نکته ی پایانی به شرایطی اشاره می کنیم که تنها وارث میت همسر وی می باشد. نحوه ی تقسیم ارث در این شرایط با توجه به این که وارث، زن یا شوهر باشد، متفاوت است. بدین معنا که شوهر از تمام اموال همسر خود ارث می برد اما زن تنها وارث یک چهارم از اموال شوهر خود می گردد. ما‌بقی این اموال به عنوان مال بدون وارث طبق ماده ی ۸۶۶ قانون مدنی متعلق به حکومت می باشد.
عجب قانوني،مخصوصا بند آخر، يارو زن داره يك چهارم بهش ميدن بقيش به عنوان بدون وارث به دولت ميدن، بيچاره زن 