به گزارش «تابناک»، ذرات معلق هوا یا Particulate Matter ـ که به اختصار PM نامیده میشوند ـ اصطلاحی است که برای توصیف ذرات جامد و مایع پراکنده شده در هوا به کار میرود که بزرگتر از مولکولهای مجزا (مولکولهایی با قطر تقریباً یک نانومتر) و کوچکتر از ۵۰۰ میکرومتر هستند؛ ذراتی که بیش از هر نوع آلاینده دیگری سلامت مردم را تحت تاثیر قرار میدهند.
مخلوط پیچیدهای از ذرات جامد و مایع متشکل از مواد آلی و معدنی که در هوا معلق هستند و از سرطان ریه و بیماریهای تنفسی تا بیماریهای قلبی-عروقی و حتی بیماری جلدی را موجب میشوند. ترکیبی از سولفاتها، نیتراتها، آمونیوم، سدیم کلرید، کربن سیاه، ذرات معدنی و... .
اکنون اگر به این توضیحات، زمان ماندگاری بالای بسیاری از این ذرات در حالت تعلیق را اضافه کنیم و به این نکته واقف باشیم که پدیدههایی مانند وارونگی جوی و پایداری هوا موجب میشود که بیشتر در معرض این ذرات قرار بگیریم، نگرانی هایمان جدیتر خواهد شد.
البته این پایان ماجرا نیست و ظاهرا لازم است که بر نگرانی هایمان بیفزاییم، چون بنا به گزارش اخیر شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، انتشار ذرات معلق در تهران در سالهای اخیر افزایش یافته و این موضوع مورد غفلت واقع شده بوده است؛ غفلتی که ریشه در ندیدن منابع جدید آلودگی هوا داشته است.
بر اساس جدیدترین سیاهه انتشار شهر تهران در سال ۹۶، طی چند سال اخیر انتشار ذرات معلق ۲۱ درصد و انتشار اکسیدهای نیتروژن (NOx) ۱۸ درصد افزایش یافته است؛ موضوعی که حسین شهبازی، مدیر واحد مدلسازی و پیشبینی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران علتش را این گونه تشریح کرده است: «در سیاهه انتشار جدید منابعی در نظر گرفته شده که در سیاهه قبلی به آنها توجهی نشده بود. برای مثال نیروگاه منتظرالقائم در فاصله ۱۰ کیلومتری تهران و در غرب آن است که در سیاهه انتشار به عنوان یک منبع آلودگی هوا در تهران درنظر گرفته شده است. سایش لنت، لاستیک و ترمز خودروها نیز سبب تولید ذرات معلق میشود که در سیاهه انتشار سال ۹۶ به سهم آنها در آلودگی هوا توجه شده است.»
شهبازی با اشاره به اینکه فرایند تولید برخی صنایع مانند صنعت سیمان - جدای از سوخت مصرفی آنها - نیز سبب تولید آلایندههای هوا میشود و در سیاهه انتشار به سهم آنها نیز توجه شده است، تصریح کرد: از سوی دیگر انتشار برخی آلایندهها مانند منواکسیدکربن و اکسیدهای گوگرد کاهش یافته است که از جمله دلایل آنها میتوان به حذف گوگرد سوخت دیزل اشاره کرد.