در ۲۹ بهمن ماه سال جاری بود که اولین گزارش در مورد شیوع ویروس کرونا در ایران منتشر شد. از همان لحظات اول میشد حدس زد که به دلیل انتقال سریع این ویروس احتمالا باید برای مقابله با آن رفت و آمد مردم کنترل شود. با توجه به اینکه عدم رفت و آمد مردم نیز تاثیر بسزایی بر کسب و کارها داشته، پیش بینیها این بود که بسیاری از کاسبانی که چشم و امیدشان به شب عید بود با رکود مواجه شوند.
به گزارش «تابناک اقتصادی»؛ از سوی دیگر، صادرات کالاهای ایرانی به سایر کشورها از جمله عراق و افغانستان نیز به علت انسداد مرزها از ترس شیوع کرونا به این کشورها، با چالش های جدی مواجه شد. همچنین افت قیمت نفت و رکود در اقتصاد چین به عنوان دومین اقتصاد بزرگ دنیا و یکی از پنج شریک اول تجاری ایران، تاثیراتی روی کسب و کارهای ایرانی گذاشت.
در مجموع اوضاع برای فعالان اقتصادی در شب های عید اصلا مناسب نیست و کاسبی ها با رکود و کسادی مواجه شده اند.
در همین رابطه غلامحسین شافعی، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران طی مصاحبه ای در یازدهم اسفندماه سال جاری گفت: بسیاری از کسب و کارهای کوچک بازار از شیوع ویروس کرونا متأثر شدند که توجه بیشتر سازمان امور مالیاتی و شبکه بانکی را میطلبد.
از این روی، نهادهای دولتی و غیردولتی پای کار آمدند تا هر یک به سهم خود در این ماجرا، باری از روی دوش تولید و کسب و کارهای کشور بردارند.
پرسش این است که در این مدت شیوع ویروس کرونا چه نهادهایی، چه تدابیر اقتصادی را برای عبور تولیدکنندگان و کسب و کارها از این بحران پیش آمده اتخاذ کردند؟
اولین چراغ کمک به کسب و کارها در شرایط فعلی توسط بانک مرکزی روشن شد. عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی طی یادداشتی در یازدهم اسفند ۱۳۹۸ گفت: با توجه به تعطیلی یا کاهش فعالیت برخی از کسب و کارهای کشور، که ممکن است کاهش عایدی برخی واحدها و صنوف و حتی اشخاص حقیقی را در پی داشته باشد، به مدیران بانکها توصیه میکنم، شرایط امروز اشخاص حقیقی و حقوقی که از این بابت دچار وقفه درآمدی میشوند را در نظر گرفته و در خصوص تمدید زمان و نحوه وصول اقساط وام ها، همراهی لازم را با مشتریان به عمل آورده و مراعات وضعیت آنها را بکنند.
به دنبال تاکید عبدالناصر همتی به مدیران بانکها جهت همراهی و مساعدت با مشتریان خود در خصوص اقساط پرداختی آنها در پی شیوع کرونا و مشکلات ناشی از آن، در دوازدهم اسفند ۱۳۹۸ روابط عمومی بانک مرکزی اعلام کرد که به دستور رئیسکل بانک مرکزی دستورالعمل لازم در خصوص نحوه مساعدت به صاحبان کسب و کارهایی که به خاطر شیوع کرونا دچار کاهش درآمد و مشکلات مالی شدهاند، در جلسه سهشنبه، سیزدهم اسفند ۱۳۹۸ شورای پول و اعتبار مطرح و تصمیم گیری میشود.
