عرضه خودرو در بورس کالا در حال حاضر به موضوع مهمی تبدیل شده است زیرا هم خودروسازان و هم مصرف‌کنندگان از آن به عنوان یک فرصت خوب یاد می‌کنند. از سویی دیگر، این روند می‌تواند نشان‌دهنده خط مشی دولت کنونی در توجه به اتفاقاتی است که بازار خودرو در حال رخ دادن است.

آیا بورس کالا باعث کاهش قیمت خودرو شده است؟

دلیل مهم عرضه خودرو در بورس کالا، روند رو به رشد قیمت خودرو امروز است. برای کاهش قیمت و ایجاد تناسب بین قیمت کارخانه و بازار آزاد، دولت دست به دامن بورس کالا شده است. درست است که عرضه خود در بورس کالا اندک بوده و کاهش قیمت به اندازه کافی صورت نگرفته اما می‌توان با افزایش عرضه محصولات خودرویی، قیمت را کاهش داد.

در حقیقت، هر چه عرضه یک محصول در بازار افزایش یابد و بین خرید و فروش بیشتر توازن وجود داشته باشد، قیمت‌ها به مبالغ واقعی نزدیک‌تر می‌شوند.

بگذارید به بررسی آمارها بپردازیم:

«حدود 375 هزار دستگاه خودروی سواری در 8 ماه ابتدایی سال 1401 توسط شرکت ایران خودرو فروخته شده است. این مقدار فروش به طور میانگین در هر ماه حدود 47 هزار دستگاه بود. سهم عرضه محصولات ایران خودرو در بورس کالا در ماه نهم حدود ۱۰ هزار و ۱۰۰ دستگاه خودرو بود اما تقاضا برای این مقدار عرضه، نزدیک به 25 هزار دستگاه اعلام شده بود. این آمارها نشان می‌دهند که عرضه محصولات خودرویی در بورس کالا شتاب گرفته است اما هنوز به مقداری نیست که بتواند قیمت خودرو را به مقدار دلخواه کاهش دهد. سهم فروش ماهانه از عرضه در بورس کالا حدود 25 درصد بوده است و 75 درصد دیگر هنوز طبق روند قبل انجام گرفته است.»

بنابراین می‌توان با ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا در بورس کالا، قیمت خودرو امروز را کاهش داد. در حقیقت، با فروش خودرو در بورس کالا، قیمت‌گذاری خودرو توسط سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان و شورای رقابت انجام نمی‌شود بلکه قیمت‌ها بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شوند.

البته نباید سیاست‌های پنهان در پشت برده خودروسازان را نادیده گرفت زیرا رانت در این صنعت و فروش محصولات به افراد خاص، خود عامل اصلی برای جلوگیری از عرضه تمام کمال خودرو در بازار بورس کالاست.

بورس کالا چگونه می‌تواند قیمت‌ خودرو را کاهش دهد؟

صحبت از عرضه خودرو در بورس کالا و کشف قیمت این محصول در شرایطی است که همین چند وقت پیش خودرو یک کالای مصرفی بود نه سرمایه گذاری. اما شرایط این روزهای کشور خودرو را به کالایی برای سرمایه گذاری تبدیل کرده و در این بین نبود شفافیت در قیمت‌گذاری باعث افزایش شدید قیمت خودرو در ایران شده است.

بورس کالا می‌تواند با ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا و کوتاه کردن دست رانت خواران، به کاهش قیمت خودرو امروز کمک کند. همچنین قیمت‌گذاری اجباری در بورس کالا ممنوع است و باید قیمت واقعی را در این بازار پذیرا شد.

فاصله قیمت کارخانه و بازار خودرو موضوع بسیار نگران‌کننده‌ای است زیرا سهم زیادی از این تفاوت قیمت به جیب رانت خواران می‌رود. دلیل اینکه چرا رانت‌خواری در بازار خودرو برچیده نمی‌شود، باید به عوامل مختلف زیر نسبت داد:

• رشد افسارگسیخته نقدینگی
• محدودیت کالاهای سرمایه‌ای با تعیین نرخ آنی جهت حفظ ارزش پول
• انگیزه‌های سوداگرانه
• محدودیت‌های نقل و انتقال پول
• رشد بی‌وقفه و پرشتاب نرخ ارز
• عدم اطمینان به روند کلان اقتصادی

وقتی شرایط حاکم برای سیاست‌های داخلی نمی‌تواند یا بهتر است بگوییم «نمی‌خواهد!» درهای خود را به اقتصاد سالم، پویا و طولانی‌مدت باز کند، مشکلات موجود در بازار خودرو باقی خواهند ماند. با عرضه بیشتر خودرو در بازار بورس کالا، می‌توان هم شاهد کاهش قیمت خودرو بود و هم بساط رانت خواری را برچید.

در نهایت پول بیشتری نصیب کارخانه و سهام‌داران آنها خواهد شد و مصرف‌کنندگان نیز می‌توانند با قیمت کمتری خودروی مورد نظر خود را خریداری کنند. در واقع، بورس کالا می‌تواند یک بازی برد-برد باشد اما در بازاری که رانت‌خواران حرف اول را می‌زنند، بازی «من ببرم، بقیه ببازن!» اهمیت بیشتری دارد.

کلام آخر

با نگاه به آخرین قیمت خودرو در بازار می‌توان گفت که هنوز اراده لازم برای ورود ماشین در بازار بورس کالا وجود ندارد. تفاوت قیمت کارخانه یا بازار آزاد زیاد است و با عرضه محدود، خریداران دست نگه داشته‌اند تا قیمت به تعادل خوبی برسد. عرضه خودرو در بورس کالا از بسیاری جهات به نفع خودروسازان و مصرف‌کنندگان واقعی است. با این کار می‌توان قیمت‌ها را کنترل کرد و سلامت بازار را بهبود بخشید.

بنابراین نمی‌توان بورس را به عنوان یک عامل تشدید‌کننده قیمت در نظر گرفت. زیرا اگر روند عرضه خودرو به صورت اصولی انجام شود، کاهش قیمت‌ها حتمی است.

انتهای رپرتاژ آگهی/