در جریان انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۰ آمریکا سی بی اس (یکی از بزرگترین شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی آمریکا) کوشید تا از تمبرهای اینفوگرافیک و نیوزگرافیک برای پوشش خبری این دوره از رقابت‌های انتخاباتی استفاده کند.
از اینفوگرافیک (Infographic) و گرافیک خبری (Newsgraphic) می‌توان در رسانه‌های مختلفی اعم از چاپی، الکترونیک، سایبر، دیجیتالی، نصبی، نهادی، فرانهادی، رسانه‌های اجتماعی و... و نیز در قالب‌های نمایشی متفاوتی همچون ایستا، متحرک، تعاملی، چندرسانه ای، آنلاین، نوری و لیزری، تأتو و... استفاده کرد.
همچنین اینفوگرافیک قابلیت ارائه در فرمت‌ها و قالب‌هایی همچون پوستر، بنر، کارت ویزیت، کارت پستال، تقویم، کاغذ کادو، بسته بندی، دیوار و... را داراست. یکی از فرمت‌هایی که امکان عرضه اینفوگرافیک را دارد تمبر است.
نمونه‌های بسیاری را می‌توان از کاربرد اینفوگرافیک در قالب تمبر در ایران و جهان ارائه کرد که نمونه‌هایی از آن را می‌توان در بین تمبرهای منتشر شده قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی جست. یکی از این نمونه‌ها مربوط به مجموعه تمبرهای خلیج فارس است که به منظور پاسداشت روز ملی خلیج فارس در ۱۷ خرداد ۸۵ توسط شرکت پست در قالب ۴ قطعه از تمبر نقشه‌های قدیمی آبراه خلیج فارس چاپ و منتشر شده است. (تصویر شماره ۱) از اینگونه نمونه‌ها نه تنها در دوران پهلوی که در دوران قاجار نیز می‌توان به مواردی دست یافت.
تصویر شماره ۲
استفاده از تمبر با هدف پوشش خبری انتخابات
گرچه استفاده از اینفوگرافیک در فرمت و قالب تمبر دارای پیشینه‌ای تاریخی است، ولی استفاده از تمبر به عنوان قالبی به منظور پوشش اخبار انتخاباتی نمونه‌ای خاص و جدید را این حوزه است.
سی بی اس آمریکا با هدف پوشش خبری و متفاوت اخبار انتخابات آنهم در پی داغ شدن بحث رأی گیری پستی تلاش کرد تا از قالب تمبر در این خصوص یاری گیرد.
سی بی اس از پیتر اورنتافت (Peter Ørntoft) یکی از طراحان مطرح دانمارکی که در سطح بین المللی فعالیت دارد، خواست تا در قالب پروژه ای، شکلی نوین و بدیع از نمایش اخبار و اطلاعات را متفاوت از روش‌های معمول مورد بهره در شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی ارائه کند.
اورنتاف در این مسیر کوشید تا با توجه به تجربه پستی انتخابات، به تمبر و قابلیت‌های آن فکر کند و مجموعه تمبرهای خبری و اطلاع رسان را شکل دهد تا بتوانند در تویئتر، فیس بوک و پروفایل‌های اینستاگرامی بازتاب داشته باشند.
او که پروژه‌ها را با واکاوی فضای فرهنگی روانی موضوع انجام می‌دهد، در این پروژه تلاش کرد تا بتواند از عناصر تصویر قدرتمندی در این مسیر برای انتقال اطلاعات و اخبار بهره گیرد.
تمبر در نگاه او در کنار قابلیت‌های خاص و ویژه اش مرتبط با حوزه پست (یاد آور بحث پستی بودن بخشی از انتخابات) نماینگر تاریخ نیز بود.
او به ایده تمبر در دو سه هفته (مهلت اندک موجود) دست یافت و بزرگترین چالشش نیز مقیاس کوچک آثار تولیدی بود که پس از چند بار چاپ آزمایشی بر این محدودیت توانست فائق آید. تلاش برای حفظ سادگی اثر، در عین بصری سازی اطلاعات و استفاده محدود از متن، توجه به جزئیات و از سویی رعایت دقیق و درست اصول طراحی تمبر به لحاظ زیبایی شناختی و... از جمله ویژگی‌هایی مورد تأکید در مسیر خلق این تمبرها بوده است.
توجه به جزئیات در این تمبرها در حدی بود که فیبر‌های کاغذ نیز در این ابعاد لحاظ شدند.
اورنتافت در مسیر طراحی این آثار از یک طراح لهستانی تمبر به نام استانیا الهام گرفته و همچنین برای پی بردن به اهمیت تمبر کوشیده تا با یک مجموعه دار قدیمی تمبر به گفتگو بپردازد.
