بسیاری از ناظران بر این باورند که یکی از دلایل و اهداف اصلی آمریکا برای نابودی فوری برجام این است که ایران نتواند از لغو تحریم های تسلیحاتی که به موجب برجام در اکتبر 2020 پایان می یابد، بهره یابد. در واقع، یکی از کابوس های آمریکای ترامپ این است که تحریم های تسلیحاتی ایران در برجام پایان یابد و ایران بتواند در بازار تسلیحاتی جهان فعال شود.
به گزارش تابناک، در همین رابطه، «مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا در یک پیام توئیتری با انتشار تصویر یک ساعت شمار نسبت به انقضای تحریم تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران و پایان ممنوعیت سفر قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس هشدار داد!
وزیر امور خارجه آمریکا در ادامه لینکی از سایت وزارت خارجه آمریکا را در توئیت خود قرار داده که در آن زمان پایان تحریمهای تسلیحاتی ایران به صورت کاهشی به جلو میرود و طبق آن تحریمهای تسلیحاتی ایران روز ۱۸ اکتبر ۲۰۲۰ (۲۷ مهرماه ۱۳۹۹) یا به عبارتی دیگر ۱۵ ماه و ۷ روز دیگر به پایان خواهد رسید و پس از آن ایران میتواند به فروش تسلیحات پرداخته و از کشورهایی نظیر روسیه و چین نیز تسلیحات خریداری کند.
وزیر خارجه آمریکا در بخشی دیگر از پیام توئیتری خود از تمام متحدان و شرکای آمریکا می خواهد برای متوقف ساختن رفتارهای بی ثبات کننده (!) تهران در منطقه، فشارها بر حکومت ایران را افزایش دهند.
لازم به ذکر است که تحریمهای تسلیحاتی شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران در سال های ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷ برای ممنوعیت فروش سلاح به ایران و صادرات سلاح از ایران وضع شد. در پی دستیابی قدرتهای جهانی و ایران به توافق هسته ای ۲۰۱۵ موسوم به «برجام» مقرر شد که این تحریم ها ۱۸ اکتبر ۲۰۲۰ و پس از آنکه گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی صلح آمیز بودن برنامه هستهای ایران را تأیید کرد، برداشته شود.
پومپئو در آذر ماه سال پیش نیز گفته بود ممنوعیتهای تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران نباید در سال ۲۰۲۰ برداشته شود. او از شورای امنیت خواسته بود تا «اقدامات بازدارنده و بازرسی را در بنادر و آبهای بینالمللی» برقرار کند تا «تلاش پیگیر ایران برای دور زدن محدودیتهای تسلیحاتی را خنثی کند».
به گواه برخی از ناظران بینالمللی دوام برجام و رسیدن ایران به تاریخهای درج شده در برجام به عنوان تاریخ انقضای تعهدات یا انقضای تحریمها، کابوس تیم ترامپ است.
به زبان سادهتر میتوان گفت که هدف امریکا از تحریک ایران برای خروج از برجام، ممانعت از رسیدن ایران به تاریخهای حیاتی در توافق است: براساس برجام در سال 2020 تحریم تسلیحات سبک و متعارف ایران به پایان میرسد. در سال 2023 تحریمهای مربوط به تسلیحات سنگین و موشکی اتمام پیدا میکند و در 2025 قطعنامههای پیشین سازمان مل علیه ایران که عمدتا قطعنامههای فصل هفتمی بودند دیگر قابلیت بازگشت خود را از دست میدهند. اگر ایران زودتر از 2025 از برجام کنار بکشد، تحریمهای سازمان ملل و قطعنامههای پیشین به شکل خودکار علیه تهران فعال میشوند.
این دقیقا همان سناریویی است که دولت ترامپ به دنبال تحقق آن در قبال ایران است چراکه بازگشت قطعنامهها، ایران را مجددا مانند پیش از برجام ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد قرار میدهد که تحریم و گزینه نظامی را مجاز میداند.
محدودیتهای تسلیحاتی قطعنامه ۲۲۳۱ در قبال ایران
قعطنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، از تمام کشورهای جهان خواسته است که محدودیتهای تسلیحاتی زیر را در ارتباط با ایران به مدت پنج سال رعایت کنند:
* تأمین، فروش و یا انتقال مستقیم یا غیرمستقیم هرگونه تانک جنگی، خودروهای رزمی زرهی، سامانههای توپخانهای سنگین، هواپیماهای رزمی، بالگردهای تهاجمی، ناوهای جنگی، موشکها و یا سامانههای موشکی، مطابق با اهداف «فهرست تسلیحات متعارف سازمان ملل»
* تأمین مواد مرتبط، شامل قطعات یدکی، از داخل و یا از طریق قلمروهای تحت حاکمیتشان، و یا توسط اتباع آنها و یا افراد تحت حاکمیت آنها، یا با استفاده از هواپیماها و یا کشتیهای حامل پرچمهای آنها، اعم از اینکه از قلمروشان نشأت گرفته یا خیر، به ایران یا برای استفاده در داخل ایران و یا در جهت تأمین منافع ایران.
* ارائه آموزش فنی، منابع یا خدمات مالی، پیشنهادات، دیگر خدمات و کمکهای مرتبط با تأمین، فروش، انتقال، تولید، حفظ و نگهداری و یا استفاده از تسلیحات و مواد مرتبط توصیفشده در این بند فرعی، به ایران توسط اتباع این کشورها و یا از داخل یا از طریق قلمروهای تحت حاکمیتشان
* این بند باید تا مدت پنج سال پس از «روز پذیرش برجام» و یا تا زمانی که آژانس بینالمللی انرژی اتمی گزارش تأیید «جمعبندی مبسوط» را ارائه دهد، اجرا شود؛ بسته به اینکه کدام زودتر اتفاق افتد.