شماری از سینماگران با گرایش به تولید مشترک، عملاً سازوکارهای نظارتی طراحی شده برای فیلم‌های سینمایی را دور می‌زنند تا بدین ترتیب، فیلم‌های بیشتری از چرخه کنونی طراحی شده خارج شوند؛ اما در عین حال، مجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد مطابق با قانون نمی‌تواند با این آثار مقابله کند و مکلف به صدور پروانه نمایش برای این فیلم‌های سینمایی است.
به گزارش «تابناک»؛ روند کنونی سازمان سینمایی که محدودیت های جدی برای تولید آثار سینمایی به وجود آورده، باعث شده تا شماری از سینماگران قید دریافت پروانه ساخت را بزنند و به سراغ تولید محصولات مشترک با سایر کشورها بروند. در روند معمول، فیلم‌های سینمایی باید پروانه ساخت دریافت کنند و پس از تدوین نهایی، به سازمان سینمایی ارائه شوند تا پس از بررسی و احتمالاً اعمال ممیزی، پروانه نمایش فیلم‌ها صادر شود.
حال اگر فیلمسازی اثرش را بدون پروانه ساخت کلیک بزند، سازمان سینمایی در نهایت به چنین فیلمی پروانه نمایش خواهد داد. در سال‌های گذشته، پیشنهادهایی برای حذف پروانه ساخت و موکول شدن همه چیز به پروانه نمایش مطرح شد؛ اما دولت قصد کاهش سیطره‌اش بر سینما را ندارد و اگر داشته باشد نیز با چنان انتقادهایی روبه رو می شود که جرأت حذف پروانه ساخت را ندارد.
گروهی تأکید می‌کردند، همان گونه که برای تئاتر و کتاب پروانه ساخت دریافت نشده و پس از طراحی و اجرا، پروانه نمایش و چاپ صادر می‌شود، باید پروانه ساخت از سینما نیز حذف شود، در غیر این صورت، سینمای دیجیتال به مقابله با پروانه دیجیتال خواهد آمد؛ پیش بینی که اکنون تحقق یافته و شماری از فیلمسازان جوان که نتوانسته‌اند مجوز بگیرند، سال‌ها منتظر نمانده‌اند و فیلم‌هایشان را ساخته‌اند.
برخی نیز در حمایت از این سیطره تأکید می‌کردند، در شرایط کنونی، پروانه ساخت تضمینی برای دریافت پروانه نمایش است، ولی در سال‌های اخیر مشخص شده که پروانه ساخت تضمینِ حداقلی نیز محسوب نمی‌شود. از قضا، برخی فیلمسازان در چند سال اخیر تأکید کرده‌اند که عین فیلمنامه‌ای که پروانه ساخت دریافت کرده را ساخته‌اند؛ اما در پایان فیلم‌هایشان پروانه نمایش دریافت نکرده و عملاً توقیف شده است.
در این شرایط، راهکار تولید مشترک به شدت راهگشاست. در بیشتر کشورهای جهان اساساً چیزی به نام «پروانه ساخت» برای تولید فیلم سینمایی وجود ندارد؛ بنابراین، فیلمسازان یک سکانس یا بخشی، یا عمده فیلم‌هایشان را در خارج از ایران می‌سازند و در نهایت امتیاز فیلم در کشوری که میزبان کل یا بخشی از تولید بوده، به یک شخص یا کمپانی واگذار می‌شود و بدین ترتیب، یک تولید مشترک شکل می‌گیرد.
مطابق با قوانین کنونی، سازمان سینمایی مکلف است به تولیدات مشترک ولو آنکه پروانه ساخت از ایران دریافت نکرده باشند، پروانه نمایش بدهد و طبیعتاً با طی روند مرسوم پروانه نمایش، شورای صدور پروانه نمایش اقدام به ارائه اصلاحات و در نهایت صدور پروانه نهایی خواهد نمود. این وضعیت نشان می‌دهد، رویه کنونی نیاز به اصلاح دارد و کارکرد پروانه ساخت در ساختار سنتی سازمان سینمایی، در حال از بین رفتن است.