اینگونه تمبرها در کنار اینکه زیرساخت ارتباطی را تشکیل می‌دهند تاریخ را نیز بازتاب می‌دهند. چند نمونه از تمبرهای اینفوگرافیک و نیوزگرافیک اورنتاف در ادامه ارائه شده است. (مجموعه تصاویر شماره ۳)
مجموعه تصاویر شماره ۳
نگاهی خلاقانه به حوزه اینفوگرافیک
طراحان اینفوگرافیک با توجه به تحولات تکنولوژیکی و نیز توسعه رسانه‌های اجتماعی می‌کوشند تا آثار خود را با این تحولات همسو کنند و با نگاه‌های خلاقانه هربار آثاری خاص و متفاوت را شکل دهند.
حرکت به سمت اینفوگرافیک مبتنی بر عکاسی، نگاه مینیمالیستی به این حوزه که گاه از آن به عنوان بصری سازی محتوا یاد می‌شود، ورود آن به قالب‌ها و فرمت‌های متفاوتی همچون تمبر، پیوند محتوا‌های آماری با نقل و قول‌های مرتبط، تنوع شیوه‌های نمایش، انعطاف و سازگاری هرچه بیشتر با پلتفرم‌های مختلف، افزایش روش‌های توجه دهی و جلوه گری حتی در نوع ایستا و... از جمله حرکت‌های جدید در این مسیر هستند.
آنچه بیش از همه مورد تأکید است داشتن نگاهی خلاقانه به حوزه اینفوگرافیک و نیوزگرافیک در شیوه نمایش و فرمت‌ها و قالب‌های ارائه آنهاست.
در کنار تحولات معمول، به طور ویژه انتخابات، بحران‌ها و رویداد‌های خاص فرصتی هستند برای خلق و تولید محتوا به شیوه‌های نوین و متفاوت که این مهم شامل حوزه‌هایی همچون اینفوگرافیک و نیوزگرافیک نیز می‌شود.
از این منظر به فعالان حوزه اینفوگرافیک و نیوزگرافیک پیشنهاد می‌شود تا با رصد آخرین تحولات در این حوزه، با نگاهی خلاقانه و متفاوت به حوادث و رویداد‌ها به خصوص انتخابات نگاه کنند و در این مسیر با لحاظ چهارچوب‌های طراحی اینفوگرافیک و نیوزگرافیک، حرکت‌های جدید صورت دهند. (منظور بدعت‌های نادرست و غیر حرفه‌ای نیست)
در کنار عرضه اینفوگرافیک در فرمت و قالب تمبر، می‌توان از آن در براساس ضرورت و نیاز در آثار اینفوگرافیک نیز استفاده کرد. عاری از قضاوت در خصوص کیفیت اینفوگرافیک زیر (تصویر شماره ۴)، در این اثر تمبر مورد استفاده در آن به نمادی از هر کشور تبدیل شده است. این اینفوگرافیک با هدف ارائه نتایج نظرسنجی صورت گرفته که بنا بود اوباما مبتنی بر ادعاهایش در جریان مبارزات انتخاباتی، به احیای تصویری که جهان در خصوص آمریکا دارد کمک کند. این اثر، پس از کد گذاری رنگی، به ارائه نتایج مربوط به هر کشور پرداخته است. این نظرسنجی در ۲۱ کشور صورت گرفته و این سوال در آن مطرح شده است که آیا اوباما در صورت در دست داشتن قدرت و نقش آفرینی در امور جهان «کار درست را انجام خواهد داد؟»
آنچه در نمونه مورد اشاره مشترک است ارتباط آن با انتخابات و نیز با تمبر است. با این تفاوت که تمبر در آن به عنوان نمادی از کشور‌های شرکت کننده در نظرسنجی تبدیل شده است.
به هر تقدیر، لازم است تا بسته به موضوع و پتانسیل‌های موجود آن، از اینفوگرافیک و اجزای مورد استفاد در آن به شکلی درست و جذاب و در خدمت هدف مورد نظر بهره گرفت.
در پایان بر ضرورت بهره مندی از تفکر خلاق در تولید و طراحی آثار اینفوگرافیک و نیوزگرافیک تاکید می‌شود، کما اینکه جلوه‌های خلق از آن در برهه‌هایی به ویژه خاص جنبه‌ای تاریخی به خود گرفته و ماندگار خواهد شد.
لازمه این مهم در کنار خلاقیت، اجرای مناسب، پایبندی به اصول، واکاوی فضای فرهنگی روانی حاکم بر بحث، دقت در موضوع و هدف، لحاظ نیازها، توجه به مخاطب هدف، در نظر گرفتن نوع رسانه و ابعاد کار (سازگاری با آن)، درک کاربرد مورد انتظار از اثر یا آثار تولیدی، داشتن تحقیقات لازم از ابعاد مختلف علمی، تخصصی، اجتماعی، سیاسی و… مرتبط با بحث، رصد آخرین حرکت‌های صورت گرفته در حوزه اینفوگرافیک و نیوزگرافیک و استفاده از تجارب طراحان طی تعامل با آن‌ها است.
تصویر شماره ۴
دکتر مریم سلیمی، مولف و مدرس اینفوگرافیک و نیوزگرافیک
