برای صیانت از نیروی کار در مورد کارگر نوجوان برخی محدودیت‌ها و ممنوعیت‌ها اعمال می‌شود که از آن جمله می‌توان به ممنوعیت ارجاع کار‌های سخت و زیان‌آور و ممنوعیت ارجاع اضافه‌کاری و ممنوعیت به‌کارگیری کارگر نوجوان در شب (ساعت ۲۲ الی ۶ صبح) اشاره کرد. همچنین با وجود نیم ساعت کار کمتر برای کارگران نوجوان، حقوق، ماهیانه دریافتی وی نمی‌تواند کمتر از حداقل میزان تعیین شده برای سایر کارگران باشد.
به گزارش «تابناک» چنانچه مقررات مذکور در مورد کارگر نوجوان رعایت نشود، مثل اینکه نیم ساعت کمتر کار روزانه رعایت نشود، کار شب یا کار اضافی یا کار سخت و زیان‌آور به کارگر نوجوان ارجاع شود به موجب ماده ۱۷۶ قانون کار، کارفرمای متخلف تحت تعقیب کیفری قرار می‌گیرد و قانونگذار برای چنین کارفرمایی جزای نقدی پیش‌بینی کرده و در صورت تکرار جرم حبس از ۹۱ روز تا ۶ ماه پیش‌بینی شده است.
به موجب قانون کار نظارت بر اجرای تعهدات ناظر به شرایط کار به ویژه مقررات حمایتی مربوط به اشتغال کارگر نوجوان به اداره کل بازرسی وزارت کار و امور اجتماعی شهرستان‌ها واگذار شده است و این اداره هر گونه تخطی از قانون کار را کنترل و گزارش آن را به دادسرای عمومی و انقلاب محل برای تعقیب کیفری کارفرما منعکس می‌کند؛ بنابراین چنانچه شخصی نسبت به عدم رعایت مقررات مزبور شاکی باشد می‌تواند به اداره کار و امور اجتماعی محل یا دادستان عمومی و انقلاب محل اعلام کند.
بر اساس قانون کارگران نوجوان به دلیل سن پایین و عدم توانایی جسمی لازم نباید برخی کار‌ها را انجام دهند و اگر کارفرمایان در این زمینه قانون را رعایت نکنند مجازات خواهند شد.
قانون کار برای جلوگیری از آسیب دیدن نوجوانانی که به سر کار می‌روند انجام دادن مشاغل سخت و زیان آور و کار‌هایی که سلامت جسمی و روحی آنها را در معرض خطر قرار دهد ممنوع کرده است.
کار در معدن چه روی زمین و چه زیر زمین
کار در مخازن سر بسته
کار در کارگاه‌های دباغی
کار در جمع آوری و حمل زباله و دفن زباله
کار در سمپاشی باغ‌ها و مزارع
غواصی کردن
کار در ارتفاعات بلند در حدی که ۵ متر از زمین فاصله داشته باشند؛ به همین دلیل آنها نباید روی دکل‌ها و داربست‌ها بروند و کار کنند
کار در محیط‌هایی که سر و صدا بیشتر از حد مجاز باشد
کار در پست‌های انتقال برق با فشار بالا
برشکاری فلزات و سنگ‌های ساختمانی
کار کردن در مراکز بهداشتی و درمانی مانند بیمارستان‌ها آزمایشگاه‌ها
کار در نانوایی
کار در غسالخانه‌ها
کار در کوره پز خانه‌ها
جوشکاری
کار در پالایشگاه‌ها
کار کردن با مواد قابل اشتعال و انفجار
قیرپاشی
ریخته گری فلزات
رانندگی با ماشین‌ها سنگین و ماشین‌های راهسازی و کشاورزی
کار‌های ساختمانی
حفر قنات و چاه
کار در دامداری‌ها و کشتارگاه‌ها
کار در جنگل‌ها
ماده ۷۹: به کار گماردن افراد کمتر از ۱۵ سال تمام ممنوع است.
