همایش دیپلماسی آب و فرصت های هیدروپلیتیک غرب آسیا در دانشگاه خوارزمی تهران آغاز شد

 همایش دیپلماسی آب و فرصت های هیدروپلیتیک غرب آسیا که با محوریت انجمن ژئوپلیتیک ایران و دانشگاه خوارزمی تهران فراخوان دریافت مقالاتش از چندین ماه پیش فعال شده بود، روز سه شنبه و چهارشنبه در دانشگاه خوارزمی برگزار خواهد شد؛ همایشی که در آن برخی مقامات کشوری و لشگری و نیز اساتید خارجی سخنرانی خواهند کرد.

به گزارش «تابناک»، در افتتاحیه همایش دیپلماسی آب و فرصت های هیدروپلیتیک غرب آسیا که به مدت دو روز برگزار می شود، شخصیت هایی چون سردار رحیم صفوی مشاور مقام معظم رهبری، محمدعلی نجفی شهردار تهران، عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه، رحیم میدانی معاون وزیر نیرو، دکتر سبحان اللهی رئیس دانشگاه خوارزمی و برخی اساتید داخلی و خارجی سخنرانی خواهند کرد.

در ادامه برگزاری این همایش اساتید داخلی و خارجی و نیز دانشجویانی که مقالات خود را در حوزه منابع و مسائل آب ایران و منطقه خاورمیانه به دبیرخانه همایش ارسال کردند و مورد قبول هیأت داوران قرار گرفته است، به ارائه سخنرانی خواهند پرداخت.

در همین رابطه مراد کاویانی راد، دانشیار جغرافیای سیاسی دانشگاه خوارزمی و مدیر اجرایی این همایش به «تابناک» گفت:طی چند دهه اخیر متأثر از رشد جمعیت، گسترش صنعت، افزایش شهرنشینی، رویکرد کمی محور به مقوله توسعه، مدیریت ناکارامد منابع آبی، گسترش کشاورزی ناکارا، تغییر آب و هوا و دگرگونی الگوی بارش، منابع آب به شدت فروکاسته و آینده تمدن و حیات بشر به خطر افتاده است.

کاویانی افزود: بر بنیاد رویکرد هیدروپلیتیک محدودیت منابع آب در مقیاس فروملی، ملی و منطقه‏ای به مناسبات قدرت (همکاری، هماوردی، کشمکش و جنگ) و سیاستگذاری واحدهای سیاسی-فضایی جهت و معنا می‏دهد. از این رو، سده بیست و یکم را سده هیدروپلیتیک نامیده‎اند. مطالعه آثار منتشر شده در حوزه یاد شده نشان می‎دهد که بخش گسترده‎ای از ادبیات پیونددار با هیدروپلیتیک بر واژگانی مانند تنش، کشمکش و جنگ کنشگران(داخلی) و بازیگران(منطقه ای) پای فشرده‎اند. در این میان، غرب آسیا که شمار زیادی از کشورهای آن روی نوار بیابانی جهان قرار گرفته و به ذات کم بارش و کم آب هستند طی دو دهه گذشته به واسطه افزايش مصرف، تغيير اقليم، كاهش بارش، افزايش تبخير و سیاستگذاری‏های ناکارا در بخش آب طی این مدت بیشترین چالش را با «بحران کمبود آب» داشته ‏اند.

دبیر اجرایی همایش دیپلماسی آب ادامه داد: چالشی که در آینده به واسطه تغییر الگوی بارش (کاهش بارش، تغییر نوع بارش و و تشدید تبخیر) سویه‏ها و پیامدهای امنیتی و نظامی خواهد یافت. در میان کشورهای منطقه، منابع آب ایران بیشترین اثرپذیری را از سیاستگذاری‎های ناکارامد به ویژه در بخش کشاورزی داشته به گونه‏ای که همه منابع تجدیدپذیر آب کشور مصرف می‏شود، بخش عمده‎ای از منابع زیرزمینی آب کشورمان به پایان رسیده و بسیاری از رودهای دائمی نیز یا فصلی شده یا دیگر به مقصد نمی ‏رسند که نتیجه آن در قالب خشکیدن تالاب‏ها و پیدایش کانون‏های ریزگردساز داخلی نمود یافته ‏است.

کاویانی راد ادامه داد: بر بنیاد داده‏ها ارتفاع كل ريزش‏هاي جوي از آغاز سال آبي جاری تاهفته نخست اسفند نسبت به ميانگين دوره ‌هاي مشابه درازمدت و نسبت به دوره مشابه سال آبي گذشته ۴۴درصد درصد كاهش نشان مي‏‌دهد که با نگرش به خشکسالی‎های انباشتی گذشته و کاهش بارش سال آبی جاری دست کم، نیمه نخست سال، کشور با چالش های جدی رو به رو خواهد بود. نتیحه آنکه در غرب آسیا که در انگاره‏ های ژئوپلیتیک از آن با عنوان منطقه شکننده و بی‎ثبات یاد می‎شود بحران آب به گونه‎ای روز افزون، کشورهای منطقه را به سوی بی‏ثباتی و ناامنی بیش از پیش می‎کشاند. انجمن ژئوپلیتیک ایران بر این نکته تأکید دارد که رویکرد ژئوپلیتیک سنتی در قالب تأکید بر کشمکش و هماوردی بازیگران و کنشگران در مقیاس‏های مختلف(فروملی، ملی و منطقه‏ای) دیگر پاسخ درخوری برای واکاوی و راهکاریابی بحران‏های منطقه‏ای نیست.

دانشیار دانشگاه خوارزمی تهران تأکید کرد: از چنین منظری، ژئوپلیتیک جدید در پی توانمندسازی زمینه‏های همکاری و تعامل واحدهای سیاسی –فضایی است. هیدروپلیتیک نیز به عنوان یکی از گرایش‎های جغرافیای سیاسی یا ژئوپلیتیک متأثر از چنین زمینه و زمانه‏ای است. بر بنیاد چنین برداشتی، راه‏حل چالش کمبود آب در بُعد ملی پذیرش این نکته است که امنیت، ثبات و توسعه کشور در مقیاس راهبردی سراسر وابسته به به‏سازی و هماهنگ‎سازی سیاستگذاری‏ها به توانش‏های محیطی و تغییر اقلیم (تغییر الگوی بارش) و در مقیاس منطقه‏ای نیز همکاری‏های منطقه‎ای در قالب تقویت دیپلماسی آب می‏تواند افزون بر فروکاستن از سویه‏ها و پیامدهای بحران برخاسته از کمبود آب، به تقویت دیگر زمینه‎های دیپلماسی زیست محیطی نیز بیانجامد.

این استاد دانشگاه همچنین در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به ارسال صدها مقاله از سراسر کشور به دبیرخانه این همایش افزود: پس از بررسی هیأت داوران و کمیته علمی همایش مقالات برگزیده برای سخنرانی و ارائه به صورت پوستر انتخاب شدند ظرف دو روز 8 و 9 اسفند در دانشگاه خوارزمی تهران واقع در خیابان مفتح ارائه می شوند.

وی در پایان اظهار امیدواری کرد که برگزاری چنین نشست هایی بتواند در تقویت ادبیات علمی مطالعات سیاسی حوزه آب و نیز بهبود روندهای مدیریتی منابع آب موثر باشد.

گفتنی است در اختتامیه این همایش دکتر رضا اردکانیان وزیر نیروی کشور در همین رابطه ایراد سخن خواهد کرد.