فتاوای آیت الله العظمی سیستانی (مدظله)
حرمین شریفین
سؤال: لطفا حد مسجد النبی وبیت الله الحرام کجاست ؟
جواب: تمام ساختمان جدید مسجد الحرام ومسجد النبی محسوب می شود.
سؤال: هرگاه قسمتی از مسجدالحرام نجس شود، مسؤولین عین نجاست را برطرف می کنند و سپس با پارچه های آغشته به آب و مواد پاک کننده، محل آن را پاک می کنند و معلوم است که این کار برای طاهر کردن محل کفایت نمی کند. سپس رطوبت باقی مانده بر اثر رفت و آمد مردم و پا گذاشتن بر آن به جاهای دیگر مسجد سرایت می کند و در نتیجه علم عادی به نجس شدن بیشتر جاهای مسجد حاصل می شود، آیا در این حال سجده بر کف مسجدالحرام در حال اختیار جایز است، یا فقط در حال تقیه جایز است؟ همچنین حکم طواف کننده اگر به بدنش در مطاف رطوبتی مسری اصابت کرد، آیا طوافش صحیح است، یا آن که لازم است آن را اعاده کند؟
جواب: حصول علم به نجس شدن بیشتر قسمت های مسجد ـ که در سؤال آمده است ـ نادر است و سزاوار نیست که به ظن به نجاست ـ چه برسد به احتمال آن ـ اعتناد شود.
سؤال: آیا وضو گرفتن با آبی که به وسیله آب سردکن در مکه و مدینه برای نوشیدن اختصاص داده شده است، جایز است؟
جواب: اگر مختص نوشیدن باشد، وضو گرفتن با آن جایز نیست.
سؤال: حکم کسی که قبلاً بر اثر جهل به حکم با آن وضو گرفته است، چیست؟
جواب: بنابر اظهر وضویش صحیح است.
سؤال: اخباری که در فضیلت نماز در مسجدالحرام و مسجد نبوی رسیده است، آیا شامل گسترش ها و افزایش های جدید این دو مسجد نیز می شود؟ همچنین سایر احکام مترتب بر آن ها را دربر می گیرد؟
جواب: آری، اگر این افزایش ها، گسترش ها مسجد ـ نه اضافه یا پیوست آن ها ـ به شمار آید.
سؤال: این که می گویند نماز در حجر اسماعیل جایز نیست، صحیح است؟
جواب: این گفته اساسی ندارد.
سؤال: آیا نماز جماعت با دایره زن پیرامون کعبه مشرفه صحیح است؟
جواب: نماز کسی که در موقفش بر امام مقدم شده باشد، اشکال پیدا می کند، لیکن برای مؤمنان شرکت در این نمازهای جماعت دایره ای که امروزه در مسجدالحرام برپا می شود، با رعایت شروط معتبر در مورد نماز پشت سر شخص غیرامامی جایز است.
سؤال: اگر مردی به نماز ایستاد و بعد زنی آمد و محاذی او و یا جلوتر از او به نماز مشغول شد، آیا با این کار تنها نماز زن باطل می شود، یا نماز مردم هم باطل می گردد؟ اگر حکم عکس این مسأله چیست؟
جواب: بنابر احتیاط هر دو نماز با هم باطل می شوند. زیرا به نظر ما مانعیت محاذات یا جلوتر ایستادن زن، اختصاص به آن که نماز را بعداً شروع کرده است ندارد و هر دو را شامل می شود.
سؤال: آیا احتیاط حضرت عالی در مورد صحیح نبودن نماز زن و مردی که در حال نماز محاذی یکدیگر بوده باشند یا زن جلوتر از مرد باشد، در مسجدالحرام نیز جاری است؟
جواب: در مکه مکرمه به هنگام ازدحام جاری نیست و بنابر اظهر در آن جا تقدم و تأخر جایز است.
سؤال: آیا سجده بر فرش های مسجد نبوی جایز است، یا نه؟
جواب: اگر تقیه اقتضای آن را داشته باشد، جایز است و واجب نیست برای رهایی از سجده بر فرش، به جای دیگری بروند، همچنین تأخیر انداختن نماز تا زوال به سبب تقیه واجب نیست.
سؤال: آیا سجده بر سنگ های کف مسجدالحرام جایز است نظر به این که به دلیل برگرداندن حرارت و اثر نگرفتن از خورشید، با سنگ های دیگر متفاوت است و می گویند که سنگ مصنوعی است و طبیعی نیست؟
جواب: مصنوعی بودن این سنگ ـ در صورتی که مواد تشکیل دهنده اش از آنجه که سجده بر آن صحیح است باشد و یا آن مواد دیگر در آن مستهلک شده باشد ـ مانع از سجده بر آن نیست. این در مورد حالت غیر تقیه است ولی در حالت تقیه سجده بر آن جایز است اگرچه از چیزی ساخته شده باشد که سجده بر آن جایز نیست.
سؤال: در نمازهای جماعتی که در مسجدالحرام و مسجد نبوی برگزار می شود، برخی از مردم به طبقه بالا می روند و از آن جا به امام جماعت اقتدا می کنند، با این که به دلیل بلندی دیوارها نه امام را می بینند و نه چیزی از صف های جماعت را. آیا برای شخص امامی جایز است که به این گروه در طبقه دوم بپیوندند؟
جواب: جایز است، لیکن در نمازش آن چه را در باب نماز پشت سر غیرامامی مراعاتش لازم است، رعایت کند.
سؤال: در نمازهایی که در مکه مکرمه و مدینه منوره برپا می شود رسم است که امام جماعت پس از رکعت دوم در نماز صبح و پس از رکعت سوم در نماز مغرب قنوت می خواند و بعد از هر فقره از دعایی که در قنوتش می خواند مأمومین آمین می گویند. آیا برای مؤمنانی که در این نماز جماعت ها شرکت می کنند جایز است همراه دیگر مأمومین آمین بگویند؟
جواب: آمین گفتن مبطل نماز ـ به شرحی که در رساله آمده است ـ آن است که پس از قرائت سوره حمد باشد، اما در جاهای دیگر نماز اگر بدان قصد دعا داشته باشند اشکالی ندارد. البته، اگر مأموم به تبعیت از دیگری آمین گفت و به معنای آن جاهل بود، از آمین های باطل کننده نمازش خواهد بود.