ماده ۸۰: کارگری که سنش بین ۱۵ تا ۱۸ سال تمام باشد، کارگر نوجوان نامیده می‌شود و در بدو استخدام باید توسط سازمان تامین اجتماعی مورد آزمایش‌های پزشکی قرار گیرد.
ماده ۸۱: آزمایش‌های پزشکی کارگر نوجوان، حداقل سالی یک بار باید تجدید و مدارک مربوط در پرونده استخدامی وی ضبط شود. پزشک درباره تناسب نوع کار با توانایی کارگر نوجوان اظهارنظر می‌کند و چنانچه کار مربوط را نامناسب بداند کارفرما مکلف است در حدود امکانات خود شغل کارگر را تغییر دهد.
ماده ۸۲: ساعات کار روزانه کارگر نوجوان، نیم ساعت کمتر از ساعات کار معمولی کارگران است. ترتیب استفاده از این امتیاز با توافق کارگر و کارفرما تعیین خواهد شد.
ماده ۸۳: ارجاع هر نوع کار اضافی و انجام کار در شب و نیز کار‌های سخت، زیان آور، خطرناک و حمل بار با دست، بیش از حد مجاز و بدون استفاده از وسایل مکانیکی برای کارگر نوجوان ممنوع است.
کار اجباری با توجه به ماده ۶ این قانون به هر شکل ممنوع است و متخلف علاوه بر پرداخت اجرت‌المثل کار انجام یافته و جبران خسارت، با توجه به شرایط و امکانات خاطی و مراتب جرم به حبس از ۹۱ روز تا یک سال و یا جریمه نقدی معادل ۵۰ تا ۲۰۰ برابر حداقل مزد روزانه محکوم خواهد شد هر گاه چند نفر به اتفاق یا از طریق یک موسسه، شخصی را به کار اجباری بگمارند هر یک از متخلفان به مجازات‌های فوق محکوم و‌مشترکاً مسئول پرداخت اجرت‌المثل خواهند بود. مگر آن که مسبب اقوی از مباشر باشد، که در این صورت مسبب شخصاً مسئول است.
تبصره - چنانچه چند نفر به طور جمعی به کار اجبار گمارده شوند، متخلف یا متخلفین علاوه بر پرداخت اجرت‌المثل، با توجه به شرایط و‌امکانات خاطی و مراتب جرم به حداکثر مجازات مذکور در این ماده محکوم خواهند شد.
موضوع کودکان کار و استفاده از کودکان و نوجوانان در مشاغل کارگری اختصاص به ایران ندارد، بلکه تمامی کشور‌ها با این موضوع که می‌تواند تاثیرات اجتماعی مثبت یا منفی داشته باشد درگیر هستند. در صورتی که قوانین اجازه سوءاستفاده از کارگران نوجوان و کودک را بدهد یا نظارت‌های ناکافی در این خصوص باشد، مشکلات متعددی به وجود خواهد آمد.
بنا به گزارشی که در سال ۲۰۰۵ توسط سازمان یونیسف منتشر شده است: «بیش از یک میلیارد دختر و پسر در جهان از امکاناتی، چون آب آشامیدنی، دارو، تغذیه کافی، مدرسه و همین طور از داشتن سقفی بر بالای سرخود محروم می‌باشند.» به گزارش یونیسف، سالانه یک میلیون و ۲۰۰ هزار کودک در جهان توسط گروه‌های قاچاق انسان ربوده و قاچاق می‌شوند و بر اساس نظر حقوقدانان بین‌المللی، بیشتر کودکان قاچاق شده در کار‌های فساد و فحشا مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ حدود ۲ میلیون نفر از آنها، قربانی انواع خشونت‌ها می‌شوند و یک ششم کودکان جهان، «کودکان کار» هستند.
آنچه به کودک کار آسیب می زند جسمی نیست. حس مسولیت است. اصلا بدهید کودک مثل .. کار کند ولی حس نکند مسولیت چند زندگی بر دوشش قرار دارد.