تا حدی که توافقات صورت گرفته مطبوعاتی شده و با توجه به حجم قابل توجه صادرات ایران به عراق و مکانیزمی که در تسویه مطالبات صادراتی ایران با درخواست بانک مرکزی در نظر گرفته شده است، میتوان گفت: ابزار قابل توجهی در اختیار بانک مرکزی برای تسویه تجارت خارجی کشور قرار گرفته است. نا گفته پیداست که دستاوردهای امنیتی کشورمان در عراق، در ایجاد این مکانیزم بسیار مؤثر بوده است.
شایان ذکر است با توجه به تأثیر جدی این توافقات، قابل پیش بینی است که آمریکا به صورت جدی به دنبال تخریب توافقات صورت گرفته باشد. اما اعتقاد این است که در صورت اجرایی شدن این توافقات در بستر وسیع بانکها و صرافیهای عراق این تخریبها تأثیر اساسی نخواهد داشت و میتوان اذعان نمود که با چنین توافقاتی، بخش مؤثری از نقشه ارزی کشور بازسازی می شود و از این جهت باید از رئیس کل بانک مرکزی و درک ارزش زمانی این تصمیم، تقدیر کرد.
اشاره به این نکته ضروری به نظر میرسد که در شرایط فعلی ارزی کشور به ویژه در سمت عرضه سامانههایی مانند SPV و مباحث مربوط به تصویب لوایح باقی مانده مانده از FATF هر چند در جای خود قابل بحث است؛ اما تأثیر آنها در نقشه واقعی ارزی کشور با توجه به مکانیزم تحریمهایی که آمریکا در بستر کاتسا اعمال نموده است، بسیار کم ارزیابی میگردد و بحثهای پیرامون این دو موضوع بیشتر سیاسی ارزیابی میشود و اعتقاد این است که بدون استحکام لازم در نقشه ارزی کشور هر شرطی از جمله تصویب لوایح FATF در پیوند با اجرایی شدن SPV تاثیر قابل توجهی بر نقشه ارزی کشور بویژه در سمت عرضه نخواهد داشت به علاوه اینکه، با توجه به اجرای بیشتر توصیههای FATF در کشور می توان انتظار داشت که در اجلاس بعدی نیز همچنان زمان اجرا برای ایران تمدید خواهد شد و از این جهت بازی با افکار عمومی در کشور هیچ وجهی در جهت منافع ملی کشور ندارد. مهمتر آنکه در اوضاع کنونی کشور جدای از بعد سیاسی اجرایی شدن SPV، تأثیر آن بر نقشه واقعی ارزی کشور بسیار ناچیز خواهد بود.
در انتها پیشنهاد میشود همان گونه که سیاستگذار با برداشتن گام اساسی در عراق مسیر واقعی را برای برون رفت از تنگنای تسویه حساب تجارت خارجی برداشته است، این راه را بجد و با سرعت عمل بیشتری در سایر نقاط دیگر که قبلاً مکرراً توسط کارشناسان توصیه شده است، در راستای تکمیل پازل ارزی کشور ادامه دهد. قطعا با ترمیم نقشه ارزی کشور قدرت چانه زنی کشور در مواجهه با اروپا و شرایط تحمیلی آنها در موضوع SPV بسیار بهتر خواهد بود.
* با عبدالناصر همتی بیشتر آشنا شوید