در جلسه شورای پول و اعتبار مقرر شد؛
امیدعلی پارسا رئیس سازمان امور مالیاتی کشور که در چهاردهم اسفندماه 1398 در برنامه گفتگوی ویژه خبری حضور یافته بود در خصوص کمک سازمان امور مالیاتی به اصنافی که از وضعیت فعلی کشور در اثر التهاب کرونا آسیب دیده اند، گفت: فشار سنگین شرایط فعلی بر دوش اصناف و کسب و کار را نمیتوان نادیده گرفت. به این سبب ما معتقدیم نظام دریافت مالیات هم باید مطابق با توان پرداخت صنوف تغییر یابد. وی در این باره افزود: سقف درآمد مشمول مالیات بنگاه های کوچک برای اشخاص حقیقی از ۱۰۰ به ۲۰۰ میلیون تومان افزایش خواهد یافت و دیگر نیازی هم به استعلام مالیاتی نخواهد بود. درباره اشخاص حقوقی نیز این رقم از ۳۰۰ به ۵۰۰ میلیون تومان افزایش می یابد.
پارسا در خصوص بخشودگی مالیاتی برای جرایم قابل بخشش نیز گفت: این بخشودگیها تا پایان اسفند در بخش تولید ۹۰ درصد و در بخش خدمات ۸۰ درصد بود، اما در شرایط فعلی این بخشودگیها سه ماه تمدید شده است. رئیس سازمان امور مالیاتی گفت: همچنین اوراقی که از ۱۲ بهمن به بعد به قطعیت میرسند مشمول ۱۰۰ درصد بخشودگی تا پایان خرداد ۹۹ می شوند.
بعد از دو نهاد مذکور که بیشترین ارتباط را با کسب و کارها دارند، بنیاد مستضعفان نیز پای کار آمد تا باری را از روی دوش کسب و کارها بردارد. پرویز فتاح رئیس بنیاد مستضعفان در توئیتر طی یادداشتی اعلام کرد: کرونا نه تنها سلامت، بلکه بعضی کسب و کارها را از رونق انداخت. در این روز مبارک میلاد مولا علی (ع)، بنیاد مستضعفان از دو ماه اجاره بهای املاک تجاری خود (اسفند و فروردین) در کل کشور به عنوان همراهی و ملاحظه کسبه عزیز صرف نظر می کند.
مدیرعامل سازمان اقتصاد اسلامی نیز که به عنوان سازمان متولی صندوق های قرض الحسنه شناخته می شود، از این صندوق ها خواست تا علاوه بر اعطای تسهیلات به بیماران کرونا، اقساط تسهیلات جاری را نیز امهال نمایند. عبدالله فرجی گفت: با توجه به مشکلاتی که در اثر شیوع ویروس کرونا ایجاد شده عده ای از هموطنان دچار مشکل اقتصادی و رکود در کسب و کار گردیده اند لذا ضمن تشکر از اعضای محترم شورای پول و اعتبار در مورد مصوبات آن شورا جهت مساعدت به وام گیرندگان بدینوسیله به صندوقهای قرض الحسنه همکار توصیه می شود حتی الامکان نسبت به پرداخت وام به متقاضیان خصوصا افرادی که برای درمان نیاز دارند در اسرع وقت اقدام نموده و اقساط تا خرداد ماه 1399 وامهای قبلی را در صورت عدم پرداخت تمدید و بعد از آخرین قسط وام تاریخ آنرا تعیین نمایند.
جعفر خیرخواهان کارشناس مسائل اقتصادی طی مصاحبه ای با اشاره به تمهیداتی که هر یک از دستگاههای اجرایی کشور در بخش اقتصاد درنظر گرفتهاند، گفت: لازم است تا وامهای بدون بهرهای یا با بهره کمتر به تولیدکنندگان آسیب دیده از شیوع این ویروس داده شود تا نقدینگی مورد نیاز این اشخاص برای ادامه فعالیت تامین شود. علاوه بر این، در این چند ماه مبلغ یارانهها را هم افزایش دهند. این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد: بهتر است در این شرایط به جز یارانه همیشگی، یک یارانه کرونایی هم برای حمایت از افراد آسیب دیده از شیوع کرونا در نظر گرفته شود.